ماده ۱۴۷ قانون مدنی

هر کس مال مباحی را با رعایت قوانین مربوط به آن حیازت کند مالک آن می‌شود.

توضیح واژگان

به اموالی که فاقد مالک خاص بوده؛ و می توانند برابر با مقررات شرعی، مورد تملک یا بهره برداری قرار گیرند؛ مباحات گویند.

کلیات توضیحی تفسیری دکترین

تملک اموال مباحه، به وسیله حیازت ممکن است؛ مگر در موارد منع قانونی.

تملک اموال مباح، به طرق احیای اراضی موات، و حیازت سایر مباحات، امکانپذیر است.

در حیازت، علاوه بر تصرف، وجود قصد تملک نیز ضروری است.

حیازت، باید با اعمالی تؤام باشد که از نظر عرف، به دست آوردن محسوب گردیده؛ و دلالت بر تملک نماید. به عنوان نمونه، هیچ گاه نمی توان نشانه گذاری روی یک درخت را، حیازت محسوب نمود.

حیازت مباحات، به عنوان یکی از موجبات تملک، ایقاع محسوب می گردد.

برخی از مباحات، قابل تملک نیستند؛ نظیر موقوفات و حق انتفاع.

سوابق فقهی

چوب و زغالی که مردم، از جنگل حیازت می نمایند؛ به شرط رعایت مقررات دولت اسلامی، متعلق به خود آنان است.

استفاده از آب قنات برای حمام شهر، درصورتی صحیح است که از گذشته، در کنار سایر متصرفین قنات مزبور، چنین حقی وجود داشته باشد.

حیازت مباحات، از اسباب تملک محسوب می گردد.

مصادیق و نمونه ها

• حیازت چوب ها، سنگ ها، و آجرهای ساختمانی در ده، که توسط مالکین آن، رها شده است؛ اشکالی ندارد