ماهیت و آثار تامین مالی از طریق واگذاری اسناد مطالبات فورفیتینگ در حقوق تجارت بین الملل و حقوق ایران

ماهیت و آثار تامین مالی از طریق واگذاری اسناد مطالبات فورفیتینگ در حقوق تجارت بین الملل و حقوق ایران عنوان رساله ای است که توسط زهره افشار قوچانی، با راهنمایی ابراهیم عبدی پور فرد در سال ۱۳۹۶ و در مقطع دکتری دانشگاه قم دفاع گردید.

عنوان	ماهیت و آثار تامین مالی از طریق واگذاری اسناد مطالبات فورفیتینگ در حقوق تجارت بین الملل و حقوق ایران
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	زهره افشار قوچانی
استاد راهنما	ابراهیم عبدی پور فرد
مقطع	دکتری
سال دفاع	۱۳۹۶
دانشگاه	دانشگاه قم

چکیده

فورفیتینگ یک شیوه تامین مالی است که در آن فورفیتر مطالبات مدت دار صادرکننده را براساس نرخ تنزیل و بدون حق رجوع خریداری نموده و مالک آنها می گردد. در این روش تامین مالی اسناد مثبت طلب نقش حیاتی ایفا نموده و حسب اینکه چه نوع سندی، مثبِتِ حق مطالبه پرداخت و طلب باشد احکام متفاوتی بر فورفیتینگ حاکم خواهد بود. در حالیکه صادرکننده(فروشنده حق مطالبه پرداخت) و موسسه مالی(خریدار حق مطالبه پرداخت) طرفین این قرارداد مالی محسوب می گردند اما فورفیتینگ در مقابل مدیون اصلی و بانک او نیز قابلیت استناد داشته و فورفیتر خواهد توانست مدیون را الزام به ادای دین در سررسید نماید. فورفیتینگ حسب اینکه قراردادی میان صادرکننده و موسسه مالی مبنی بر واگذاری طلب در مقابل بهای آن باشد یا اینکه قراردادی میان مدیون، موسسه مالی و صادرکننده مبنی بر انتقال دین از ناحیه مدیون به فورفیتر باشد قالب قراردادی متفاوتی خواهد داشت؛ اگرچه در هر دو فرض نهادهای حقوقی مختلفی همانند جانشینی با پرداخت، تنزیل دین یا تنزیل سند تجاری، حواله، انتقال طلب، معامله اسناد تجاری، تبدیل تعهد، نمایندگی در پرداخت یا دلگاسیون و بیع دین یا فروش حق مطالبه پرداخت قابل بحث می باشند لیکن به نظر می رسد در حالت نخست با بیع طلب و در حالت دیگر با حواله بر بریء یا دلگاسیون کامل همخوانی و مشابهت بیشتری دارد. فورفیتر و صادرکننده تعهدات متقابل متعددی در مقابل یکدیگر دارند که برخی از آنها در قرارداد مورد تصریح قرار گرفته و برخی دیگر اثر قانونی فروش طلب می باشد. مدیون و موسسه مالی نیز تکالیفی در مقابل یکدیگر خواهند داشت که در فرض حواله دین از جانب مدیون به فورفیتر، این تکالیف ریشه در قرارداد مالی ایشان دارد و در فرض فروش مطالبات از جانب صادرکننده، تکالیف مدیون و موسسه مالی در مقابل یکدیگر ریشه در قانون حاکم بر قرارداد پایه تجاری خواهد داشت.

