اعتبار سنجی معامله کالی به کالی در فقه اسلامی حقوق ایران و افغانستان با نگاهی به کنوانسیون بیع بین المللی کالا
اعتبار سنجی معامله کالی به کالی در فقه اسلامی حقوق ایران و افغانستان با نگاهی به کنوانسیون بیع بین المللی کالا عنوان رساله ای است که توسط عبدالجلیل سروری، با راهنمایی غیاث الدین سیامک قیاسی سررکی و با مشاوره حسین میری در سال ۱۴۰۲ و در مقطع دکتری جامعه المصطفی العالمیه دفاع گردید.
 | |
| عنوان | اعتبار سنجی معامله کالی به کالی در فقه اسلامی حقوق ایران و افغانستان با نگاهی به کنوانسیون بیع بین المللی کالا |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | عبدالجلیل سروری |
| استاد راهنما | غیاث الدین سیامک قیاسی سررکی |
| استاد مشاور | حسین میری |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۴۰۲ |
| دانشگاه | جامعه المصطفی العالمیه |
چکیده
بیع کالی به کالی عبارت از بیعی است که در آن متعاقدین پرداخت عوضین را موکول به زمان معین در آینده می کنند. راجع به مفهوم و حکم معامله کالی به کالی قانون مدنی ایران و افغانستان مجمل است. در فقه امامیه و اهل سنت قول مشهور مبنی بر بطلان معامله کالی به کالی بوده که باعث اختلاف نظر حقوقدانان در این زمینه شده است؛ اما کنوانسیون بیع بین المللی کالا اعتبار چنین معاملاتی را پذیرفته و شیوع این معاملات در عرصه تجارت (داخلی و بین المللی) آن را به یک عرف پذیرفته شده تبدیل کرده است، همچنین در رویه عملی جوامع اسلامی هم از مصادیق کالی به کالی استفاده می شود. با توجه به این که قانون گذار در جوامع اسلامی مکلف به رعایت فقه اسلامی در مقام قانون گذاری است، از طرفی هم لازم است برای رفع نیازهای جامعه از قوانین بین المللی و عرف حاکم بر تجارت تبعیت شود. ازاین جهت سوال اصلی تحقیق این است که؛ اعتبار معامله کالی به کالی در فقه اسلامی، حقوق ایران و افغانستان و کنوانسیون بیع بین المللی کالا چگونه است؟ هدف این تحقیق که تبیین راهکار علمی و عملی برای مسیله فوق است، برای تامین این منظور در مقام گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای استفاده نموده و با رویکرد توصیفی، تحلیلی و تطبیقی به پردازش اطلاعات پرداخته است. یافته های تحقیق نشان می دهد؛ ماهیت معامله کالی به کالی بیع بوده و دلایل منع آن در فقه ضعیف و قابل نقد هستند. اعتبار معامله کالی به کالی در منابع فقهی و حقوقی با استناد به اصل حاکمیت اراده و عرفی بودن معاملات در کنار اصل صحت و لزوم قراردادها مسلم است. آثار معامله کالی به کالی مثل هر عقدی صحیح دیگر نسبت به طرفین آن الزام آور بوده و از ضمانت اجرای قانونی بر خوردار است.
ساختار و فهرست رساله
طرح تحقیق
الف– بیان مسیله
ب– اهداف تحقیق
ج– ضرورت تحقیق
د–سوال اصلی
ه– – سوالات فرعی
و– فرضیهها
ز– پیشینه تاریخی تحقیق
ح– روش تحقیق و جمع آوری اطلاعات
ط– سازمان دهی تحقیق
فصل اول: کلیات و مفاهیم
مبحث اول: مفهوم شناسی
گفتار اول: تعریف قرارداد
گفتار دوم: مفهوم بیع
گفتار سوم: مفهوم دین
گفتار چهارم: مفهوم اجل
گفتار پنجم: مفهوم کالی به کالی
گفتار ششم: مفهوم مال
گفتار هفتم: مفهوم ذمه
گفتار هشتم: مفهوم قبض
گفتار نهم: مفهوم کنوانسیون (Convention)
بند اول: پیشینه کنوانسیون
بند دوم: تهیه و تصویب کنوانسیون وین
گفتار دهم: ساختار کنوانسیون
گفتار ایازدهم: تاریخچه کالی به کالی
بند اول: تاریخچه کالی به کالی در حقوق ایران و افغانستان و کنوانسیون بیع بینالمللی کالا
بند دوم: تاریخچه کالی به کالی در فقه اهل سنت
بند سوم: تاریخچه کالی به کالی در فقه امامیه
مبحث دوم: ماهیت معامله کالی به کالی
گفتار اول: مفهوم کالی به کالی و دین به دین
بند اول: مفهوم کالی به کالی
بند دوم: مفهوم بیع دین به دین
گفتار دوم: مقایسه معامله کالی به کالی با بیع دین به دین
گفتار سوم: نظریات مطرح راجع به ماهیت معامله کالی به کالی
بند اول: منشا بروز اختلاف در ماهیت کالی به کالی
بند دوم: دو دیدگاه مطرح راجع به ماهیت کالی به کالی ۵۰ بند سوم: نظریه مختار
فصل دوم
مبنا، شرایط و ارکان معامله کالی به کالی
مبحث اول: مبنای معامله کالی به کالی در فقه امامیه و حقوق ایران
