اصول مربوط به اشتباه مقایسه تطبیقی بین حقوق موضوعه ایران و قواعد متحدالشکل حقوق خصوصی معروف به Unidroit
اصول مربوط به اشتباه مقایسه تطبیقی بین حقوق موضوعه ایران و قواعد متحدالشکل حقوق خصوصی معروف به Unidroit عنوان پایان نامه ای است که توسط زهرا محمدی نسب اکبرآباد، با راهنمایی عبدالرسول دیانی و با مشاوره مصطفی نصیری در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور استان تهران دفاع گردید.
 | |
| عنوان | اصول مربوط به اشتباه مقایسه تطبیقی بین حقوق موضوعه ایران و قواعد متحدالشکل حقوق خصوصی معروف به Unidroit |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | زهرا محمدی نسب اکبرآباد |
| استاد راهنما | عبدالرسول دیانی |
| استاد مشاور | مصطفی نصیری |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۱ |
| دانشگاه | دانشگاه پیام نور استان تهران |
چکیده
اصول مربوط به اشتباه یکی از مهمترین مباحث در حوزه حقوق قراردادها محسوب می گردد؛ چرا که در صورت بروز اشتباه در عقد، سرنوشت عقد ممکن تحت تاثیر قرار می گیرد. قانون مدنی ایران بحث مربوط به اشتباه را در مواد ۱۹۹، ۲۰۰ و ۲۰۱ ، مطرح نموده که البته به دلیل اقتباس از منابع متنوع فقه و حقوق فرانسه دارای نقاط مبهمی نیز بوده است. در این راستا حقوقدانان کشورمان جهت شناخت این نقاط مبهم تلاشهایی انجام داده و نظریه ها و ایده هایی را مطرح نمودند. به خصوص با توجه به حاکمیت اراده انسان در سرنوشت قراردادها و نیز با توجه به تفکیک اراده به دو عنصر قصد و رضا، نوع تاثیر اشتباه متفاوت بوده که حقوقدانان با توجه به دامنه تاثیر اشتباه در قراردادها، نظریه های بطلان، عدم نفوذ و خیار فسخ را مطرح نمودند. بنابراین در این تحقیق ضمن بیان انواع اشتباه، ضمانت اجرای آن را در صورت رخداد در قرارداد به بررسی می نشینیم.در اصول unidroit با توجه اهمیت عنصر رضا و تکیه بر رضایت و توافق طرفین و حتی کفایت رفتار طرفین در خصوص انعقاد قرارداد، به اشتباه به عنوان عاملی که باعث مخدوش شدن عنصر رضا می گردد و قرارداد را تحت تاثیر قرار می دهد، اشاره شده و ضمانت اجراهایی برای آن در نظر گرفته شده است که با عنایت به رویکرد unidroit در تسهیل تجارت بین الملل به ضمانت اجرای بطلان قرارداد کمتر اشاره گردیده است.
ساختار و فهرست پایان نامه
عنوان صفحه
مقدمه ۱
بخش اول: کلیات، مفاهیم و مباحث اشتباه در حقوق ایران و unidroit
فصل اول: کلیات ۴
مبحث اول: معنا و مفهوم اشتباه در حقوق ایران ۴
گفتار اول: معنای لغوی اشتباه ۴
گفتار دوم: معنای اصطلاحی اشتباه ۵
گفتارسوم:مطالعه تطبیقی ۵
مبحث دوم: تمایز اشتباه از مفاهیم مشابه در حقوق ایران ۶
گفتار اول: جهل و رابطه آن با اشتباه ۶
گفتاردوم: خطا و رابطه آن با اشتباه ۷
گفتار سوم: سهو و رابطه آن با اشتباه ۷
