ماده ۱۶ قانون مدنی

ماده ۱۶ قانون مدنی: مطلق اشجار و شاخه‌های آن و نهال و قلمه، مادام که بریده یا کنده نشده‌است، غیرمنقول است.

توضیح واژگان

«غیرمنقول»، مالی است که حمل و نقل آن، توأم با تلف یا کمبود آن باشد،[۱] در واقع «مال غیرمنقول» آن است که از محلی به محل دیگر نتوان نقل نمود، اعم از اینکه استقرار آن ذاتی باشد یا به واسطه عمل انسان به نحوی که نقل آن مستلزم خرابی یا نقص خود مال یا محل آن شود.[۲]

مطالعات تطبیقی

  • ماده ۱۶ قانون مدنی از ماده ۵۲۱ قانون مدنی فرانسه، اخذ شده‌است.[۳] در حقوق فرانسه، مال غیرمنقول، به دو دسته «غیرمنقول ذاتی» و «غیرمنقول بر اثر عمل انسان» تقسیم شده‌است.[۴]

نکات توضیحی تفسیری دکترین

با استناد به مفاد ماده ۱۶ قانون مدنی و همچنین مواد ۱۲ و ۱۵ این قانون، می‌توان فهمید که درخت، غیرمنقول است،[۵] البته امروزه، دستگاه‌ها و ماشین‌های مدرنی وجود دارند؛ که درخت را بدون اینکه به خود مال یا محل استقرار آن، آسیبی وارد آید؛ از زمین جدا نموده و بدین ترتیب به مال مزبور، وصف منقول می‌دهند.[۶]

گفتنی است اشخاص، می‌توانند با تراضی یکدیگر، وصف تبعی غیرمنقول را از اموال منقول سلب نمایند[۷] و قصد طرفین، می‌تواند به اموالی که ذاتاً منقول بوده و به وسیله عمل انسان، غیرمنقول شده‌اند؛ وصف منقول ببخشد.[۸]

رویه‌های قضایی

منابع

  1. مسعود انصاری و محمدعلی طاهری. دانشنامه حقوق خصوصی (جلد سوم). چاپ 2. محراب فکر، 1386.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 108868
  2. سیدمصطفی محقق داماد. ایقاع (اخذ به شفعه). چاپ 1. مرکز نشر علوم اسلامی، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6487784
  3. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مجموعه محشای قانون مدنی. چاپ 3. گنج دانش، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1708000
  4. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط شرح قانون مدنی (حقوق اموال). چاپ 6. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 183808
  5. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مجموعه محشای قانون مدنی. چاپ 3. گنج دانش، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1707508
  6. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مجموعه محشای قانون مدنی. چاپ 3. گنج دانش، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1707516
  7. ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 90924
  8. سیدحسین صفایی. دوره مقدماتی حقوق مدنی (جلد اول) (اشخاص و اموال). چاپ 11. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 12084