ساختار و فهرست رساله

مقدمه ۱۱ بیان مساله ۱۲ سوالات و فرضیات تحقیق۴۱–۱ سوالات ۴۲–۲ فرضیات ۵۳ اهداف تحقیق ۶۴ پیشینه تحقیق ۶۵ روش تحقیق ۸۶ موانع و دشواری های تحقیق۹۷ ساختار تحقیق ۹فصل اول : هستی و چیستی شناسی فورفیتینگ (عناصر مفهومی، پیدایش، تحلیل مقایسه ای، فرایند تشکیل، عناصر و ارکان فورفیتینگ) ۱۲۱–۱ عناصر مفهومی (عناصر تعریف فورفیتینگ)۱۳۱–۱–۱ مفاهیم بنیادین مرتبط با تعریف فورفیتینگ در فقه و حقوق ایران۱۴۱–۱–۱–۱ تعهد و التزام۱۴۱–۱–۱–۲ دین و طلب۱۶۱–۱–۱–۳ انتقال طلب (بیع دین)۱۸۱–۱–۲ مفاهیم بنیادین مرتبط با تعریف فورفیتینگ در حقوق رومی– ژرمنی و کامن لا۱۹۱–۱–۲–۱ تعهد (Obligation)۲۰۱–۱–۲–۲ دین (Debt)۲۱۱–۱–۲–۳ حق مطالبه پرداخت (Payment claim)۲۲۱–۱–۲–۴ طلب (Receivable)۲۳۱–۱–۲–۵ انتقال طلب (Assignment)۲۴۱–۱–۲–۶ انتقال (Transfer)۲۶۱–۱–۲–۷ معامله ((Negotiation۲۸۱–۱–۳ فورفیتینگ۳۱۱–۲ سابقه پیدایش فورفیتینگ۳۳۱–۳ چیستی شناسی مقایسه ای فورفیتینگ۳۶۱–۳–۱ مقایسه فورفیتینگ با فاکتورینگ۳۶۱–۳–۲ مقایسه فورفیتینگ با لیزینگ۴۱۱–۳–۳ مقایسه فورفیتینگ با تنزیل۴۳۱–۴ مزایای کاربردی فورفیتینگ۴۶۱–۴–۱ مزایای فورفیتینگ برای صادرکننده۴۸۱–۴–۲ مزایای فورفیتینگ برای واردکننده۵۱۱–۴–۳ مزایای فورفیتینگ برای فورفیتر۵۴۱–۴–۴ مزایای فورفیتینگ برای ضامن۵۷۱–۵ فرایند تشکیل و مراحل تحقق فورفیتینگ۵۸۱–۵–۱ توافق مقدماتی یا چارچوب فورفیتینگ۶۲۱–۵–۲ توافق اصلی فورفیتینگ۶۴۱–۵–۳ معامله فورفیتینگ۶۷۱–۶ عناصر و ارکان فورفیتینگ۶۹۱–۶–۱ توافق طرفین (ایجاب و قبول)۷۰۱–۶–۱–۱ فورفیتینگ محصول تراضی صادرکننده و موسسه مالی۷۲۱–۶–۱–۲ ایجاب و قبول در فورفیتینگ۷۴۱–۶–۱–۳ ابراز اراده جهت تحقق فورفیتینگ۸۱۱–۶–۲ طرفین قرارداد۸۲۱–۶–۳ موضوع توافق فورفیتینگ۸۴۱–۶–۳–۱ اختیار به فروش طلب آینده ناشی از