بررسی تطبیقی آثار و احکام مدنی مترتب بر تغییر جنسیت در حقوق ایران و انگلستان

بررسی تطبیقی آثار و احکام مدنی مترتب بر تغییر جنسیت در حقوق ایران و انگلستان عنوان پایان نامه ای است که توسط مهلا قاسمی لمراسکی، با راهنمایی عباداله رستمی و با مشاوره رضا مقصودی در سال ۱۳۹۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه گیلان دفاع گردید.

عنوان	بررسی تطبیقی آثار و احکام مدنی مترتب بر تغییر جنسیت در حقوق ایران و انگلستان
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	مهلا قاسمی لمراسکی
استاد راهنما	عباداله رستمی
استاد مشاور	رضا مقصودی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۲
دانشگاه	دانشگاه گیلان

چکیده

یکی از عوامل مهم که در تمتع یا عدم تمتع شخص از بعضی از حقوق موثر است، جنسیت است. تغییر جنسیت یکی از موضوعات مهمی است که موجب پیدایش مسایل جدید حقوقی شده است. یکی از این مسایل، مشروع یا نامشروع بودن خود عمل است. هم چنین، اگر شخصی اقدام به تغییر جنسیت کند، لازم است بررسی شود که این موضوع چه اثری بر ازدواج و حقوق او خواهد گذاشت. در حقوق ایران که با فقه اسلامی پیوند خورده است، تغییر جنسیت در گروه های خاص جنسی با شرایطی پذیرفته شده است و بسیاری از فقها و حقوق دانان معاصر، تغییر جنسیت را مجاز می دانند اما آثار و پیامدهای حقوقی مساله را به خصوص بر روابط زوجین به خوبی تبیین نکرده اند. در سیستم حقوقی کشور انگلستان تا سال ۲۰۰۴ میلادی، جنسیت جدید افرادی که عمل جراحی تغییر جنسیت را متحمل شده–اند، از نظر حقوقی به رسمیت شناخته نمی شد لیکن با تصویب قانون ویژه ای در همین زمینه در سال ۲۰۰۴، ضمن شناسایی جنسیت جدید افراد پس از عمل جراحی، یکی از پیشرفته ترین قانون گذاری ها در دنیا شکل گرفت و می توان انگلستان را قطب قانونی شناسایی تغییر جنسیت نامید. در ایران مطابق با دیدگاه قابل قبول و موجه تر، ازدواج از زمان تغییر جنسیت به علت هم جنس شدن زوجین باطل می گردد و در انگلستان جهت شناسایی تغییر جنسیت، ازدواج باید به نوعی منحل گردد.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده ی

