مرجعیت نظری دیوان بین‌المللی دادگستری
مرجعیت نظری دیوان بین‌المللی دادگستری نام مقاله ای است از محمد رضا ضیائی بیگدلی و حسن باقرزاده که در شماره یک دوره پنجاه (بهار 1399) فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران منتشر شده است.
چکیده
منطق مورد استفاده در حقوق، نمی‌تواند محدود به منطق صوری باشد، زیرا حقوق، حوزۀ قضاوت‌های ارزشی است که اثبات ریاضی و آزمایش تجربی را برنمی‌تابد. منطق حقوق، منطق اقناع و احتجاج است. نظریۀ احتجاج به بررسی استدلال‌هایی می‌پردازد که در مورد قضاوت‌های ارزشی به‌کار می‌روند. یکی از استدلال‌هایی که در این نظریه کاربرد دارد، «احتجاج مبتنی بر مرجعیت» است. در این احتجاج، مرجعیت نظری یک شخص یا نهاد به‌عنوان دلیلی بر قوت یک ادعا مورد استناد قرار می‌گیرد. نظرهای دیوان بین‌المللی دادگستری به‌عنوان نهاد قضایی معتبر، در گفتمان‌های جاری در سطح بین‌المللی به‌وفور مورد استناد و اتکا قرار می‌گیرند؛ اما استناد موفق به مرجعیت نظری دیوان، منوط به حصول برخی شرایط است. بررسی این شرایط در خصوص استناد به مرجعیت نظری دیوان بین‌المللی دادگستری به درک نقش این نهاد قضایی در عرصۀ بین‌المللی کمک خواهد کرد.
کلیدواژه‌ها
- احتیاج مبتنی بر مرجعیت
- اقناع
- دیوان بین المللی دادگستری
- مرجعیت نظری
- منطق حقوق
- نظریه احتجاج
- نظرهای شخصی قضات دیوان