بررسی جنبه های حقوقی چک پرداخت نشدنی براساس قانون اصلاح قانون چک مصوب 1397 و مقایسه آن با مقررات سفته

بررسی جنبه های حقوقی چک پرداخت نشدنی براساس قانون اصلاح قانون چک مصوب ۱۳۹۷ و مقایسه آن با مقررات سفته عنوان پایان نامه ای است که توسط زهرا امیرمعزی، با راهنمایی محمود امامی نمین و با مشاوره سید مسیح حسینی در سال ۱۴۰۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه محدث نوری دفاع گردید.

عنوان	بررسی جنبه های حقوقی چک پرداخت نشدنی براساس قانون اصلاح قانون چک مصوب ۱۳۹۷ و مقایسه آن با مقررات سفته
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	زهرا امیرمعزی
استاد راهنما	محمود امامی نمین
استاد مشاور	سید مسیح حسینی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۴۰۰
دانشگاه	دانشگاه علامه محدث نوری

چکیده

چک معمولترین وسیله پرداخت نقدی محسوب می شود که دارای جنبه های کاربردی فراوانی بوده و به همین دلیل مورد توجه قانونگذاران بوده است. مقررات مربوط به چک بارها مورد بازنگری و تجدیدنظر قرار گرفته است با این حال تنها با قانون اصلاح قانون صدور چک مصوب ۱۳۹۷ است که قانونگذار در اعتبار بخشیدن به این سند موفقیت چشمگیری کسب نمود. قانون اصلاح قانون صدور چک به دلیل عدم کارایی ضمانت اجرای کیفری با جنبه پیشگیرانه و در راستای حمایت از خود چک تدوین یافته است. بر اساس این قانون، چک عبارت از سندی است که به موجب آن صادرکننده با استفاده از برگه های چاپی مخصوص و در مدت برگه به بانک محال علیه دستور می دهد وجوه ایشان را که نزد بانک می باشد به دارنده معین آن بپردازد. این سند دارای ماهیت خاص خود می باشد، لذا سایر پیشنهاداتی که راجع به ماهیت آن ارایه شده است چندان قابل توجیه نیست. همانند سایر اسناد تجاری این سند نیز دارای مقررات شکلی خاص خود بوده و به انواع مختلفی تقسیم شده که بعضا دارای مقررات مستقلی هستند. لذا با اصلاحات اخیر چک به صورت سندی که وسیله پرداخت نقدی است درآمده و اعتبار زیادی را کسب نموده است و در راستای حمایت از خود چک می باشد. قانون اصلاح قانون صدور چک مباحث حقوقی زیادی را مطرح می کند. صدور چک الکترونیکی، محرومیت های مختلف صادرکننده چک بلامحل، صدور اجراییه به صرف ارایه گواهی عدم پرداخت دارای کد رهگیری به دادگاه از جمله آثار حقوقی این سند است. اما از لحاظ مقایسه آن با مقررات سفته می توان گفت که بر خلاف سفته، چک دیگر به صورت در وجه حامل قابل صدور نیست اما شخص می تواند همچنان سفته را در وجه حامل صادر نماید.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب عنوان صفحه مقدمه ۱ الف– بیان مسیله ۲ ب– سوال های پژوهش ۳ ج– فرضیه های پژوهش ۴ د– اهداف پژوهش ۴ و– روش شناسی پژوهش ۵ ه– سازماندهی پژوهش: (در صورت لزوم) ۵ فصل نخست– تعریف و ماهیت چک و سفته ۶ مبحث اول– مفهوم و انواع چک و سفته ۷ گفتار اول– مفهوم و انواع چک ۷ بند اول– مفهوم چک و چک بلامحل ۷ ۱–مفهوم چک ۷ ۲–مفهوم چک بلامحل ۸ بند دوم– انواع چک ۸ ۱–چک های موضوع ماده

قانون صدور چک ۹ ۲–چک موردی ۱۰ گفتار دوم– مفهوم و انواع سفته ۱۲ بند اول– مفهوم سفته ۱۲ بند دوم– انواع سفته ۱۳ مبحث دوم– ماهیت چک و سفته