مقدمه ۱

فصل اول: کلیات

۱–۱ تعریف تغییر جنسیت ۷

۱–۱–۱ تغییر جنسیت در لغت ۷

۱–۱–۲ تغییر جنسیت در اصطلاح پزشکی ۸

۱–۲ تاریخچه تغییر جنسیت ۹

۱–۲–۱ تاریخچه بیماری ۱۰

۱–۲–۲ تغییر جنسیت در ایران ۱۰

۱–۲–۳ تغییر جنسیت در انگلستان ۱۱

۱–۳ افراد خواهان تغییر جنسیت ۱۱

۱–۳–۱ افراد سالم ۱۲

۱–۳–۲ ترنس سکشوالها ۱۴

۱–۳–۲–۱ تعریف ۱۴

۱–۳–۲–۲ بررسی واژه ترنس سکشوال ۱۵

۱–۳–۲–۳ علت ترنس سکشوالیسم ۱۶

۱–۳–۲–۴ درمان ترنس سکشوالیسم ۱۷

۱–۳–۲–۵ آمار ترنس سکشوالها ۱۸

۱–۳–۲–۵–۱ میزان بیماری در جهان ۱۹

۱–۳–۲–۵–۲ میزان بیماری در ایران ۱۹

۱–۳–۲–۵–۳ میزان بیماری در انگلستان ۲۰

۱–۳–۳ دو جنسیها(خنثیها) ۲۰

۱–۳–۳–۱ تعریف ۲۰

۱–۳–۳–۲ علت بروز دو جنسی ۲۱

۱–۳–۳–۳ اقسام خنثی(دوجنسی) ۲۲

۱–۳–۳–۳–۱ از نظر فقه اسلامی ۲۲

۱–۳–۳–۳–۱–۱ خنثای مشکل ۲۲

۱–۳–۳–۳–۱–۲ خنثای غیرمشکل ۲۳

۱–۳–۳–۳–۲ از نظر پزشکی ۲۳

۱–۳–۳–۳–۲–۱ هرمافرودیسم کاذب مذکر(مردان زن نما) ۲۴

۱–۳–۳–۳–۲–۲ هرمافرودیسم کاذب مونث(زنان مردنما) ۲۴

۱–۳–۳–۳–۲–۳ هرمافرودیسم حقیقی(افراد بینابین) ۲۴

۱–۳–۳–۴ آمار دو جنسیها ۲۵

فصل دوم: جواز یا عدم جواز و مبنای تغییر جنسیت و تشریفات رسیدگی به آن

طرح بحث ۲۶

۲–۱ جواز یا عدم جواز حقوقی تغییر جنسیت ۲۷

۲–۱–۱ در ایران ۲۷

۲–۱–۱–۱ جواز یا عدم جواز تغییر جنسیت در افراد دوجنسی (خنثی) ۲۸

۲–۱–۱–۱–۱ جواز در تغییر جنسیت افراد خنثی مطلقا (اعم از مشکل و غیر مشکل) ۲۸

۲–۱–۱–۱–۲ وجوب تغییر جنسیت در افراد خنثی ۲۹

۲–۱–۱–۱–۳ عدم جواز تغییر جنسیت در افراد خنثی ۳۰

۲–۱–۱–۲ جواز یا عدم جواز تغییر جنسیت در ترنس سکشوالها ۳۱

۲–۱–۱–۲–۱ ممنوعیت مطلق ۳۱

۲–۱–۱–۲–۱–۱ حرمت تغییر جنسیت به دلیل تغییر خلقت خدا ۳۲

۲–۱–۱–۲–۱–۲ حرمت تغییر جنسیت به علت تشبه به جنس مخالف ۳۳

۲–۱–۱–۲–۱–۳ حرمت تغییر جنسیت به علت حرمت از بین بردن اعضای بدن ۳۴

۲–۱–۱–۲–۱–۴ حرمت تغییر جنسیت به دلیل مخالفت آن با مصالح عمومی ۳۴

۲–۱–۱–۲–۲ مشروعیت مطلق ۳۵

۲–۱–۱–۲–۲–۱ عدم وجود دلیل بر حرمت تغییر جنسیت ۳۶

۲–۱–۱–۲–۲–۲ اصل حلیت و اصل اباحه ۳۶

۲–۱–۱–۲–۲–۳ قاعده تسلیط ۳۷

۲–۱–۱–۲–۳ مشروعیت مشروط ۳۸

۲–۱–۲ در انگلستان ۳۹

۲–۱–۲–۱ اصل کلی ۳۹

۲–۱–۲–۲ استثنایات ۴۰

۲–۱–۲–۲–۱ معافیت مذهبی ۴۰

۲–۱–۲–۲–۲ محدودیت های ورزشی ۴۱

۲–۱–۲–۳ شرایط تغییر جنسیت ۴۲

۲–۱–۲–۳–۱ رسیدن متقاضی به هجده سالگی ۴۲

۲–۱–۲–۳–۲ اثبات بیماری ملالت جنسی ۴۲

