بررسی تطبیقی اصل تغییرناپذیری دعوای حقوقی در حقوق ایران و آمریکا
بررسی تطبیقی اصل تغییرناپذیری دعوای حقوقی در حقوق ایران و آمریکا عنوان رساله ای است که توسط نصیبه محمودی، با راهنمایی مصطفی السان و با مشاوره غلامعلی سیفی و حسن محسنی در سال ۱۳۹۸ و در مقطع دکتری دانشگاه شهید بهشتی دفاع گردید.
 | |
| عنوان | بررسی تطبیقی اصل تغییرناپذیری دعوای حقوقی در حقوق ایران و آمریکا |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | نصیبه محمودی |
| استاد راهنما | مصطفی السان |
| استاد مشاور | غلامعلی سیفی، حسن محسنی |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۳۹۸ |
| دانشگاه | دانشگاه شهید بهشتی |
چکیده
یکی از اصول آیین دادرسی مدنی، اصل تغییرناپذیری دعوای حقوقی است که به موجب آن، اگرچه طرفین بر جهات موضوعی دعوا تسلط دارند، ولی هنگامی که خواهان دادخواست خود را تنظیم کرد باید این موضوع را در نظر داشته باشد که تمامی آنچه را که می خواهد در دادخواست تقدیمی با رعایت تمامی شرایط مصرحه قانونی قید نماید؛ خوانده نیز صرفا در چهارچوب خواسته حق دفاع دارد. به علاوه این اصل حوزه تکالیف و اختیارات دادرس را نیز مشخص می کند؛ چرا که از دادگاه باید چیزی خواسته شود تا بتواند نسبت به آن رسیدگی کند و دادگاه نمی تواند در خصوص آنچه که ادعا نشده، تصمیم بگیرد. این امر هرچند از یک طرف به معنای حاکمیت اصحاب دعوا است، از جنبه دیگر به این معنا است که تعیین دعوا و جزمیت هر شخص در دعوایی که طرح می کند نیز شرط است؛ لذا همان گونه که طرف دعوا باید بداند در برابر چه چیزی باید از خود دفاع کند، دادگاه نیز باید در برهه مشخصی از زمان، از سوی اصحاب دعوا آگاه گردد که راجع به چه چیزی باید رای صادر نماید. هدف این اصل آن است که نشان دهد اگرچه طرفین حق دادخواهی و حق دفاع آزادانه دارند ولی بنابر ضرورت رعایت اصل احترام به حقوق دفاعی، رعایت اصل سرعت و نظم در دادرسی، محدود به دعوای خود به موجب اصل تغییرناپذیری هستند. با این وجود تغییرناپذیری ارکان دعوای مدنی، امری مطلق نبوده و آن چنان مطلق و سختگیرانه اجرا نمی شود که با فلسفه وجودی آن در تعارض باشد و به همین خاطر انجام برخی تغییرات فقط در موارد خاصی که قانونگذار تصریح نموده امکان پذیر است؛ مواردی که به عنوان استثناهای اجرای اصل تغییرناپذیری دعوای حقوقی شناخته می شوند.
ساختار و فهرست رساله
فهرست مطالب مقدمه
الف. بیان مساله
ب. اهمیت موضوع
ج. سوالات پژوهش
د. فرضیه های پژوهش
ه. سابقه مطالعه و تحقیقات پیشین
و. ضرورت انجام تحقیق
ز. هدف و کاربرد تحقیق
ط. ساختار تحقیق
بخش اول: شناخت اصل تغییرناپذیری و بررسی جنبه های مختلف آن
فصل اول: مفهوم و مبانی اصل تغییرناپذیری دعوای حقوقی
مبحث اول: مفهوم تغییرناپذیری
مبحث دوم: مبانی اصل تغییرناپذیری
گفتار اول: احترام به حق دفاع و تضمین حقوق دفاعی
بند اول: مفهوم حق دفاع
بند دوم: اثر اجرای اصل تغییرناپذیری در حفظ حقوق دفاعی
گفتار دوم: ضرورت حفظ کیفیت دادرسی
بند اول: شاخص های کیفیت دادرسی
یک. زمان دادرسی
دو. هزینه های دادرسی
بند دوم: اثر اصل تغییرناپذیری در حفظ کیفیت دادرسی
مبحث سوم: ارتباط اصل تغییرناپذیری با سایر اصول
گفتار اول: اصل تغییرناپذیری و ارتباط آن با اصل تسلط طرفین بر جهات و موضوعات دعوا
بند اول: اصل تسلط، مفهوم و قلمرو آن در امور موضوعی
بند دوم: ارتباط اصل تسلط با اصل تغییرناپذیری
گفتار دوم: اصل تغییرناپذیری دعوای حقوقی و اصل تناظر