گفتار اول– دیدگاه تبعی بودن چک و سفته

بند اول– تبدیل تعهد

بند دوم– حواله

بند سوم– انتقال طلب

گفتار دوم– دیدگاه مستقل بودن چک و سفته ۱۴ گفتار سوم– سندیت چک و سفته

بند اول– انواع اسناد

بند دوم– تفاوت چک و سفته با اسناد عادی و رسمی

مبحث سوم– شرایط صدور چک و سفته و کاربردهای آنها

گفتار اول– شرایط صدور چک و سفته

بند اول– شرایط مربوط به صادر کننده

بند دوم– شرایط مربوط به دارنده

گفتار دوم– مندرجات چک و سفته

بند اول– قید کلمه چک و سفته بر روی ورقه

بند دوم– قید شناسه یکتا

بند سوم– تاریخ چک و سفته

۱–مفهوم تاریخ چک و سفته

۲–محدودیت های درج تاریخ ۲۰ بند چهارم– سایر مندرجات ۲۱ گفتار دوم– کاربردهای چک و سفته ۲۲ بند اول– نقش چک و سفته در پرداخت ها ۲۲ بند دوم– نقش چک و سفته در کنترل وضعیت اقتصادی

فصل دوم– احکام و آثار صدور چک در مقایسه با سفته

مبحث اول– مقایسه مقررات قانون صدور چک مصوب ۱۳۹۷ و ۱۴۰۰ با قوانین قبلی

گفتار اول– رویکرد پیشگیرانه قوانین چک مصوب ۱۳۹۷ و ۱۴۰۰

بند اول– دلایل ظهور رویکرد پیشگیرانه ۲۶ بند دوم– آثار ظهور رویکرد پیشگیرانه

گفتار دوم– تحولات مفاد قوانین اصلاحی چک مصوب ۱۳۹۷ و ۱۴۰۰

بند اول– تحولات در سند چک و پرداخت آن ۳۰ ۱–تحولات در سند چک ۳۰ ۲–تحولات در پرداخت چک

بند دوم– تغییرات عمومی مربوط به سازو کار چک

۱–یکپارچه سازی سازو کار تسویه چک ها ۳۴ ۲–امکان دسترسی به اطلاعات برای نهاد های مرتبط ۳۴ ۳–صدور مستقیم اجراییه ۳۵ ۴–ویژگی های شکلی برگه های دسته چک ۳۵ مبحث دوم– پرداخت و انتقال چک و سفته ۳۶ گفتار اول– پرداخت چک و سفته

بند اول– شرایط پرداخت چک و سفته

بند دوم– آثار عدم پرداخت چک و سفته ۳۸ بند سوم– امکان اجرای مستقیم چک ۴۰ ۱–شرایط اجرای مستقیم ۴۰ ۱–۱–مرجع صالح ۴۱ ۱–۲–نحوه دادخواهی

۲–موانع اجرای مستقیم ۴۳ ۲–۱–موانع مطلق ۴۳ ۲–۲–موانع مشروط ۴۴ ۳–قلمرو و شیوه اجرا ۴۶ ۳–۱–قلمرو اجرا ۴۶ ۳–۲–شیوه اجرا ۴۷ گفتار دوم– انتقال چک و سفته

بند اول– نحوه انتقال چک و سفته ۵۰ بند دوم– آثار انتقال چک و سفته

۱–اثر صدور چک و سفته بر سقوط تعهد در قرارداد پایه ۵۲ ۲–تحقق دین ۵۳ مبحث سوم– نقش بانک در اجرای مقررات مربوط به چک و سفته ۵۴ گفتار اول– تعهدات قانونی بانک ۵۴ بند اول– صدور گواهی عدم پرداخت

۱–ضرورت یا عدم ضرورت تقاضای دارنده ۵۵ ۲–شرایط گواهی عدم پرداخت ۵۶ بند دوم– سایر تعهدات قانونی بانک

۱–ثبت فوری غیر قابل پرداخت بودن در سامانه یکپارچه بانک مرکزی ۵۸ ۲–رفع سوء اثر

۳–ارایه دسته چک به متقاضی ۵۹ گفتار دوم– ضمانت اجرا و مرجع صالح ۶۱ بند اول– ضمانت اجرا ۶۱ بند دوم– مرجع صالح

نتیجه و پیشنهادات ۶۶ منابع و ماخذ ۶۸

کلیدواژه ها

• چک پرداخت نشدنی
• سفته
• قانون اصلاح چک
• اسناد تجاری