اعتبار وصیت مازاد بر ثلث موصی بلاوارث در حقوق ایران و فقه امامیه
اعتبار وصیت مازاد بر ثلث موصی بلاوارث در حقوق ایران و فقه امامیه عنوان پایان نامه ای است که توسط محمد حردانی، با راهنمایی ناهید جوانمرادی و با مشاوره علی تقی زاده در سال ۱۳۹۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.
 | |
| عنوان | اعتبار وصیت مازاد بر ثلث موصی بلاوارث در حقوق ایران و فقه امامیه |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | محمد حردانی |
| استاد راهنما | ناهید جوانمرادی |
| استاد مشاور | علی تقی زاده |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۰ |
| دانشگاه | دانشگاه علامه طباطبایی |
چکیده
در فرضی که شخص هیچ وارثی ندارد این سوال مطرح است که آیا او می تواند تمامی مال خود را به نفع شخصی وصیت کند؟تحلیلی که بعضی از حقوقدانان در مواجهه با این پرسش بیان داشته اند اشاره به حکم ماده ۸۶۶ قانون مدنی است که به موجب آن امر ترکه در صورت نبودن وارث با حاکم است وبیان می دارند این امر نشاندهنده این است که خزانه عمومی از جمله اشخاصی است که در صورت نبودن وارث نسبی یا سببی خود وارث محسوب می گردد و لذا اساسا تصور این که شخصی بدون وارث باشد با این تحلیل ممکن نیست.این تحلیل از این جهت قابل انتقاد است که ماده ۸۶۶ قانون مدنی اساسا راجع به اداره ترکه است و مستندا به ماده ۳۳۴ قانون امور حسبی در صورتی که مال مجهول المالک یا بدون مالک باشد اداره آن به خزانه عمومی واگذار می گردد و اجرای وصیت مقدم بر این امر قرار دارد.لذا در صورتی که شخصی وارثی ندارد نمی توان این تحلیل را پاسخی برای سوال مزبور دانست و از آنجا که مبنای اصلی محدود کردن اختیار موصی تا ثلث ترکه حفظ مصالح وارث و توزیع عادلانه ثروت و ماترک بین ورثه می باشد و این امر حاکم بر تسلط موصی بر اموال خویش است در فرضی که شخصی وارثی ندارد دلیلی باقی نمی ماند تا وصیت مازاد بر ثلث وی را صحیح ندانیم.
ساختار و فهرست پایان نامه
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه: ۱
سوال اصلی: ۳
سوالات فرعی: ۳
فرضیه اصلی: ۳
فرضیه های فرعی: ۳
پیشینه تحقیق: ۴
اهداف تحقیق: ۴
روش تحقیق وشیوه جمع آوری دادهها: ۴
مشکلات وموانع انجام تحقیق: ۴
سازماندهی تحقیق: ۵
بخش اول: وصیت و انواع آن ۶
فصل اول: تعریف وصیت وانواع آن ۷
مبحث اول: تعریف وصیت ۷
مبحث دوم: انواع وصیت ۱۰
فصل دوم: ماهیت حقوقی وصیت ۱۵
مبحث اول: نظریه عقدبودن وصیت تملیکی ۱۶
مبحث دوم: نظریه ایقاع بودن وصیت تملیکی ۲۲
مبحث سوم: نظریه ماهیت خاص داشتن وصیت تملیکی ۲۹
گفتاراول: عناصرمشترک عقودبراساس قانون مدنی ونظرات حقوق دانان ۳۰
گفتاردوم: عناصرمشترک ایقاعات براساس قانون مدنی ونظرات حقوقدانان ۳۴
فصل سوم: شرایط صحت وارکان وصیت تملیکی ۳۶
مبحث اول: شرایط عام صحت وصیت تملیکی ۳۶
مبحث دوم: شرایط خاص صحت وصیت تملیکی ۴۰
گفتاراول: شرایط موصی ۴۰
گفتاردوم: شرایط موصی به ۴۱
گفتارسوم: شرایط موصی له ۴۴
بخش دوم : سهم قابل تصرف توسط موصی در وصیت تملیکی ۴۶
