بیمه مسیولیت کارفرمایان و انعکاس آن در رویه قضایی ایران

بیمه مسیولیت کارفرمایان و انعکاس آن در رویه قضایی ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط سجاد رادپرور، با راهنمایی عباداله رستمی و با مشاوره رضا پرستش در سال ۱۳۹۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه گیلان دفاع گردید.

عنوان	بیمه مسیولیت کارفرمایان و انعکاس آن در رویه قضایی ایران
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	سجاد رادپرور
استاد راهنما	عباداله رستمی
استاد مشاور	رضا پرستش
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۲
دانشگاه	دانشگاه گیلان

چکیده

در این پژوهش به تحلیل قرارداد بیمه مسیولیت کارفرمایان پرداختیم. قراردادی که انعقاد آن در حقوق ما اجباری نیست. بیمه گر به موجب قرارداد با کارفرما متعهد می شود، مسیولیت وی، به علت وقوع حادثه ناشی از کار را پوشش دهد. بیمه–شده، محیط کار است که وقوع حادثه در این محیط، اصل مسیولیت کارفرما و بیمه گر را به دنبال دارد، حتی اگر حادثه ارتباطی با نوع فعالیت کارفرما یا زیان دیده نداشته یا بخشی از محیط کار تحت نظارت سرپرست بوده است. با وقوع این حادثه، حق زیان دیده نسبت به بیمه گر و مبلغ بیمه ایجاد می شود و از این زمان ایرادات رابطه بیمه گر و کارفرما، در برابر وی غیرقابل استناد است. زیان دیده، حق مطالبه این مبلغ را بر مبنای تعهد به نفع شخص ثالث، به طور مستقیم از بیمه گر دارد. کارفرما نیز می تواند اجرای تعهدات بیمه گر را به حساب زیان دیده بخواهد ولی حق مطالبه آن را به حساب خود ندارد مگر تا حدی که خسارات زیان دیده را پرداخت نموده باشد. چون بار نهایی جبران خسارت عهده بیمه گر است، حضور بیمه گر در هر دعوای مرتبط با قرارداد، الزامی است. بنابراین امکان جلب وی و هم چنین ورود وی به دعوای خصوصی که ضمن دادرسی کیفری مطرح می شود، وجود دارد. رویه قضایی کشور ما در مورد این مسایل، رویکرد واحدی ندارد و در حالیکه بعضا بیمه نامه را منطبق با اصول حقوق بیمه و اصالت آن، تفسیر می نماید، در برخی موارد با تفسیر نادرست آن و توسل بیجا به قواعد عمومی، راه را برای جبران خسارات زیان دیده دشوار می نماید.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب

