ماده ۸۷۱ قانون مدنی

هر گاه ورثه نسبت به اعیان ترکه معاملاتی نمایند مادام که دیون متوفی تأدیه نشده است معاملات مزبوره نافذ نبوده و دیان می‌توانند آن را بر هم زنند.

توضیح واژگان

شبه فضولی یعنی معامله مالک با مال خود که متعلق حق دیگران است؛ بدون کسب اذن از صاحب آن حق.(440047)

پیشینه

در دین یهود، معامله ورثه نسبت به ترکه، قبل از پرداخت دیون متوفی، و بدون کسب اذن از طلبکاران وی، باطل می باشد؛ اما در آیین های مسیحیت و زرتشت و اسلام، چنین معامله ای غیرنافذ محسوب می گردد.(767506)

نکات توضیحی تفسیری دکترین

معامله ورثه نسبت به ترکه، قبل از پرداخت دیون متوفی، و بدون کسب اذن از طلبکاران وی، از مصادیق معاملات شبه فضولی محسوب می گردد.(666367) (440047) و معامله ورثه نسبت به ترکه، قبل از پرداخت دیون متوفی، و بدون کسب اذن از طلبکاران وی، غیرنافذ بوده و توسط طلبکاران قابل ابطال است. ابطال چنین معامله ای، به جز اثبات طلب، نیاز به ادله دیگری ندارد. مبنای چنین دعوایی، حق طلبکار بر عین ترکه بوده؛ و تمام ویژگی های حق عینی، در آن، قابل مشاهده است.(110831) (3192) و معامله ورثه نسبت به ترکه، قبل از پرداخت دیون متوفی، و بدون کسب اذن از طلبکاران وی را، نباید در زمره معاملات صوری به قصد فرار از دین، به شمار آورد.(51853) و معامله ورثه نسبت به ترکه، قبل از پرداخت دیون متوفی، و بدون کسب اذن از طلبکاران وی، غیرنافذ است؛ همانطورکه راهن بدون اذن مرتهن، حق دخل و تصرف در عین مرهونه را ندارد.(893661) و معامله ورثه نسبت به ترکه، قبل از پرداخت دیون متوفی، و بدون کسب اذن از طلبکاران وی، غیرنافذ است؛ چراکه در چنین شرایطی، مالکیت ورثه، هنوز متزلزل بوده؛ و درنتیجه، معاملات آنها نسبت به اعیان ترکه نیز متزلزل است؛ و با رضایت طلبکاران، تثبیت و تنفیذ خواهدشد.(265585)