فصل اول: مقدارموصی به وزمان اعتبارآن ۴۷
مبحث اول: مقدارموصی به ۴۷
مبحث دوم: مبنای محدودیت مقدارموصی به ۴۹
مبحث سوم: زمان اعتبارموصی به ۵۰
مبحث چهارم: تعیین میزان ثلث ۵۱
گفتاراول: موصی به عین معین باشد ۵۳
گفتاردوم :موصی به عین کلی باشد ۵۴
گفتارسوم:موصی به جزءمشاع ترکه باشد ۵۵
گفتارچهارم:موصی به منفعت باشد ۵۵
الف:وصیت به منفعت برای مدت معین ۵۶
ب:وصیت به منافع برای همیشه ۵۶
فصل دوم: شرایط وموجبات ارث ۵۷
مبحث اول: کلیات ارث ۵۷
گفتاراول: تعریف ارث ۵۷
گفتاردوم: شرایط اعمال توریث ۵۹
الف:موت مورث ۵۹
ب:حیات وارث حین مرگ مورث ۶۰
ج:نبودن مانع ۶۱
د:وجود ترکه ۶۱
مبحث دوم: موجبات ارث ۶۲
گفتار اول: تعریف ۶۲
گفتاردوم: نسب ۶۴
گفتارسوم: سبب ۶۵
الف: ولاءعتق ۶۷
ب: ولاءضمان جریره ۶۸
ج: ولاءامامت ۶۸
بخش سوم: اعتبارواجرای وصیت مازادبرثلث ۷۰
فصل اول: اعتبار وصیت مازاد برثلث درصورت وجود وارث ۷۱
مبحث اول :زمان اعتبار وتاثیراجازه وراث ۷۲
مبحث دوم: زمان اعتبار و تاثیر رد وراث ۸۱
مبحث سوم: ماهیت حقوقی اجازه وراث ۸۳
فصل دوم : اعتباروصیت مازاد برثلث درصورت فقدان وارث واجرای آن ۸۷
مبحث اول: تاریخچه ۸۷
مبحث دوم: شرایط وصیت شخص بلاوارث ۸۹
گفتار اول: فقدان وارث واقعی ۹۰
الف: اتباع ایران ۹۰
ب: اتباع خارجی ۹۱
گفتار دوم: فقدان وارث قانونی(موانع ارث) ۹۱
الف: قتل ۹۲
ب: کفر ۹۳
۱: فرض مسلمان بودن مورث ۹۴
۲: فرض کافر بودن مورث ۹۴
ج: لعان ۹۵
د: زنا ۹۵
مبحث سوم: دیدگاههای فقهی ۹۵
گفتار اول: اشخاص بلاوارث نمی توانند تمامی و یا بیش از حد ثلث اموال خود را وصیت نمایند ۹۶
گفتار دوم: اشخاص بلاوارث همانند سایرین تا حد ثلث می توانند وصیت کنند و مازاد بر ثلث در اختیار حاکم است تا اجازه و یا رد نماید ۹۷
گفتار سوم: اشخاص بلاوارث می توانند جمیع اموال خود را برای امور خیریه وصیت نمایند ولی در غیر امور خیریه چنین اختیاری ندارند ۹۷
گفتار چهارم: شخص بلاوارث آزادی کامل دارد ۹۸
گفتار پنجم: بررسی دیدگاه های فقهی ۱۰۰
مبحث چهارم: دیدگاههای حقوقی ۱۰۲
گفتار اول: دیدگاه قانون مدنی ۱۰۲
گفتار دوم: دیدگاه حقوقدانان ۱۰۴
گفتار سوم: رویه قضایی ۱۰۵
فصل سوم: متولی اموال بلاوارث وبررسی وضعیت آنها در حقوق کشورهای ایران، مصر و سوریه ۱۰۹
مبحث اول: مقررات موجود در حقوق ایران ۱۰۹
گفتار اول: مقررات موجود قبل از انقلاب ۱۱۰
گفتار دوم: مقررات موجود پس از انقلاب ۱۱۲
مبحث دوم: نحوه مصرف اموال بلاوارث ۱۱۴
مبحث سوم: بررسی وضعیت اموال بلاوارث در فقه اسلام و مصر و سوریه ۱۱۵
گفتار اول: فقه امامیه ۱۱۶
الف: ادله ثبوت ولاء امام در بحث اموال بلاوارث ۱۲۴
ب: نوع مالکیت یا تسلط امام بر ترکه بلاوارث ۱۲۷
ج: موارد مصرف اموال بلاوارث ۱۲۹
گفتار دوم: فقه عامه(اهل سنت) ۱۳۳
الف: مذهب حنفی ۱۳۵
ب: مذهب مالکی ۱۳۷
ج: مذهب شافعی ۱۳۷
د: مذهب حنبلی ۱۳۸
گفتار سوم: حقوق کشورهای مصر و سوریه ۱۴۰
نتیجه گیری: ۱۴۹
فهرست منابع: ۱۵۳
کلیدواژه ها
- وصیت
- ثلث
- موصی
- وارث
- وصیت
- وارث
- موصی
- بلاوارث
- اعتبار
- ارث و جانشینی
- نظام حقوقی
- ایران