چکیده ط

مقدمه ۱

فصل اول: کلیات

۱–۱– اشخاص مرتبط با قرارداد بیمه مسیولیت ۵

۱–۱–۱– بیمه گر ۵

۱–۱–۲– بیمه گذار ۵

۱–۱–۳– بیمه شده ۵

۱–۱–۳–۱– بیمه شده در معنای مرسوم ۶

۱–۱–۳–۲– شخصیت فرضی محیط کار به عنوان بیمه شده ۶

۱–۱–۴– زیان دیده ۷

۱–۲– مفاهیم قراردادی ۷

۱–۲–۱– بیمه نامه ۷

۱–۲–۲– نفع بیمه ای ۸

۱–۲–۳– مدت تضمین ۸

۱–۲–۴– حادثه ۸

۱–۲–۴–۱– مفهوم حادثه از جهت مرور زمان دعوای بیمه گذار ۹

۱–۲–۴–۲– مفهوم حادثه از جهت زمان عدم قابلیت استناد ایرادات ۹

۱–۳– بیمه مسیولیت و تمایز آن از دیگر بیمه ها ۹

۱–۳–۱– تعریف بیمه مسیولیت ۱۰

۱–۳–۲– تمایز بیمه مسیولیت از مفاهیم مشابه ۱۱

۱–۳–۲–۱– بیمه اموال ۱۱

۱–۳–۲–۲– بیمه حوادث ۱۱

۱–۳–۳– انواع بیمه بر مبنای حدود آزادی طرفین در انعقاد عقد ۱۲

۱–۳–۳–۱– بیمه اختیاری ۱۲

۱–۳–۳–۲– بیمه اجباری ۱۳

۱–۳–۳–۳– بیمه تحمیلی ۱۴

۱–۴– شیوه تفسیر قرارداد ۱۴

۱–۴–۱– تفسیر در سایه اصالت حقوقی ۱۵

۱–۴–۱–۱– مفهوم اصالت حقوقی ۱۵

۱–۴–۱–۲– اصالت حقوقی و وحدت حقوقی ۱۶

۱–۴–۲– تفسیر به زیان تنظیم کننده قرارداد ۱۷

۱–۴–۳– احترام به انتظار مشروع بیمه گذار ۱۸

۱–۴–۴– تقدم شرایط خصوصی بر شرایط عمومی ۱۹

۱–۴–۵– عدم امکان استناد بیمه گر به بی اعتباری قرارداد ۱۹

۱–۴–۶– تفسیر در محدوده حداقل حمایت های قانونی ۲۰

۱–۴–۷– نقش پررنگ انصاف و حسن نیت ۲۲

فصل دوم: تعهدات طرفین؛ شرایط، حدود و ضمانت اجرا

۲–۱– تعهدات بیمه گذار (کارفرما) ۲۵

۲–۱–۱– تعهدات کارفرما قبل از وقوع حادثه ۲۵

۲–۱–۱–۱– اعلام دقیق ریسک ۲۵

۲–۱–۱–۲– پرداخت حق بیمه ۲۹

۲–۱–۱–۲–۱– فوریت اجرای تعهد و عدم انحصار طرق اثبات ۲۹

۲–۱–۱–۲–۲– حق بیمه و تردید در رضایی بودن قرارداد ۳۰

۲–۱–۱–۲–۳– توجه به اصالت عقد بیمه برای حفظ حقوق بیمه گر ۳۱

۲–۱–۱–۳– اعلام تشدید خطر ۳۴

۲–۱–۲– تعهدات بیمه گذار بعد از وقوع حادثه ۳۵

۲–۱–۲–۱– اعلام وقوع حادثه ۳۶

۲–۱–۲–۲– عدم اقرار به مسیولیت ۳۹

۲–۱–۲–۳– عدم مصالحه با زیاندیده ۴۰

۲–۲– تعهدات بیمه گر ۴۳

۲–۲–۱– انواع تعهدات بیمه گر ۴۳

۲–۲–۱–۱– تنظیم قرارداد بر مبنای حسن نیت ۴۳

۲–۲–۱–۲– جبران خسارات زیان دیده ۴۴

۲–۲–۱–۳– عدم پرداخت خسارت به کارفرما و حفظ حقوق زیان دیده ۴۵

۲–۲–۱–۳–۱– امکان انتفاع کارفرما و مانع نظم عمومی ۴۵

۲–۲–۱–۳–۲– اثر پرداخت به حساب کارفرما ۴۶

۲–۲–۱–۳–۳– رفع ممنوعیت پرداخت به کارفرما و حدود استحقاق وی ۴۷

