ماده ۱۳۰ قانون مجازات اسلامی

هر کس سردستگی یک گروه مجرمانه را برعهده گیرد به حداکثر مجازات شدیدترین جرمی‌ که اعضای آن گروه در راستای اهداف همان گروه مرتکب شوند، محکوم می‌ گردد مگر آنکه جرم ارتکابی موجب حد یا قصاص یا دیه باشد که در این صورت به حداکثر مجازات معاونت در آن جرم محکوم می‌ شود. در محاربه و افساد فی‌ الارض زمانی که عنوان محارب یا مفسد فی‌ الارض بر سردسته گروه مجرمانه صدق کند حسب مورد به مجازات محارب یا مفسد فی‌ الارض محکوم می‌ گردد.

تبصره 1 ـ گروه مجرمانه عبارت است از گروه نسبتاً منسجم متشکل از سه نفر یا بیشتر که برای ارتکاب جرم تشکیل می‌ شود یا پس از تشکیل، هدف آن برای ارتکاب جرم منحرف می ‌گردد.

تبصره 2 ـ سردستگی عبارت از تشکیل یا طراحی یا سازماندهی یا اداره گروه مجرمانه است.

پیشینه

در ماده 45 قانون مجازات اسلامی 1370 سردستگی در گروه مجرمانه از عوامل مشدّده مجازات محسوب شده بود. طبق این ماده همکاری حداقل دو نفر برای تحقق سردستگی کفایت میکرد. (در قانون فعلی حضور حداقل سه نفر برای تحقق سردستگی ضروری است)

• ماده - 45 - سردستگی دو یا چند نفر در ارتکاب جرم اعم از اینکه عمل آنان شرکت در جرم یا معاونت در جرم باشد از علل مشدده مجازات است .

نکات توضیحی تفسیری دکترین

سر دستگی در قانون فعلی از موجبات تشدید مجازات است.سردستگی گروه مجرمانه در حقیقت معاونت در جرم است اما در این ماده به عنوان جرم خاص مورد جرم انگاری قرار گرفته است.

برای تحقق این ماده مرتکبین حداقل باید سه نفر باشند که یک نفر از آنها سردسته باشد.تشدید مذکور در این ماده الزامی است و دادگاه مکلف به اعمال آنها میباشد. همچنین قانونگذار امکان صدق عنوان محارب و مفسد را بر سر دسته را دور از ذهن ندانسته است و مقرر داشته است که اگر عنوان محارب و مفسد بر سردسته صدق کند، به مجازات محاربه و افساد فی الارض محکوم خواهد شد.

سردستگی گروه مجرمانه در حقیقت معاونت در جرم است اما در این ماده به عنوان جرم خاص مورد جرم انگاری قرار گرفته است.

مصادیق و نمونه ها

با توجه به این ماده سردستگی دو یا چند نفر در مباشرت یا معاونت در قتل از موجبات تشدید مجازات است.