گفتار اول: بررسی اعتبار معامله کالی به کالی در فقه امامیه
بند اول: دیدگاه بطلان معامله کالی به کالی در فقه امامیه
بند دوم: دیدگاه جواز معامله کالی به کالی در فقه امامیه
گفتار دوم: بررسی اعتبار معامله کالی به کالی در حقوق ایران
بند اول: دلایل قایلین به بطلان معامله کالی به کالی
بند دوم: دلایل قایلین به صحت معامله کالی به کالی در حقوق ایران
مبحث دوم: مبنای معامله کالی به کالی در فقه اهل سنت و حقوق افغانستان
گفتار اول: تبیین دیدگاه قایلین به عدم جواز معامله کالی به کالی در فقه اهل سنت
بند اول: دلایل نقلی
بند دوم: دلایل عقلی
گفتار دوم: دلایل قایلین به جواز بیع کالی به کالی
گفتار سوم: اعتبار معامله کالی به کالی در حقوق افغانستان
بند اول: تحلیل اول
بند دوم: تحلیل دوم
مبحث سوم: مبنای معامله کالی به کالی در کنوانسیون بیع بین المللی کالا و تبیین نظریه مختار
گفتار اول: اعتبار معامله کالی به کالی در کنوانسیون بیع بینالمللی کالا
گفتار دوم: نقد دلایل عدم جواز معامله کالی به کالی
گفتار سوم: ضرورت جواز معاملات کالی به کالی
بند اول: دلایل جواز
بند دوم: خواستگاه احکام معاملات
مبحث چهارم: مشکلات ناشی از عدم جواز معامله کالی به کالی
گفتار اول: خدشه به منافع خصوصی و عمومی
گفتار دوم: از دست رفتن فواید بیع کالی به کالی
گفتار سوم: تقلب نسبت به قانون
گفتار چهارم: انزوای بینالمللی
مبحث پنجم: ارکان و شرایط معامله کالی به کالی
گفتار اول: ارکان بیع کالی به کالی
گفتار دوم: شرایط عمومی بیع کالی به کالی
بند اول: شروط عمومی بیع کالی به کالی در حقوق افغانستان و فقه احناف
بند دوم: شروط عمومی بیع کالی به کالی در حقوق ایران و فقه امامیه
بند سوم: شرایط عمومی بیع کالی به کالی در کنوانسیون بیع بینالمللی کالا
گفتار سوم: شرایط اختصاصی معامله کالی به کالی
بند اول: موجل بودن مبیع و ثمن
بند دوم: کلی بودن مبیع و ثمن
فصل سوم
قلمرو آثار و احکام معامله کالی به کالی
مبحث اول: قلمرو معامله کالی به کالی
گفتار اول: قلمرو معامله کالی به کالی در حوزه داخلی افغانستان
گفتار دوم: قلمرو معامله کالی به کالی در حوزه داخلی ایران
گفتار سوم: قلمرو معامله کالی به کالی در عرصه تجارت بینالمللی
بند اول: قلمرو کنوانسیون بیع بین المللی کالا
بند دوم: مصادیق معامله کالی به کالی در کنوانسیون
مبحث دوم: آثار معامله کالی به کالی نسبت به بایع
گفتار اول: بررسی تعهدات بایع در فقه امامیه و حقوق ایران
بند اول: تعهدات اصلی بایع
بند دوم: تعهدات فرعی بایع
گفتار دوم: بررسی تعهدات بایع در فقه احناف و حقوق افغانستان
بند اول: تعهدات اصلی بایع
بند دوم: تعهدات فرعی بایع
گفتار سوم: بررسی تعهدات بایع در کنوانسیون بیع بین المللی کالا
بند اول: تعهدات اصلی بایع در کنوانسیون
بند دوم: تعهدات فرعی بایع در کنوانسیون
مبحث سوم: آثار معامله کالی به کالی نسبت به مشتری
گفتار اول: بررسی تعهدات مشتری در فقه امامیه و حقوق ایران
بند اول: تعهدات اصلی مشتری
بند دوم: تعهدات فرعی مشتری
گفتار دوم: بررسی تعهدات مشتری در فقه احناف و حقوق افغانستان
بند اول: تعهدات اصلی مشتری
بند دوم: تعهدات فرعی مشتری
گفتار سوم: بررسی تعهدات مشتری در کنوانسیون بیع بین المللی کالا
بند اول: تعهدات اصلی بایع در کنوانسیون
بند دوم: تعهدات فرعی بایع در کنوانسیون
مبحث چهارم: ضمانت اجرایی نقض تعهدات بایع و مشتری در بیع کالی به کالی
گفتار اول: ضمانت اجرای نقض تعهدات در فقه امامیه و حقوق ایران
بند اول: الزام به ایفای تعهد
بند دوم: حق حبس
بند سوم: فسخ قرارداد
گفتار دوم: ضمانت اجرای نقض تعهدات در فقه احناف و حقوق افغانستان
بند اول: الزام به ایفای تعهد یا تنفیذ
بند دوم: فسخ قرارداد
گفتار سوم: ضمانت اجرای نقض تعهدات در کنوانسیون بیع بین المللی کالا
بند اول: ضمانت اجرای تعهدات فروشنده
بند دوم: ضمانت اجرای تعهدات خریدار
گفتار چهارم: تحلیل اشتراکات بخش آثار معامله کالی به کالی
نتیجه گیری
پیشنهادات
فهرست منابع
الف: منابع فارسی
۱– کتابها
۲– پایاننامهها
۳– مقالات
ب: منابع عربی
۱– کتابها
۳– مقالات
ج: منابع لاتین
۲– مقالات
کلیدواژه ها
- اعتبارسنجی
- کالی به کالی
- ماهیت
- تعهد موجل
- قبض ثمن
- حاکمیت اراده