۲–۱–۲–۳–۳ زندگی واقعی در جنسیت اکتسابی به مدت دو سال ۴۴

۲–۱–۲–۳–۴ تمایل به تداوم تغییر جنسیت ۴۴

۲–۱–۲–۳–۵ معافیت از عمل جراحی و در عین حال انتظار انجام آن ۴۴

۲–۲ مبنای تغییر جنسیت در حقوق ایران و انگلستان ۴۵

۲–۲–۱ در ایران ۴۶

۲–۲–۱–۱ نگارش کتاب تحریر الوسیله(سال ۱۳۴۳) ۴۶

۲–۲–۱–۱–۱ بیان مساله ۴۶

۲–۲–۱–۱–۲ بیان دیدگاه ۴۷

۲–۲–۱–۲ استفتاء از امام خمینی (ره) در خصوص تغییر جنسیت (سال ۱۳۶۴) ۴۸

۲–۲–۱–۳ نظریه اداره حقوقی دادگستری جمهوری اسلامی ایران (سال ۱۳۶۶) ۴۸

۲–۲–۲ در انگلستان ۴۹

۲–۲–۲–۱ پرونده Corbett به طرفیت Corbett (۱۹۷۰) ۵۰

۲–۲–۲–۲ پرونده S–T به طرفیت J (۱۹۹۸) ۵۲

۲–۲–۲–۳ پرونده C به طرفیت بیمارستان B C F (۲۰۰۱) ۵۳

۲–۲–۲–۴ پرونده Goodwin به طرفیت انگلستان (۲۰۰۲) ۵۴

۲–۲–۲–۵ قانون شناسایی جنسیت (۲۰۰۴) ۵۵

۲–۲–۲–۵–۱ روند تصویب قانون ۵۶

۲–۲–۲–۵–۲ نکات مثبت قانون ۵۶

۲–۳ تشریفات رسیدگی به تقاضای تغییر جنسیت و تغییر نام ۵۸

۲–۳–۱ در ایران ۵۸

۲–۳–۱–۱ تقاضای تغییر جنسیت ۵۸

۲–۳–۱–۱–۱ طرق ممکن جهت رسیدگی به تقاضای تغییر جنسیت ۵۸

۲–۳–۱–۱–۲ رویه قضایی در حال حاضر ۶۰

۲–۳–۱–۱–۳ مراکز غیر از دادگستری دخیل در روند رسیدگی ۶۱

۲–۳–۱–۲ تغییر نام ۶۲

۲–۳–۱–۲–۱ جواز تغییر نام کوچک ۶۲

۲–۳–۱–۲–۲ مرجع صالح ۶۴

۲–۳–۱–۲–۲–۱ طرق ممکن جهت رسیدگی به تقاضای تغییر نام ۶۴

۲–۳–۱–۲–۲–۲ رویه در حال حاضر ۶۵

۲–۳–۲ در انگلستان ۶۶

۲–۳–۲–۱ تقاضای تغییر جنسیت ۶۶

۲–۳–۲–۱–۱ مرجع صالح ۶۷

۲–۳–۲–۱–۲ مدارک لازم ۶۸

۲–۳–۲–۲ تغییر نام ۶۸

۲–۳–۲–۲–۱ جواز تغییر نام ۶۸

۲–۳–۲–۲–۲ تشریفات ثبتی ۷۰

فصل سوم: آثار تغییر جنسیت

۳–۱ آثار تغییر جنسیت بر روابط زوجین ۷۲

۳–۱–۱ بقاء یا عدم بقای ازدواج پس از تغییر جنسیت ۷۲

۳–۱–۱–۱ در ایران ۷۲

۳–۱–۱–۱–۱ تغییر جنسیت یکی از زوجین ۷۴

۳–۱–۱–۱–۱–۱ نظریه بطلان نکاح از زمان تغییر جنسیت ۷۴

۳–۱–۱–۱–۱–۲ نظریه کشف بطلان نکاح ۷۵

۳–۱–۱–۱–۱–۳ نظریه انفساخ نکاح ۷۶

۳–۱–۱–۱–۱–۴ نظریه مختار ۷۷

۳–۱–۱–۱–۲ تغییر جنسیت زوجین به صورت غیرهمزمان(غیرمتقارنین) ۷۸

۳–۱–۱–۱–۳ تغییر جنسیت زوجین به صورت همزمان (متقارنین) ۷۸

۳–۱–۱–۱–۳–۱ دوام و بقای ازدواج ۷۹

۳–۱–۱–۱–۳–۲ بطلان ازدواج ۷۹

۳–۱–۱–۲ در انگلستان ۸۰

۳–۱–۱–۲–۱ تغییر جنسیت یکی از زوجین بعد از ازدواج ۸۱

۳–۱–۱–۲–۲ تغییر جنسیت یکی از زوجین قبل از ازدواج و عدم افشای آن در زمان ازدواج ۸۳