قرارداد احتمالی۸۵۱–۶–۳–۲ التزام به خرید حق مطالبه ای که سند آن هنوز موجود نیست۸۶۱–۶–۳–۳ خرید و فروش حق مطالبه پرداختی که اسناد آن موجود است۸۹۱–۶–۴ مورد معامله یا اسناد فورفیتینگ۹۱۱–۶–۴–۱ اسناد مثبتِ حق مطالبه پرداخت۹۲۱–۶–۴–۱–۱ برات و سفته۹۳۱–۶–۴–۱–۲ اعتبار اسنادی تجاری۹۴۱–۶–۴–۱–۳ مطالبات دفتری۱۰۲۱–۶–۴–۱–۴ ضمانت نامه های مستقل و اعتبار اسنادی تضمینی۱۰۴۱–۶–۴–۱–۵ اسناد کالا۱۱۰۱–۶–۴–۲ اسناد حمایت کننده و تضمینی۱۱۳فصل دوم: تبیین ماهیت حقوقی، اوصاف حقوقی، اعتبار، شرایط و احکام فورفیتینگ۱۱۵۲–۱ تبیین ماهیت حقوقی فورفیتینگ۱۱۷۲–۱–۱ جانشینی با پرداخت۱۱۸۲–۱–۲ تنزیل دین یا تنزیل سند تجاری۱۲۱۲–۱–۳ انتقال یا معامله ورقه تجاری۱۲۳۲–۱–۴ انتقال حق مطالبه یا طلب۱۲۸۲–۱–۵ تبدیل تعهد۱۳۱۲–۱–۶ حواله بر مدیون و حواله بر بریء۱۳۵۲–۱–۷ نمایندگی در پرداخت یا دلگاسیون۱۳۷۲–۱–۸ بیع دین یا فروش حق مطالبه پرداخت۱۴۱۲–۲ اوصاف حقوقی فورفیتینگ۱۴۵۲–۲–۱ اوصاف حقوقی فورفیتینگ بعنوان بیع دین یا فروش حق مطالبه پرداخت۱۴۵۲–۲–۱–۱ عهدی یا تملیکی بودن۱۴۵۲–۲–۱–۲ لازم یا جایز بودن۱۵۰۲–۲–۱–۳ رضایی یا تشریفاتی بودن۱۵۲۲–۲–۱–۳–۱ کتبی بودن۱۵۲۲–۲–۱–۳–۲ تسلیم اسناد مثبِتِ حق مطالبه پرداخت۱۵۵۲–۲–۱–۴ معوض یا مجانی بودن۱۶۱۲–۲–۱–۵ مغابنی یا مسامحی بودن۱۶۲۲–۲–۱–۶ تبعی یا مستقل بودن۱۶۳۲–۲–۱–۷ منجز یا معلق بودن۱۶۵۲–۲–۲ اوصاف حقوقی فورفیتینگ به عنوان دلگاسیون یا حواله بر بریء۱۶۷۲–۲–۲–۱ عهدی یا تملیکی بودن۱۶۷۲–۲–۲–۲ رضایی یا تشریفاتی بودن۱۶۸۲–۲–۲–۳ لازم یا جایز بودن۱۶۹۲–۲–۲–۴ تبعی یا مستقل بودن۱۶۹۲–۲–۲–۵ معوض یا مجانی بودن۱۷۲۲–۲–۲–۶ مسامحی یا مغابنی بودن۱۷۲۲–۲–۲–۷ منجز یا معلق بودن۱۷۳۲–۳ اعتبارسنجی فورفیتینگ ۱۷۳۲–۳–۱ اعتبارسنجی فورفیتینگ در حقوق رومی– ژرمنی، کامن لا و حقوق تجارت بین الملل

