ماده ۱۰۶ قانون مجازات اسلامی

ماده ۱۰۶ قانون مجازات اسلامی:در جرایم تعزیری قابل گذشت هرگاه متضرر از جرم در مدت یک‌ سال از تاریخ اطلاع از وقوع جرم، شکایت نکند، حق شکایت کیفری او ساقط می‌ شود مگر اینکه تحت سلطه متهم بوده یا به‌ دلیلی خارج از اختیار، قادر به شکایت نباشد که در این صورت مهلت مزبور از تاریخ رفع مانع محاسبه می‌ شود. هرگاه متضرر از جرم قبل از انقضای مدت مذکور فوت کند و دلیلی بر صرف‌ نظر وی از طرح شکایت نباشد هر یک از ورثه وی در مهلت شش ماه از تاریخ وفات حق شکایت دارد.

تبصره ـ غیر از مواردی که شاکی تحت سلطه متهم بوده، در صورتی به شکایت وی یا ورثه او رسیدگی می‌ شود که جرم موضوع شکایت طبق ماده (105) این قانون مشمول مرور زمان نشده باشد.

توضیح واژگان

مرور زمان شکایت بدان معناست که اگر مدعی یا شاکی خصوصی در مدت خاصی بعد از اطلاع از وقوع جرم،اقدام به شکایت نکند،حق شکایت وی ساقط میشود و پس از آن تاریخ نمیتواند فرآیند تعقب کیفری را با اعلام شکایت خود آغاز کند.ضمنا مقصود از سلطه در این ماده،اعم از تسلط فیزیکی و معنوی است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

مرور زمان شکایت،تنها در جرائمی فرض میشود که شروع به تعقیب منوط به شکایت شاکی خصوصی است.فرض این نوع مرور زمان در جرائم غیرقابل گذشت بی معناست.گفتنی است هرگاه به علتی خارج از اراده متهم،امکان شکایت وجود نداشته باشد،شروع مرور زمان شکایت از زمان رفع مانع آغاز میشود.لازم به ذکر است اگر شاکی به دلیلی خارج از اختیار،قادر به شکایت نباشد-به جز موردی که تحت سلطه بوده است-دیگر امکان تعقیب وجود ندارد.اما اگر شاکی تحت سلطه بوده باشد،حتی اگر موضوع مشمول مرور زمان تعقیب بشود،حق شکایت کیفری ساقط نمیگردد.ضمنا ادعای شاکی مبنی بر عدم اطلاع از وقوع جرم،جهل موضوعی است و بدون دلیل پذیرفته خواهد شد.در این باره بار اثبات موضوع بر عهده متهم خواهد بود.