گفتار چهارم:اظهارات خلاف واقع و رابطه آن با اشتباه ۷
گفتار پنجم: تدلیس ورابطه آن با اشتباه ۸
بند اول: معنای لغوی و اصطلاحی تدلیس ۸
بند دوم: عناصر تدلیس ۸
بند سوم: تدلیس و رابطه آن با اشتباه ۹
گفتار ششم: حسن نیت و رابطه آن با اشتباه ۱۱
بند اول: مفهوم حسن نیت ۱۲
بند دوم: مصادیقی از حسن نیت در حقوق موضوعه ایران ۱۳
بند سوم: حسن نیت و رابطه آن با اشتباه ۱۴
بند چهارم: آثار حسن نیت در مراحل مختلف قرارداد ۱۵
الف– تاثیر حسن نیت در مرحله مذاکرات مقدماتی و تشکیل قرارداد ۱۵
ب– تاثیر حسن نیت در اجرا و تفسیر قرارداد ۱۶
گفتار هفتم:مطالعه تطبیقی
بند اول: تدلیس و رابطه آن با اشتباه در unidroit ۱۷
الف– مفهوم تدلیس ۱۷
ب– رابطه تدلیس و اشتباه ۱۸
بند دوم: حسن نیت و رابطه آن با اشتباه در unidroit ۱۸
الف–مفهوم حسن نیت ۱۸
ب–سوء استفاده از حق
ج–حسن نیت و معامله منصفانه در تجارت بین الملل
د–ماهیت امری حسن نیت و معامله منصفانه ۲۰
مبحث سوم: بررسی اشتباه به عنوان یکی از عیوب اراده در حقوق ایران ۲۰
گفتار اول: بررسی مفاهیم قصد و رضا و تحلیل وجود اشتباه به عنوان عیب قصد یا رضا ۲۱
بند اول: مفهوم قصد و رضا ۲۱
بند دوم: تفاوت قصد و رضا ۲۱
بند سوم: قصد باطنی و قصد ظاهری ۲۲
گفتار دوم: تحلیل نظر مکاتب و قانون مدنی دررابطه با نقش قصد و رضا در اعمال حقوقی ۲۳
گفتارسوم: موضع قانون مدنی ۲۴
گفتار چهارم: مطالعه تطبیقی ۲۴
فصل دوم: قلمرو اشتباه در حقوق ایران و unidroit ۲۵
مبحث اول: اشتباه در نوع یا ماهیت عقد ۲۵
گفتار اول: اشتباه در نوع یا ماهیت عقد در حقوق ایران ۲۵
بند اول: بیان فروض قابل تصور از این نوع اشتباه
بند دوم:توافق در خصوصیات عقد ۲۷
گفتاردوم: مطالعه تطبیقی
مبحث دوم:اشتباه در موضوع معامله ۲۸
گفتار اول: تعریف موضوع معامله ۲۹
گفتار دوم: تفسیر خود موضوع معامله
بند اول: مدخل بحث
بند دوم: خود موضوع معامله: مکاتب و نظریه ها
الف– مکتب مادی محض و نقد و بررسی آن
۱– طرح نظریه مادی محض
۲– مکتب مادی: مزایا و معایب
ب– مکتب شخصی محض و نقد و بررسی آن
۱–طرح نظریه شخصی محض
۲– مکتب شخصی: مزایا و معایب
ج– مکتب مختلط
د– اشتباه در خود موضوع معامله در قانون مدنی ایران و بیان دیدگاه حقوقدانان در این زمینه
۱–اشتباه در هویت (ذات) موضوع عقد ۳۵
۲–اشتباه در اوصاف اساسی و جوهری ۳۷
۳–اشتباه درصورت عرفیه موضوع ۳۷
گفتار سوم: اشتباههای مرتبط با موضوع قرارداد ۳۹
بند اول: اشتباه در مواردی که موضوع معامله انجام کار است ۴۰
بند دوم: اشتباه در مواردی که موضوع معامله حق معنوی است ۴۰
بند سوم: اشتباه در ارزش ۴۱
الف–مدخل بحث ۴۱
ب–اشتباه در اوصاف فرعی ۴۲
۱–اشتباه در کیفیت ۴۲
۲– اشتباه در کمیت ۴۴
گفتارچهارم: مطالعه تطبیقی ۴۵
مبحث سوم: اشتباه در شخص طرف قرارداد ۴۸
گفتار اول: بررسی مفهوم اشتباه در شخص در حقوق ایران ۴۸
گفتار دوم: اقسام اشتباه در شخص طرف قرارداد