۲–۲–۱–۴– انجام تعهدات فرعی ۴۷

۲–۲–۲– شرایط تحقق تعهدات بیمه گر ۴۸

۲–۲–۲–۱– احراز مسیولیت بیمه گذار ۴۸

۲–۲–۲–۲– لزوم وقوع حادثه ناشی از کار ۴۹

۲–۲–۲–۲–۱– حادثه به مناسبت کار یا مرتبط با آن ۴۹

۲–۲–۲–۲–۲– حادثه رانندگی ۵۱

۲–۲–۲–۲–۲–۱– امکان تداخل و آثار آن ۵۱

۲–۲–۲–۲–۲–۲– حادثه رانندگی داخل محیط کار ۵۲

۲–۲–۲–۲–۲–۳– حادثه رانندگی خارج از محیط کار ۵۴

۲–۲–۲–۲–۴– حادثه ناشی از تولید معیب ۵۴

۲–۲–۲–۲–۵– حادثه حین انجام خدمت وظیفه ۵۷

۲–۲–۲–۳– شمول قرارداد بر مسیولیت ۵۸

۲–۲–۳– حدود تعهدات بیمه گر ۵۹

۲–۲–۳–۱– انواع خسارات قابل جبران ۵۹

۲–۲–۳–۱–۱– خسارات بدنی و ابهام در بیمه نامه ۵۹

۲–۲–۳–۱–۲– هزینه های پزشکی ۶۱

۲–۲–۳–۱–۳– خسارات مالی ۶۲

۲–۲–۳–۲– میزان تعهد بیمه گر ۶۲

۲–۲–۳–۲–۱– فرانشیز و کف تعهد بیمه گر ۶۲

۲–۲–۳–۲–۱–۱– انواع فرانشیز و آثار آنها ۶۳

۲–۲–۳–۲–۱–۲– تردید در نوع فرانشیز و تقدم فراشیز مطلق ۶۴

۲–۲–۳–۲–۲– سقف تعهدات بیمه گر ۶۴

۲–۲–۳–۲–۲–۱– مبنای تعیین سقف و حدود آزادی طرفین ۶۵

۲–۲–۳–۲–۲–۲– شیوه های برقراری سقف ۶۶

۲–۲–۳–۲–۲–۳– کمبود سقف و نحوه توزیع مبلغ بیمه ۶۷

فصل سوم: شروط قرارداد و پوشش های تکمیلی

۳–۱– بررسی شروط قرارداد ۷۱

۳–۱–۱– شروط ناظر به تعیین نوع و محل فعالیت کارفرما ۷۲

۳–۱–۱–۱– نوع فعالیت کارفرما و اثر آن بر مسیولیت بیمه گر ۷۲

۳–۱–۱–۲– محل فعالیت کارفرما و اثر آن بر مسیولیت بیمه گر ۷۳

۳–۱–۲– شروط ناظر به استثنای برخی از خطرات ۷۴

۳–۱–۲–۱– خارج کردن دستگاه ها از حالت استاندارد ۷۴

۳–۱–۲–۲– بیماری های شغلی ۷۵

۳–۱–۲–۳– خسارات وارده به کارکنان با تابعیت خارجی ۷۸

۳–۱–۲–۴– نزاع میان کارگران ۸۰

۳–۱–۲–۵– مجازات های نقدی ۸۱

۳–۱–۳– شرط ناظر به فسخ قرارداد ۸۲

۳–۱–۳–۱– توصیف شرط؛ خیار شرط یا خیار تخلف از شرط ۸۲

۳–۱–۳–۲– رعایت تشریفات در اعمال حق فسخ ۸۴

۳–۱–۴– شرط ارجاع به شرایط عمومی بیمه مسیولیت ۸۵

۳–۲– تحلیل پوشش های تکمیلی ۸۶

۳–۲–۱– ماهیت پوشش های تکمیلی ۸۶

۳–۲–۱–۱– تحلیل به شروط تحدید مسیولیت و ایرادات آن ۸۷

۳–۲–۱–۲– تحلیل به شروط کاهش تعهد ۸۷

۳–۲–۲– موانع نفوذ پوشش های تکمیلی ۸۹

۳–۲–۳– تفسیر پوشش های تکمیلی ۸۹

۳–۲–۳–۱– گسترش محدوده مکانی تحت پوشش ۸۹

۳–۲–۳–۲– صدمات بدنی ناشی از قصور و اشتباه کارکنان ۹۰

۳–۲–۳–۲–۱– تقصیر غیرقابل بخشایش کارگر و عدم مسیولیت کارفرما ۹۱

