ماده ۶۲ قانون مدنی

در صورتی که موقوف‌علیهم محصور باشند خود آن‌ها قبض می‌کنند و قبض طبقهٔ اولی کافی است و اگر موقوف‌علیهم غیرمحصور یا وقف بر مصالح عامه باشد، متولی وقف، والا حاکم قبض می‌کند.

توضیح واژگان

به قاضی و دادرس، حاکم گویند.

به موقوفاتی که منافع آن، نصیب گروهی نامحصور گردد، وقف عام گویند.

کلیات توضیحی تفسیری دکترین

قبض یکی از موقوفٌ علیهم، فقط وقف را، در مورد او جاری می‌سازد.

اگر در وقف عام، واقف، کسی را به عنوان تولیت تعیین نموده باشد؛ متولی عین موقوفه را، قبض می‌نماید؛ و در صورتی که مورد وقف، فاقد متولی باشد؛ حاکم مکلف به تحویل گرفتن آن است.

اگر در وقف عام، متولی متعذر از تحویل گرفتن عین موقوفه باشد؛ حاکم، آن را قبض می‌نماید. (۲۲۸۲۴)

اگر برخی از موقوفٌ علیهم، معلوم بوده؛ و برخی دیگر، مجهول باشند؛ قبض طبقه اول آنها کافی است. (۴۶۶۹۹)

سوابق فقهی

واقف یا نماینده او، باید زمین موضوع وقف را، جهت تأسیس حسینیه، به متولی شرعی تحویل دهند. (۹۲۹۶)

اگر واقف، خود را، متولی قرار داده باشد؛ به قبض دیگری احتیاج نیست. (۹۳۰۷)

اگر در وقف عام، و وقف بر غیرمحصور، واقف، کسی را به عنوان تولیت تعیین نموده باشد؛ متولی عین موقوفه را، قبض می‌نماید؛ و در صورتی که مورد وقف، فاقد متولی باشد؛ حاکم مکلف به تحویل گرفتن آن است. (۷۰۶۱۸)

مصادیق و نمونه‌ها

• وقف بر مسجد، پل، قنات، مدرسه، فقیران، دانش آموزان، ایتام، دانش پژوهان و علما، وقف عام است. (۶۹۴۲۹۴)