ماده ۱۲۶۶ قانون مدنی

ماده ۱۲۶۶ قانون مدنی: در مقرله اهلیت شرط نیست لیکن بر حسب قانون باید بتواند دارای آنچه که به نفع او اقرار شده‌ است بشود.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

توضیح واژگان

منظور از «مقرٌله» در ماده ۱۲۶۶ قانون مدنی، کسی است که اقرار، به نفع او باشد. «اقرار» نیز، عبارت است از اخبار به حقی برای غیر و به ضرر خود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

کسی که اقرار، به نفع او واقع می‌گردد، باید از اهلیت تمتع برخوردار بوده؛ تا بتواند مالک مقرٌبه شود، اما نیازی نیست که وی، واجد اهلیت استیفا باشد.

مقرٌبه حق است، پس مقرٌله باید بتواند آن را تملک نماید، بنابراین باید موجود بوده؛ یعنی به دنیا آمده باشد، و اقرار به نفع شخصی که هنوز، نطفه او تشکیل نشده؛ صحیح نیست.

شرایط مربوط به مقرٌله، جزء ارکان اقرار نیست؛ بلکه شرط نفوذ آن است؛ بنابراین مقرٌ له باید موجود، معلوم، و دارای اهلیت باشد.

نکات توضیحی

در مقرله، اهلیت استیفا شرط نیست، زیرا برای صحت اقرار لازم نیست که مقرله بتواند مفاد اقرار را اجرا کند و این حق را دیگری نیز می‌تواند از طرف او اجرا نماید.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

• مقرٌله، باید دارای اهلیت تملک باشد.
• اقرار برای اشیاء و جانوران صحیح نیست؛ زیرا ولی اگر منظور مقر، اقرار به نفع مالک شیء یا حیوان باشد؛ اشکالی ندارد. اقرار برای آرامگاه، مسجد و مدرسه، صحیح بوده؛ و در این صورت مقر باید مقرٌبه را به متولی مکان مزبور تحویل دهد؛ تا صرف امور مربوطه نماید.
• به عقیده محقق حلی، در مقرٌله، قابلیت تملک شرط است؛ لذا اقرار به نفع جانوران، فاقد اثر است.

انتقادات

قانون مدنی، در مورد اقرار به نفع شخص حقوقی، ساکت است، شخص حقوقی، در صورت برخورداری از اهلیت تمتع، می‌تواند مقرٌله واقع شود.

مذاکرات تصویب

یکی از نمایندگان مجلس، در مورد منظور ماده ۱۲۶۶ قانون مدنی از ذکر اصطلاح «اهلیت» سؤال نمود، وزیر عدلیه، پس از شرح اقسام اهلیت و شرایط آنها، متذکر گردید که منظور از اهلیت در این ماده، اهلیت تمتع است.