ماده ۷۴۴ قانون مدنی

اگر کفیل مکفول را در غیر زمان و مکان مقرر یا برخلاف شرایطی که کرده‌اند تسلیم کند قبول آن بر مکفول‌له لازم نیست لیکن اگر قبول کرد کفیل بری می‌شود و همچنین اگر مکفول‌له بر خلاف مقرر بین طرفین تقاضای تسلیم نماید کفیل ملزم به قبول نیست.

توضیح واژگان

کفالت : در اصطلاح فقهی عبارت است از عقدی که به موجب آن کفیل تعهد می کند که مکفول را در وقت و زمان معینی مقابل مکفول له حاضر نماید.

نکات توضیحی وتفسیری دکترین

مکفول له حق دارد تا چنانچه انجام تعهد به وسیله کفیل در زمان و مکان مقرر صورت نپذیرد ( تسلیم تام) از قبول امتناع نماید لیکن اگر قبول کرد کفیل بری می‌شود .عده ای معتقدند در کفالت موجل اگر کفیل ، مکفول عنه را قبل از سررسید اجل ، احضار نماید تعهد وی ساقط می شود چرا که اجل به نفع کفیل است ! و می تواند از حق خود بگذرد ، اما چنانچه به حقیقت عرفیه کفالت توجه نماییم ، مکفول له نیز در اجل ذیحق است به عنوان مثال ممکن است عازم سفری باشد و بخواهد کفیل ، مکفول عنه را در راس موعد حاضر نماید و یا ممکن است بیمار یا بستری باشد و بخواهد پس از بیماری کفیل ، مکفول عنه را حاضر نماید.

سوابق و مستندات فقهی

در مورد بخش نخست این ماده نظر خلاف نیز وجود دارد و عده ای معتقدند در مواردی که زمان یا مکان حق یک طرف ( کفیل ) باشد و نه قصد مشترک طرفین ، کفیل می تواند حق خود را ساقط نماید .  اما چنانچه ، مکفول له نیز در اجل ذیحق است به عنوان مثال ممکن است عازم سفری باشد و بخواهد کفیل ، مکفول عنه را در راس موعد حاضر نماید و یا ممکن است بیمار یا بستری باشد و بخواهد پس از بیماری کفیل ، مکفول عنه را حاضر نماید به نظر تعهد کفیل با احضار زودتر از موعد تعیینی ساقط نخواهد شد.

رویه قضایی

در حکم محکمه عالی انتظامی قضات به شماره 479- 23 /8/1329 آمده است که : « مطابق ماده 744 قانون مدنی اگر کفیل مکفول را در غیر زمان و مکان مقرر یا بر خلاف شرایطی که کرده است تسلیم کند قبول او بر مکفول له لازم نیست ولی اگر قبول کرد کفیل بری می شود و در موردی که شخصی از دیگری کفالت نموده که در زمان معینی او را در اجرا حاضر نماید ولی در موقع مقرر مکفول را نیاورده و چند روز بعد از آن او را در حاالی که طلبکار هم حاضر بوده به اجرای احکام دادگاه تحویل دادهه و اجرا که نماینده قانونی دائن بوده وی را تحویل گرفته است ذمیه کفیل بری شده است زیرا طلبکار قبول نموده است.»