ماده ۱۴۴ قانون مجازات اسلامی

در تحقق جرایم عمدی علاوه بر علم مرتکب به موضوع جرم، باید قصد او در ارتکاب رفتار مجرمانه احراز گردد. در جرایمی که وقوع آنها براساس قانون منوط به تحقق نتیجه است، قصد نتیجه یا علم به وقوع آن نیز باید محرز شود.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در مورد جرایم عمدی لازم نیست همیشه بین قصد متهم و نتیجه حاصله تطابق وجود داشته باشد.در واقع اگر هدف مجرم نتیجه مجرمانه خاصی باشد و به قصد این نتیجه عملی را مرتکب شود،جرم عمدی خواهد بود.[۱]به علاوه علم به موضوع جرم در معنای خاص خود تنها یکی از اجزای رکن مادی است و باید به جای آن از عبارت علم به رکن مادی استفاده شود.[۲]ضمنا برخی از جرایم علاوه بر سوءنیت عام به سوءنیت خاص نیز نیاز دارند.[۳] به طوری که در جرایم مقید نیاز به سوءنیت خاص الزامی است.[۴]

گفتنی است علم به عنصر قانونی جرم به عنوان شرط مسئولیت پذیرفته نیست و اصطلاحا"جهل به قانون عذرآور نیست".[۵]

منابع

  1. محمدابراهیم شمس ناتری، حمیدرضا کلانتری، زینب ریاضت و ابراهیم زارع. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول) حقوق جزای عمومی. چاپ 2. میزان، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5044616
  2. عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3828300
  3. عباس زراعت. حقوق کیفری کار. چاپ 1. جنگل، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4191504
  4. محمدابراهیم شمس ناتری، حمیدرضا کلانتری، زینب ریاضت و ابراهیم زارع. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول) حقوق جزای عمومی. چاپ 2. میزان، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4935140
  5. عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3828280