جایگاه ارث اموال دیجیتالی در حقوق ایران
جایگاه ارث اموال دیجیتالی در حقوق ایران نام مقاله ای از ستاره ایوبی و سام محمدی و سید حسن حسینی مقدم بوده که در شماره دهم دوره پنجم (مهر 1403) فصلنامه حقوق فناوری های نوین منتشر شده است.
چکیده
قلمرو اموال دیجیتال گستره‌ای جدید در جهان فنّاوری است که باید در رشته‌های مختلف، خاصه حقوق، بدان پرداخته شود. در کشور ما هنوز مقنن نص صریحی درخصوص ارث اموال دیجیتالی پیش‌بینی نکرده است. وانگهی مانند حقوق مالکیت فکری با آن‌که اموال دیجیتالی غیرمادی‌اند، دارای اثر مادی خواهند شد؛ ازجمله حق اختراع و حق مؤلف که در حقوق ایران به‌رسمیت شناخته شد. اموال مجازی نیز مانند مالکیت فکری قابلیت لمس فیزیکی ندارند، اما دارای همین آثار مالی هستند و قابلیت آن را دارند که در زمرۀ اموال و ترکه درآیند. یافته‌ها حاکی از آن است که تاکنون ارث اموال دیجیتالی در حقوق ایران، هنوز رسوخ پیدا نکرده است و قوانین داخلی در این خصوص جنبۀ تقنینی نیافته و تحولی به‌رغم اقتضا و ضرورت ناشی از استفادۀ پرکاربرد این اموال در رسمیت‌دادن به دارایی‌های دیجیتال صورت نگرفت. در این صورت، آیا اموال دیجیتالی در حقوق ایران جایگاهی برای مال‌شناخته‌شدن و ترکه‌قرارگرفتن دارند یا خیر؟ معاونت فنّاوری‌های نوین بانک مرکزی پیش‌نویس الزامات و ضوابط حوزۀ رمزارزها در بهمن سال 1397 را منتشر کردند و لایحه‌ای که اخیراً به مجلس تقدیم شده است تلاشی است برای ورود چهارچوب حقوقی و تعریف قوانین اموال دیجیتال در اموال که می‌تواند با اغماض در نظر گرفته شود. وانگهی برابر قواعد عمومی حاکم بر اموال مادی، اموال دیجیتالی نیز می‌تواند جزء مال و ترکه تلقی و مورد ارث قرار گیرد ودرعین‌حال مورد مطالبه، تقسیم و معامله واقع شود. روش تحقیق در این مقاله توصیفی ـ تحلیلی است.
کلیدواژه ها
- دارایی
- اموال
- ارث دیجیتال
- حقوق ایران