ماده ۱۰۸۱ قانون مدنی

ماده ۱۰۸۱ قانون مدنی: اگر در عقد نکاح شرط شود که در صورت عدم تأدیه مهر در مدت معین نکاح باطل خواهد بود نکاح و مهر صحیح ولی شرط باطل است.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۱۰۸۰ قانون مدنی
• ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی
• ماده ۱۰۶۹ قانون مدنی

توضیح واژگان

منظور از «مهر» که در ماده ۱۰۸۱ قانون مدنی مورد اشاره قرار گرفته است، مالی است که زوج، حین ازدواج، به زوجه اعطا کند، در واقع مهریه، مالی است معین که حین نکاح، بر ذمه زوج قرار می‌گیرد.

فلسفه و مبانی نظری

پرداخت نکردن مهریه را نمی‌توان از موجبات انحلال نکاح دانست؛ زیرا اسباب انحلال نکاح، در قانون احصاء گردیده؛ و مرتبط با نظم عمومی می‌باشند و نمی‌توان با قیاس و استحسان، بر مقررات مربوط به نظم عمومی افزود.

نکات تفسیری دکترین ماده 1081 قانون مدنی

شرط انفساخ نکاح یا برخورداری زوجه از حق فسخ، به دلیل تأخیر در پرداخت مهریه، صحیح نیست، زیرا نکاح، قابل اقاله نبوده؛ و فسخ آن نیز به موجب تراضی طرفین و خارج از موارد مندرج در قانون، امکان پذیر نیست.

بین مفاد ماده ۱۰۸۱ قانون مدنی و ماده ۱۰۶۹ همین قانون، اختلاف وجود دارد؛ زیرا ماده ۱۰۶۹، شرط خیار در نکاح را ممنوع دانسته؛ در حالی که در این ماده، شرط فاسخ یا شرط انحلال نکاح بر اثر عدم تأدیه مهریه، باطل است.

مطالعات فقهی

مستندات فقهی

• با استناد به روایتی از امام علی، تعیین مدت برای پرداخت مهریه، صحیح نیست.

سوابق فقهی

• اگر در عقد نکاح، شرط شود که در صورت عدم تأدیه مهر در مدت معین، نکاح باطل خواهد بود؛ شرط و مهریه باطل است؛ اما نکاح صحیح می‌باشد؛ زیرا شرط، به مهر اضافه گردیده؛ و بنابراین با بطلان شرط، مهریه نیز باطل می‌گردد.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 1081 قانون مدنی

1. شرط باطل: در این ماده، شرط باطل به این معنا است که توافق برای ابطال نکاح در صورت عدم پرداخت مهر پذیرش نمی‌شود و از اعتبار ساقط است.
2. صحت نکاح: عقد نکاح معتبر است و تحت تأثیر شرط باطل قرار نمی‌گیرد، بنابراین رابطه زناشویی به قوت خود باقی می‌ماند.
3. صحت مهر: مهر تعیین شده در عقد همچنان معتبر و پابرجاست و پرداخت آن الزامی است.
4. ممنوعیت ابطال نکاح به دلیل عدم پرداخت مهر: مطابق این ماده، نمی‌توان نکاح را به واسطه عدم پرداخت مهر در مدت معین باطل کرد.

مقالات مرتبط

• مطالعه تطبیقی ماهیت حق حبس زوجه و قابلیت اسقاط آن در فقه و حقوق
• مفهوم شرط فاسخ از منظر فقه اسلام، حقوق فرانسه و حقوق ایران