ماده 42 قانون حمایت خانواده

ماده ۴۲ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱: صغیر و مجنون را نمی‌توان بدون رضایت ولی، قیم، مادر یا شخصی که حضانت و نگهداری آنان به او واگذار شده‌است از محل اقامت مقرر بین طرفین یا محل اقامت قبل از وقوع طلاق به محل دیگر یا خارج از کشور فرستاد، مگر اینکه دادگاه آن را به مصلحت صغیر و مجنون بداند و با درنظر گرفتن حق ملاقات اشخاص ذی‌حق این امر را اجازه دهد. دادگاه در صورت موافقت با خارج کردن صغیر و مجنون از کشور، بنابر درخواست ذی‌نفع، برای تضمین بازگرداندن صغیر و مجنون تأمین مناسبی اخذ می‌کند.

توضیح واژگان

قیم: به کسی که به سفارش دادستان، برای حمایت از محجور،و نگهداری از او و اداره اموال وی تعیین می گردد؛ قیم گویند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

مطابق نظر بعضی فقهای امامیه، مادری که عهده‌دار حضانت است نمی‌تواند طفل را از شهر به روستا ببرد زیرا تعلیم و تربیت کودک در شهر بهتر از روستا است.

نکات توضیحی

هیچ‌یک از پدر و مادر حق ندارد کودک تحت حضانت را بدون موافقت دیگری به مسافرت ببرد یا به شهر دیگری منتقل کند زیرا کسی که حق ملاقات دارد دچار مشکل خواهد شد.

رویه‌های قضایی

در خصوص ماده ۴۲ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ نظریه مشورتی شماره ۷/۹۲/۱۹۶۷ مورخ ۹۲/۱۰/۹ اداره حقوقی قوه قضاییه نکات ذیل را مقرر می‌دارد: اولا، در خصوص فرزندانی که به سن بلوغ شرعی رسیده‌اند ولی هنوز به سن رشد نرسیده‌اند مقررات قانون گذرنامه حاکمیت دارد. ثانیاً، همانگونه که از مفاد ماده ۴۲ قانون حمایت خانواده مشخص است در صورت عدم رضایت ولی، قیم یا مادر یا شخصی که حضانت و نگهداری صغیر و مجنون به او واگذار شده مجوز دادگاه جهت خروج کشور صغیر یا مجنون لازم است. ثالثاً، با توجه به این که قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ مؤخر بر قانون گذرنامه، مصوب سال ۵۱ با اصلاحات و الحاقات بعد آن می‌باشد، در خصوص صغار و مجانین دادگاه خانواده به صراحت ماده ۴۲ قانون حمایت خانواده مصوب سال ۹۱ مقام صالح برای صدور مجوز خروج از کشور اشخاص مذکور است. رابعاً، با توجه به منطوق بند ۱۰ ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی، خواهان در دعوای مطروحه باید ذی‌نفع باشد که تشخیص آن به عهده دادگاه است در غیر این صورت قبل از ورود به ماهیت، دعوا از حیث شکلی مردود اعلام می‌شود.