ماده ۵۱ قانون مدنی

ماده ۵۱ قانون مدنی: حق انتفاع در موارد ذیل زایل می‌شود:

1. در صورت انقضای مدت
2. در صورت تلف شدن مالی که موضوع انتفاع است.

• مشاهده ماده قبلی
• مشاهده ماده بعدی

مواد مرتبط

• ماده ۵۰ قانون مدنی
• ماده ۵۲ قانون مدنی

توضیح واژگان

مقصود از «تلف» در ماده ۵۱ قانون مدنی، عبارتست از نابودی مالی که قبلاً موجود بوده‌ است.

مطالعات تطبیقی

• برخلاف حقوق ایران، به موجب ماده ۱۳۲۲ قانون مدنی اتیوپی، با انقضای مدت مورد توافق طرفین یا فوت منتفع، حق انتفاع از بین می‌رود.

• در حقوق اتیوپی، تعدی و تفریط منتفع، موجب از بین رفتن حق انتفاع نمی‌گردد؛ مگر اینکه دادگاه، به درخواست مالک و با پذیرش دلایل او حکم به انحلال حق انتفاع صادر نماید، همچنین در حقوق این کشور، تلف بخشی از مال مورد انتفاع، موجب انفساخ عقد در سایر قسمت‌ها نمی‌گردد.

فلسفه و مبانی نظری ماده

در صورت تلف شدن مالی که موضوع انتفاع است؛ حق انتفاع نیز منتفی است؛ زیرا حق مزبور، به تبع عین به وجود آمده و با از بین رفتن اصل مال، دیگر حقوق راجع به آن، موجودیتی نخواهند داشت.

نکات تفسیری دکترین ماده ۵۱ قانون مدنی

فوت یا حجر یکی از طرفین پیش از قبض، موجب بطلان حق انتفاع می‌گردد، و اگر مال موضوع انتفاع، به خودی خود یا بر اثر مانعی خارجی، تحت تسلط منتفع قرار نگیرد؛ حق انتفاع منتفی است.

انقضای مدت در رقبی و نیز فوت مالک، یا منتفع و ثالث، در صورت توافق طرفین، موجب انحلال حق انتفاع خواهد شد.

گفتنی است اسقاط حق انتفاع، ممکن نیست؛ زیرا چنین حقی، به موجب اذن مالک به وجود می‌آید.

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده ۵۱ قانون مدنی

1. زوال حق انتفاع در صورت انقضای مدت تعیین‌شده.
2. از بین رفتن حق انتفاع در صورت تلف شدن مال موضوع انتفاع.

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

• بعید نیست که قبض، شرط صحت حق انتفاع محسوب گردد، چرا که اگر مالک، پیش از اقباض بمیرد؛ حق انتفاع منتفی است.

• موضوع حق انتفاع، باید تا پایان زمان مورد توافق طرفین، از قابلیت بقا برخوردار باشد.
• در صورتی که مالک، برای حق انتفاع، مدتی معین نکرده باشد؛ حق مزبور تا فوت مالک، معتبر خواهد بود.

پایان‌نامه و رساله‌های مرتبط

• مواد متعارض قانون مدنی در حوزه ی حقوق اموال و مالکیت

مقالات مرتبط

• جایگاه و مبانی انفساخ در نظام حقوقی ایران
• ارث حق انتفاع