حقوق جزا یکی از گرایش‌های رشته حقوق است که با سایر رشته‌های حقوق ارتباط تنگاتنگ دارد و به تعیین برخی افعال و ترک فعل‌هایی که از نظر قانونی جرم تلقی می‌شوند و با تعیین واکنش‌های متناسب قانونی (اقدامات تأمینی و تربیتی) برای مرتکبان این اعمال و همچنین با تعیین قواعد حاکم بر نحوه تعقیب و محاکمه آنان، سعی در جلوگیری از ارتکاب جرم را دارد.[۱]

اقسام حقوق جزا با توجه به تقسیم‌بندی‌های مختلف

حقوق جزای شرعی و عرفی

حقوق جزا به لحاظ منشأ پیدایش خود، یا ناشی از اراده خداوند و شارع مقدس است که حقوق جزای شرعی و یا ناشی از اراده دولت و نمایندگان ملت است که حقوق جزای عرفی نام دارد.[۲]

حقوق جزای ماهوی و شکلی

حقوق جزای ماهوی ناظر به اصل جرم و مجازات و مسئولیت کیفری است. اما حقوق جزای شکلی در واقع راه‌های اعمال و اجرای حقوق جزای ماهوی است.[۳]

حقوق جزای عمومی و اختصاصی

حقوق جزای عمومی مربوط به مسائل کلی و عمومی حقوق جزاست و ناظر بر تمام جرایم است در حالیکه در حقوق جزای اختصاصی، یکایک جرایم و عناصر اختصاصی تشکیل دهنده هر یک از آن‌ها ، تفاوت میان جرایم گوناگون، میزان و نوع مجاازت هر یک از آن‌ها و برخی مسائل دیگر مورد بررسی قرار می‌گیرد.[۴][۵]




منابع

  1. اسماعیل رحیمی نژاد. آشنایی با حقوق جزا و جرم شناسی. چاپ 1. پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6656368
  2. جلال الدین قیاسی، حمید دهقان و قدرت اله خسروشاهی. مطالعه تطبیقی حقوق جزای عمومی (اسلام و حقوق موضوعه) (جلد اول). چاپ 5. پژوهشگاه حقوه و دانشگاه، 1396.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6656380
  3. علیرضا میلانی. حقوق جزای عمومی (جلد اول). چاپ 1. میزان، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6656376
  4. هوشنگ شامبیاتی. حقوق جزای عمومی (جلد اول). چاپ 1. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6656384
  5. جلال الدین قیاسی، حمید دهقان و قدرت اله خسروشاهی. مطالعه تطبیقی حقوق جزای عمومی (اسلام و حقوق موضوعه) (جلد اول). چاپ 5. پژوهشگاه حقوه و دانشگاه، 1396.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6656388

[۱]

  1. فاوتتمیان جرایم گوناگون میزان و نوع مجازات هر یک و برخی مسائل دیگر مورد بررسی قرار می‌گیرد. ، علیرضا میلانی. حقوق جزای عمومی (جلد اول). چاپ 1. میزان، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6656372