۳–۱–۲ نفقه زوجه پس از تغییر جنسیت ۸۵

۳–۱–۲–۱ در ایران ۸۶

۳–۱–۲–۱–۱ تغییر جنسیت و مساله نفقه زوجه در عقد دایم ۸۷

۳–۱–۲–۱–۱–۱ تبدیل مرد به زن ۸۷

۳–۱–۲–۱–۱–۲ تبدیل زن به مرد ۸۷

۳–۱–۲–۱–۲ تغییر جنسیت و مساله نفقه در عقد موقت ۸۸

۳–۱–۲–۱–۲–۱ عدم اشتراط نفقه در عقد موقت ۸۸

۳–۱–۲–۱–۲–۲ اشتراط نفقه در عقد موقت ۸۸

۳–۱–۲–۲ در انگلستان ۸۹

۳–۱–۳ تغییر جنسیت و مهریه ۹۰

۳–۱–۳–۱ تغییر جنسیت و مهریه در عقد دایم ۹۱

۳–۱–۳–۱–۱ عدم استحقاق مهر مطلقا ۹۱

۳–۱–۳–۱–۲ استحقاق تمام مهر ۹۳

۳–۱–۳–۱–۳ استحقاق تمام مهر در صورت نزدیکی و استحقاق نصف آن در صورت عدم آن ۹۴

۳–۱–۳–۱–۴ عدم استحقاق مهر در صورت تغییر جنسیت زوجه بدون اجازه زوج ۹۴

۳–۱–۳–۲ تغییر جنسیت و مهریه در عقد موقت ۹۵

۳–۱–۳–۲–۱ تغییر جنسیت زوج در عقد موقت ۹۶

۳–۱–۳–۲–۲ تغییر جنسیت زوجه در عقد موقت ۹۶

۳–۱–۴ تغییر جنسیت و عده ۹۷

۳–۱–۴–۱ عدم سقوط عده ۹۸

۳–۱–۴–۲ سقوط عده ۹۸

۳–۲ آثار تغییر جنسیت بر قرابت ۹۹

۳–۲–۱ تغییر جنسیت و ارث ۹۹

۳–۲–۱–۱ در ایران ۹۹

۳–۲–۱–۱–۱ ارث بردن فرزند تغییر جنس داده از خویشاوند طولی صعودی ۱۰۰

۳–۲–۱–۱–۲ ارث بردن والدین تغییر جنس داده از خویشاوند طولی نزولی ۱۰۱

۳–۲–۱–۱–۲–۱ قطع رابطه توارث ۱۰۱

۳–۲–۱–۱–۲–۲ ارث بردن والدین از فرزند ۱۰۲

۳–۲–۱–۲ در انگلستان ۱۰۴

۳–۲–۱–۲–۱ حق ارث از اموال متوفی ۱۰۴

۳–۲–۱–۲–۲ حق ارث مقام اشرافی ۱۰۵

۳–۲–۲ تغییر جنسیت و ولایت و حضانت اطفال ۱۰۶

۳–۲–۲–۱ در ایران ۱۰۶

۳–۲–۲–۱–۱ تغییر جنسیت مادر به مرد ۱۰۷

۳–۲–۲–۱–۱–۱ ولایت ۱۰۷

۳–۲–۲–۱–۱–۲ حضانت ۱۰۸

۳–۲–۲–۱–۲ تغییر جنسیت پدر به زن ۱۰۹

۳–۲–۲–۱–۲–۱ ولایت ۱۰۹

۳–۲–۲–۱–۲–۱–۱ سقوط ولایت ۱۰۹

۳–۲–۲–۱–۲–۱–۲ بقای ولایت ۱۱۰

۳–۲–۲–۱–۲–۲ حضانت ۱۱۱

۳–۲–۲–۲ در انگلستان ۱۱۲

۳–۲–۳ تغییر جنسیت و نفقه اقارب ۱۱۴

۳–۲–۳–۱ در ایران ۱۱۴

۳–۲–۳–۱–۱ تغییر جنسیت و مساله نفقه فرزندان ۱۱۴

۳–۲–۳–۱–۱–۱ تغییر جنسیت پدر و مساله نفقه فرزندان ۱۱۴

۳–۲–۳–۱–۱–۲ تغییر جنسیت مادر و مساله نفقه فرزندان ۱۱۵

۳–۲–۳–۱–۲ تغییر جنسیت و مساله نفقه والدین ۱۱۶

۳–۲–۳–۲ در انگلستان ۱۱۷

نتیجه گیری ۱۱۸

پیشنهادات ۱۲۱

منابع ۱۲۳

کلیدواژه ها

• تغییر جنسیت
• ترنس سکشوال
• شناسایی
• تغییر نام
• ازدواج
• نفقه
• تغییر جنسیت (فقه)
• احکام فقهی
• دگرسکس جویی
• قانونگذاری
• ازدواج
• نفقه
• شناسایی
• نظام حقوقی
• ایران
• انگلستان
• فرق جنسیتی