ماده ۵۱ قانون مدنی
حق انتفاع در موارد ذیل زایل می‌شود:
- در صورت انقضای مدت
- در صورت تلف شدن مالی که موضوع انتفاع است.
توضیح واژگان
حقی که به موجب آن، دارنده حق بدون تملک منفعت مال، می‌تواند از عین مال غیر بهره‌مند گردد؛ حق انتفاع گویند. (۲۰۹۰۳)
پیشینه
بر خلاف حقوق ایران، به موجب ماده ۱۳۲۲ قانون مدنی اتیوپی، با انقضای مدت مورد توافق طرفین، یا فوت منتفع، حق انتفاع از بین می‌رود. (۴۶۴۹۳)
در حقوق اتیوپی، تعدی و تفریط منتفع، موجب از بین رفتن حق انتفاع نمی‌گردد؛ مگراینکه دادگاه، به درخواست مالک، و با پذیرش دلایل او، حکم به انحلال حق انتفاع صادر نماید. (۴۶۴۹۳)
در حقوق اتیوپی، تلف بخشی از مال مورد انتفاع، موجب انفساخ عقد در سایر قسمت‌ها نمی‌گردد. (۴۶۴۹۳)
کلیات توضیحی تفسیری دکترین
فوت یا حجر یکی از طرفین پیش از قبض، موجب بطلان حق انتفاع می‌گردد. (۲۲۷۷۳)
اگر مال موضوع انتفاع، به خودی خود، یا بر اثر مانعی خارجی، تحت تسلط منتفع قرار نگیرد؛ حق انتفاع منتفی است. (۲۲۷۷۵)
در صورت تلف شدن مالی که موضوع انتفاع است؛ حق انتفاع نیز منتفی است؛ زیرا حق مزبور، به تبع عین به وجود آمده؛ و با از بین رفتن اصل مال، دیگر حقوق راجع به آن، موجودیتی نخواهند داشت. (۳۲۵۸)
اسقاط حق انتفاع، ممکن نیست؛ زیرا چنین حقی، به موجب اذن مالک، به وجود می‌آید. (۲۰۳۷۸)
انقضای مدت در رقبی، و نیز فوت مالک، یا منفع و ثالث، درصورت توافق طرفین، موجب انحلال حق انتفاع خواهدشد. (۲۲۷۹۳)
سوابق فقهی
بعید نیست که قبض، شرط صحت حق انتفاع محسوب گردد. چراکه اگر مالک، پیش از اقباض بمیرد؛ حق انتفاع منتفی است. (۹۲۹۰)
موضوع حق انتفاع، باید تا پایان زمان مورد توافق طرفین، از قابلیت بقا برخوردار باشد. (۸۸۸۲۱۹)
در صورتی که مالک، برای حق انتفاع، مدتی معین نکرده باشد؛ حق مزبور تا فوت مالک، معتبر خواهدبود. (۹۲۸۸)