بند اول: اشتباه در هویت مادی یا جسمی ۴۹
بند دوم: اشتباه در هویت و وضع مدنی ۵۰
بند سوم: اشتباه در وصف اساسی ۵۰
بند چهارم: اشتباه در حیات شخص طرف قرارداد ۵۰
گفتارسوم: مطالعه تطبیقی ۵۴
مبحث چهارم: اشتباه در شخصیت طرف قرارداد ۵۵
گفتار اول: تمایز مفاهیم شخص و شخصیت
گفتاردوم: قرادادهایی که در آنها شخصیت طرف، علت عمده عقد است ۵۶
بند اول: عقد نکاح ۵۷
بند دوم: عقود رایگان و مبتنی بر احسان ۵۸
بند سوم: برخی از مصادیق عقود معوض ۵۸
گفتارسوم: مطالعه تطبیقی ۵۹
مبحث پنجم: اشتباه در جهت ۵۹
گفتار اول: تعریف جهت و وجه تمایز آن از علت ۵۹
گفتار دوم: مفهوم اشتباه در جهت ۶۰
گفتار سوم: قلمرو نظریه اشتباه در جهت
گفتارچهارم: مطالعه تطبیقی
مبحث ششم: اشتباه در علت
گفتار اول: تعریف علت ۶۳
گفتار دوم: مفهوم اشتباه در علت ۶۳
گفتار سوم: صور مختلف اشتباه در علت ۶۴
بند اول: اشتباه در وجود علت تعهد ۶۴
بند دوم: اشتباه در عوضی که تعهد به ازای آن صورت گرفته است ۶۴
بند سوم: اشتباه در مبنای ایجاد تعهد ۶۵
گفتارچهارم: چگونگی استناد به نظریه اشتباه در علت ۶۵
گفتار پنجم: مطالعه تطبیقی ۶۷
مبحث هفتم: اشتباه در بیان، تعبیر و انتقال اراده ۶۷
گفتاراول : اشتباه در بیان اراده ۶۷
گفتاردوم: اشتباه در انتقال و تعبیر اراده ۶۸
گفتار سوم: مطالعه تطبیقی ۶۹
بند اول: اشتباه موثر ۶۹
بند دوم: اشتباه از سوی دریافت کننده ۶۹
مبحث هشتم: اشتباه حکمی(قانونی)و اشتباه موضوعی
گفتاراول : تعریف اشتباه حکمی(قانونی)
گفتاردوم: اقسام اشتباه در قانون ۷۱
بند اول: اشتباه در وجود قانون ۷۱
بند دوم: اشتباه درباره مفاد و آثار قانون ۷۱
بند سوم: اشتباه درتفسیر قانون ۷۱
گفتار سوم: اشتباه در قانون و چگونگی استماع آن ۷۲
بند اول: قاعده
بند دوم: انحراف از قاعده ۷۳
بند سوم: اثبات ادعای جهل ۷۴
گفتارچهارم: شرایط تاثیر اشتباه حکمی ۷۴
گفتارپنجم: اشتباه موضوعی ۷۵
گفتار ششم: مطالعه تطبیقی ۷۵
بخش دوم: شرایط تاثیر اشتباه و آثار حقوقی آن ۷۶
فصل اول: شرایط تاثیر اشتباه در حقوق ایران و unidroit ۷۶
مبحث اول: شرایط تاثیر اشتباه موجب بطلان در سیستم حقوقی ایران ۷۷
گفتار اول: شرایط کلی تاثیر در نظام حقوقی ایران ۷۷
بند اول: اشتباه در علت عمده عقد یا اشتباه جوهری ۷۷
بند دوم: قرارگرفتن اشتباه در قلمرو تراضی ۷۸
گفتار دوم: شرایط تاثیر اشتباه در خود موضوع معامله و شخص طرف معامله ۷۸
بند اول: شرایط تاثیر اشتباه در خود موضوع معامله
بند دوم: شرایط تاثیر اشتباه در شخص طرف معامله ۸۰
گفتارسوم: موارد اشتباههای موجب بطلان در حقوق ایران
بند اول: اشتباه در نوع یا ماهیت عقد
بند دوم: اشتباه در هویت موضوع عقد ۸۰
بند سوم: اشتباه در هویت جسمی یا اوصاف اساسی شخص طرف معامله ۸۰
بند چهارم: اشتباه در قانون ۸۱
بند پنجم: اشتباه در بیان و انتقال اراده ۸۱
گفتار چهارم: مطالعه تطبیقی ۸۱