۲–۳–۱–۱ فورفیتینگ به عنوان دلگاسیون۱۷۵۲–۳–۱–۲ فورفیتینگ به عنوان فروش حق مطالبه پرداخت۱۷۶۲–۳–۱–۲–۱ از خریدار (مدیون اصلی)۱۷۷۲–۳–۱–۲–۲ حق مطالبه پرداخت از سایر متعهدین۱۸۰۲–۳–۲ اعتبارسنجی فورفیتینگ در فقه و حقوق ایران۱۸۱۲–۳–۲–۱ فورفیتینگ به عنوان حواله بر بریء۱۸۲۲–۳–۲–۲ فورفیتینگ به عنوان بیع دین۱۸۸۲–۳–۲–۲–۱ اعتبار بیع دین در فقه امامیه و حقوق ایران۱۸۸۲–۳–۲–۲–۲ امکان سنجی واگذاری حق مطالبه پرداخت از سایر متعهدین(غیر از مدیون اصلی) در قالب بیع ۲۰۰۲–۴ شرایط و احکام فورفیتینگ۲۰۱۲–۴–۱ شرایط فورفیتینگ۲۰۲۲–۴–۱–۱ شرط کتبی بودن معامله و توافق فورفیتینگ۲۰۲ ۲–۴–۱–۲ رضایت یا اطلاع مدیون در فورفیتینگ۲۰۴۲–۴–۱–۳ موجود بودن طلب یا حق مطالبه پرداخت۲۱۱۲–۴–۲ احکام فورفیتینگ۲۱۶۲–۴–۲–۱ قابلیت انتقال تضمینات طلب۲۱۷۲–۴–۲–۲ شرط عدم انتقال طلب به غیر۲۱۹۲–۴–۲–۳ قابلیت استناد به ایرادات از جانب مدیون در برابر موسسه مالی۲۲۵۲–۴–۲–۴ اصل غیرقابل رجوع بودن در فورفیتینگ و استثنایات آن۲۳۱فصل سوم: آثار فورفیتینگ در روابط اطراف آن۲۳۶۳–۱ آثار فورفیتینگ در روابط فورفیتر و فروشنده حق مطالبه پرداخت۲۳۸۳–۱–۱ انتقال مالکیت طلب یا حق مطالبه پرداخت به فورفیتر۲۴۰۳–۱–۲ ایجاد تکالیف و تعهدات برای فروشنده حق مطالبه پرداخت در مقابل فورفیتر۲۴۱۳–۱–۲–۱ آماده سازی و تسلیم اسناد مذکور در قرارداد به فورفیتر۲۴۲۳–۱–۲–۲ تسلیم گواهی فورفیتینگ امضاشده ظرف دو روز کاری از تاریخ معامله ۲۴۴۳–۱–۲–۳ تعهد به پرداخت اجرت ها۲۴۷۳–۱–۲–۳–۱ اجرت التزام۲۴۸۳–۱–۲–۳–۲ اجرت اختیار۲۴۹۳–۱–۲–۳–۳ اجرت تنزیل۲۴۹۳–۱–۲–۳–۴ بازخرید حق مطالبه پرداخت در فرض مطالبه خریدار۲۵۰۳–۱–۳ ایجاد تکالیف و تعهدات برای فورفیتر در مقابل فروشنده حق مطالبه پرداخت۲۵۲۳–۱–۳–۱ امضاء و استرداد تاییدیه فورفیتینگ به فورفیتر اولیه۲۵۲۳–۱–۳–۲ بررسی صحت و اصالت اسناد ارایه شده۲۵۳۳–۱–۳–۳ اعلام موارد نقص یا کاستی در اسناد به فروشنده طلب۲۵۶۳–۱–۳–۴ پرداخت نقدی و قطعی قیمت تراضی شده۲۵۷۳–۱–۳–۵ التزام به خرید ورقه تجاری۲۶۱۳–۱–۳–۶ استرداد کلیه اسناد دریافتی به فروشنده در فرض بازخرید حق مطالبه از ناحیه وی ۲۶۱ ۳–۱–۴ ایجاد تکالیف مشترک برای فروشنده و خریدار حق مطالبه پرداخت۲۶۲۳–۲ آثار فورفیتینگ در روابط فورفیتر و مدیون اصلی۲۶۶۳–۲–۱ ایجاد تکلیف برای فورفیتر در برابر مدیون اصلی۲۶۷۳–۲–۲ ایجاد تکلیف برای مدیون اصلی در برابر فورفیتر۲۶۹۳–۲–۳–۱ پرداخت به آخرین خریدار حق مطالبه پرداخت۲۷۲۳–۲–۳–۲ دفاعیات و حقوق مدیون در مقابل خریدار طلب۲۷۴۳–۳ آثار فورفیتینگ در روابط فروشنده حق مطالبه پرداخت و مدیون اصلی۲۷۷۳–۳–۱ اثر شرط عدم انتقال طلب به غیر۲۸۰۳–۳–۲ اثر عدم اجرای تعهدات قراردادی فروشنده حق مطالبه در مقابل مدیون اصلی۲۸۲۳–۳–۳ امکان اصلاح قرارداد پایه تجاری با تراضی فروشنده حق مطالبه و مدیون اصلی۲۸۳نتایج: ۲۸۸منابع: ۲۹۴ ضمایم ۳۱۳ضمیمه۱ ۳۱۳ضمیمه۲ ۳۲۹Abstract

کلیدواژه ها

• فورفیتینگ
• فورفیتر
• صادرکننده
• واردکننده