ماده ۱۰۸۱ قانون مدنی

اگر در عقد نکاح شرط شود که در صورت عدم تأدیه مهر در مدت معین نکاح باطل خواهد بود نکاح و مهر صحیح ولی شرط باطل است.

توضیح واژگان

مهریه یعنی کابین. و به مالی که زوج، حین ازدواج، به زوجه اعطا کند؛ مهریه گویند. و مهریه، مالی است معین، که حین نکاح، بر ذمه زوج، قرارمی گیرد.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

نکاح، قابل اقاله نبوده؛ و فسخ آن نیز به موجب تراضی طرفین، و خارج از موارد مندرج در قانون، امکانپذیر نیست.

پرداخت نکردن مهریه را نمی توان، از موجبات انحلال نکاح دانست؛ زیرا اسباب انحلال نکاح، در قانون احصاء گردیده؛ و مرتبط با نظم عمومی می باشند؛ و نمی توان با قیاس و استحسان، بر مقررات مربوط به نظم عمومی افزود.

بین مفاد این ماده و ماده 1069 همین قانون، اختلاف وجود دارد. زیرا ماده 1069، شرط خیار در نکاح را، ممنوع دانسته؛ درحالی که در این ماده، شرط فاسخ و یا شرط انحلال نکاح، بر اثر عدم تأدیه مهریه، باطل است.

شرط انفساخ نکاح، و یا برخورداری زوجه از حق فسخ، به دلیل تأخیر در پرداخت مهریه، صحیح نیست.

مستندات فقهی

با استناد به روایتی از امام علی، تعیین مدت برای پرداخت مهریه، صحیح نیست.

سوابق فقهی

اگر در عقد نکاح، شرط شود که در صورت عدم تأدیه مهر در مدت معین، نکاح باطل خواهد بود؛ شرط و مهریه باطل است؛ اما نکاح صحیح می باشد؛ زیرا شرط، به مهر اضافه گردیده؛ و بنابراین با بطلان شرط، مهریه نیز باطل می گردد.