بند اول: اشتباههای موجب بطلان در unidroit ۸۱
الف– اشتباه فاحش ۸۲
ب– شرایط راجع به طرفی غیر از طرف اشتباه کننده
بند دوم: ابطال قرارداد و ورود اشخاص ثالث ۸۳
مبحث دوم: شرایط تاثیر اشتباه موجب خیار فسخ در حقوق ایران ۸۴
گفتار اول: مبانی اشتباههای موجب خیار فسخ
بند اول: عیب اراده ۸۵
بند دوم: تخلف از شرط ضمنی ۸۶
بند سوم: جبران ضرر ناروا ۸۶
گفتار دوم: قلمرو اشتباههای موجب خیار فسخ ۸۷
بند اول: اشتباه در اوصاف فرعی
الف– اشتباه در وصف صریح
ب–اشتباه در اوصاف ضمنی
ج–اشتباه در اوصاف کمی
بند دوم: اشتباه در ضمیمه عوضین و بیان دیدگاه حقوق مدنی ایران در این زمینه
گفتار سوم: بررسی مواردی ازخیارات مبتنی بر اشتباه
بند اول: اشتباه ناشی از تدلیس ۹۳
بند دوم: اشتباه ناشی ازغبن فاحش در معامله ۹۴
بند سوم: اشتباه ناشی از عیب مورد معامله ۹۵
گفتار چهارم: مطالعه تطبیقی ۹۶
بند اول: اشتباه در اوصاف در unidroit
بند دوم: اشتباه ناشی از تدلیس در unidroit ۹۸
بند سوم: اشتباه ناشی ازغبن فاحش در معامله در unidroit ۹۸
بند چهارم: اشتباه ناشی از عیب مورد معامله در unidroit ۹۹
مبحث سوم: اشتباههای بی تاثیر ۱۰۰
گفتار اول: اشتباه در داعی یا انگیزه های شخصی ۱۰۰
گفتار دوم: اشتباه در اوصاف غیراساسی ۱۰۱
بند اول: اشتباه در اوصافی که وارد قلمرو تراضی نشده باشد ۱۰۱
بند دوم: اشتباه در ارزش مورد معامله در صورتیکه منجر به غبن فاحش نشود
گفتار سوم: اشتباه در قانون در صورتی که حکم قانون انگیزه تشکیل عقد قرار گرفته باشد ۱۰۲
گفتار چهارم: مطالعه تطبیقی ۱۰۲
فصل دوم: آثار حقوقی اشتباه موثر در حقوق ایران و unidroit ۱۰۴
مبحث اول: بررسی احکام مربوط به اشتباه در حقوق ایران
گفتار اول: مقایسه مفاهیم بطلان، عدم نفوذ و خیار فسخ
بند اول: بطلان
بند دوم: عدم نفوذ
بند سوم: خیار فسخ
گفتار دوم: بیان نظریات در خصوص اثر حقوقی اشتباه و بررسی مفهوم عدم نفوذ در مواد ۱۹۹،
و
قانون مدنی
بند اول: نظریه عدم نفوذ ۱۰۷ بند دوم: نظریه بطلان ۱۰۷
بند سوم: نظریه مختلط ۱۰۸
گفتار سوم: مطالعه تطبیقی ۱۱۰
بند اول:ابطال
بند دوم: تنفیذ ۱۱۳ بند سوم: تعدیل ۱۱۳
مبحث دوم: بررسی خسارات ناشی از اشتباه در سیستم حقوقی ایران و unidroit ۱۱۴
گفتار اول: بررسی خسارات ناشی از اشتباه در حقوق ایران ۱۱۴
بند اول: خسارات ناشی از تسبیب
بند دوم: خسارات وارده به موضوع معامله ۱۱۵
گفتار دوم: مطالعه تطبیقی
مبحث سوم: اثبات اشتباه ۱۱۶ گفتار اول: چگونگی اثبات اشتباه در حقوق ایران ۱۱۶
گفتار دوم: مطالعه تطبیقی ۱۱۸
نتیجه مباحث ۱۲۰
فهرست علایم اختصاری ۱۲۱
منابع و مآخذ
کلیدواژه ها
- حقوق موضوعه
- حقوق خصوصی
- موسسه بین المللی یکنواخت کردن حقوق خصوصی
- فقه
- خیار فسخ
- نظام حقوقی
- قراردادها
- قانون مدنی
- تجارت بین المللی
- تطبیقی – اشتباه – حقوق ایران – یونی دوغا