۳–۲–۳–۲–۲– پوشش تقصیر غیر قابل بخشایش ۹۴

۳–۲–۳–۳– صدمات ناشی از حوادث غیر مرتبط با فعالیت بیمه شده ۹۴

۳–۲–۳–۴– جبران خسارت بدون رای دادگاه ۹۵

۳–۲–۳–۵– صدمات وارده به اشخاص ثالث ۹۶

۳–۲–۳–۶– مطالبات سازمان تامین اجتماعی ۹۹

۳–۲–۳–۷– مسیولیت های ناشی از واگذاری محیط کار ۱۰۰

۳–۲–۳–۷–۱– واگذاری محیط کار در قالب پیمانکاری ۱۰۰

۳–۲–۳–۷–۲– واگذاری محیط کار به مدیر یا سرپرست ۱۰۲

۳–۲–۳–۸– حوادث حین ایاب و ذهاب و حوادث رانندگی ۱۰۴

فصل چهارم: آثار تبعی و دعاوی مرتبط با قرارداد

۴–۱– آثار تبعی قرارداد ۱۰۸

۴–۱–۱– نسبت به مراجع قضایی ۱۰۸

۴–۱–۱–۱– جرم زدایی قانونی و عملی ۱۰۹

۴–۱–۱–۲– تمرکز دعوا در شرکت های بیمه با رویکرد قضازدایی ۱۱۰

۴–۱–۱–۳– کاهش اطاله دادرسی ۱۱۱

۴–۱–۱–۳–۱– تسهیل در اثبات ارکان مسیولیت ۱۱۱

۴–۱–۱–۳–۲– پذیرش بیمه نامه به عنوان وثیقه ۱۱۴

۴–۱–۲– نسبت به زیان دیدگان ۱۱۷

۴–۱–۲–۱– تشویق به طرح دعوا ۱۱۷

۴–۱–۲–۲– جبران خسارت بدون لحاظ جنس و مذهب ۱۱۷

۴–۱–۲–۲–۱– کم اهمیت شدن بحث در خصوص تفاوت مذهبی ۱۱۸

۴–۱–۲–۲–۲– تساوی مرد و زن؛ اصل یا استثنا ۱۱۸

۴–۱–۲–۳– امکان رجوع مستقیم به بیمه گر ۱۲۱

۴–۲– دعاوی مرتبط با قرارداد ۱۲۱

۴–۲–۱– طرح دعوا به ابتکار زیان دیده ۱۲۱

۴–۲–۱–۱– طرح دعوای خصوصی ضمن دادرسی کیفری ۱۲۲

۴–۲–۱–۱–۱– استقلال دعوای خصوصی ناشی از جرم ۱۲۲

۴–۲–۱–۱–۱–۱– صلاحیت عام دادگاه ها ۱۲۳

۴–۲–۱–۱–۱–۲– اذن به لوازم دعوای خوصوصی ۱۲۴

۴–۲–۱–۱–۱–۳– لزوم تجمیع دعاوی ۱۲۵

۴–۲–۱–۱–۲– اهمیت سبب در تعیین صلاحیت دادگاه کیفری ۱۲۶

۴–۲–۱–۲– طرح دعوای مستقیم علیه بیمه گر ۱۲۶

۴–۲–۱–۲–۱– نوع دعوای مستقیم زیان دیده بر بیمه گر ۱۲۹

۴–۲–۱–۲–۲– مبانی دعوای مستقیم ۱۳۰

۴–۲–۱–۲–۲–۱– انتقال دین ۱۳۰

۴–۲–۱–۲–۲–۲– تامین خواسته ۱۳۱

۴–۲–۱–۲–۲–۳– تعهد به نفع شخص ثالث ۱۳۲

۴–۲–۱–۲–۲–۴– اصالت حقوقی ۱۳۳

۴–۲–۱–۲–۳– ایرادات بیمه گر در دعوای مستقیم ۱۳۴

۴–۲–۱–۲–۳–۱– ابراء ۱۳۴

۴–۲–۱–۲–۳–۲– عدم استقرار دین کارفرما ۱۳۵

۴–۲–۲– طرح دعوا به ابتکار کارفرما ۱۳۶

۴–۲–۲–۱– طرح دعوا به حساب خود ۱۳۶

۴–۲–۲–۲– طرح دعوا به حساب زیان دیده ۱۳۷

نتیجه گیری ۱۳۸

پیشنهادات ۱۴۱

منابع ۱۴۲

کلیدواژه ها

• بیمه مسیولیت
• ضمانت اجرای قانونی
• جبران خسارت
• کارفرما
• رویه قضایی
• بیمه مسیولیت
• کارفرما
• رویه قضایی
• زیان دیده
• جبران خسارت
• دعوای مستقیم