بند اول: مفهوم و قلمرو اصل تناظر
بند دوم: ارتباط اصل تناظر و اصل تغییرناپذیری
گفتار سوم: اصل تغییرناپذیری دعوای حقوقی و پیش بینی پذیری دادرسی
بنداول: مفهوم اصل پیش بینی پذیری دادرسی
بند دوم: ارتباط اصل پیش بینی پذیری و اصل تغییرناپذیری
فصل دوم: قلمرو اصل تغییرناپذیری
مبحث اول: تغییر ناپذیری اصحاب دعوا
مبحث دوم: تغییر ناپذیری موضوع دعوا
گفتار اول: مفهوم موضوع دعوا
بند اول . موضوع دعوا و موضوع اختلاف
بند دو. موضوع دعوا و امور موضوعی
گفتار دوم: نقش طرفین و دادرس در تحقق ثبات موضوع
بند اول. نقش طرفین
یک. ضرورت تعیین خواسته
دو. لزوم دفاع در محدوده دادخواست تقدیمی
بند دو. نقش دادرس
یک. منع تفریط نسبت به خواسته
دو. منع تعدی از خواسته
بند سوم. اختیارات قانونی دادرس
یک. توصیف خواسته دعوا
دو. خواسته حداکثری و رای حداقلی
سه. اوصاف و قیود خواسته
چهار. خواسته ضمنی
مبحث سوم: تغییرناپذیری سبب یا اسباب دعوا
گفتار اول: مفهوم سبب دعوا
بند اول. امور حکمی به عنوان سبب دعوا
بند دوم. امور موضوعی به عنوان سبب دعوا
بند سوم. آمیزه ای از امور حکمی و موضوعی به عنوان سبب دعوا
گفتار دوم: نقش طرفین دعوا و دادرس در تحقق ثبات در سبب
بند اول. نقش طرفین
یک. ارایه امور موضوعی سازنده سبب
دو. رعایت محدودیت زمان ارایه سبب
بند دوم. نقش دادرس
یک. تکلیف دادرس در رابطه با توصیف سبب
دو. تکلیف دادرس در ارتباط با امور غیر موکد
سه. تکلیف دادرس در رابطه با سبب منتفی شده
مبحث چهارم: تغییرناپذیری ادله
گفتار اول: لزوم طرح ادله در ظرف زمانی مشخص
گفتار دوم: ممنوعیت دادرس از کشف دلیل
مبحث پنجم : تغییرناپذیری و منع تجمیع دعاوی
بخش دوم: نحوه اجرای اصل تغییرناپذیری در حقوق ایران و آمریکا
فصل اول: نحوه اجرای اصل تغییرناپذیری از حیث ارکان دعوا و ادله
مبحث اول: پذیرش لزوم ایجاد ثبات در ارکان دعوا و ادله
گفتار اول: زمان اجری اصل تغییرناپذیری در حقوق ایران
گفتار دوم: زمان تثبیت دعوا در حقوق آمریکا
بند اول: انعطاف پذیری عناصر پیش از شروع دادرسی
یک: پذیرش دادرسی اجمالی
دو: تلاش در راستای تغییر دادرسی اجمالی
سه: استثناهای اصل دادرسی اجمالی
بند دوم: لزوم ثبات در ارکان دعوا و ادله با شروع رسیدگی
مبحث دوم: پذیرش برخی استثناهای برای اصل تغییرناپذیری دعوای حقوقی
گفتار اول: مصادیق تغییرات مورد پذیرش(استثناها)
بند اول: تغییر موضوع
یک.کاهش خواسته
دو. افزایش خواسته
سه. تغییر خواسته
چهار. تغییر درخواست
بند دوم: تغییر سبب دعوا
بند سوم. تغییر اطراف دعوا
یک. تغییر در مشخصات هویتی خواهان و خوانده
دو. انتقال دعوا
بند چهارم: ارایه استثنایی دلیل
گفتار دوم: شرایط لازم جهت پذیرش تغییرات
بند اول. شرایط کاهش خواسته
بند دوم. شرایط لازم جهت پذیرش سایر تغییرات
یک. هم منشا بودن
دو. مربوط بودن
سه. رعایت ظرف زمانی
چهار. پرداخت هزینه دادرسی
گفتار سوم: آثار پذیرش تغییرات
یک. تاثیر بر صلاحیت مرجع رسیدگی کننده
دو. تاثیر بر قلمرو رسیدگی دادگاه
سه. تاثیر بر خسارتهای دادرسی
چهار. تاثیر بر قابلیت شکایت از رای
فصل دوم: برداشت ها از اصل تغییرناپذیری از حیث ضرورت رسیدگی اختصاصی به هر دعوا
مبحث اول: منع یا جواز تجمیع دعاوی در حقوق ایران و آمریکا
مبحث دوم: موارد جمع بین دعاوی
گفتار اول: رسیدگی همزمان به دعاوی مطروحه در یک دادخواست
گفتار دوم: رسیدگی توامان به دعاوی مطروحه در چند دادخواست
گفتار سوم: رسیدگی به دعاوی طاری و اصلی
بند اول: دعوای متقابل
بند دوم: جلب ثالث
بند سوم: ورود ثالث
بند چهارم: دعوای اضافی
نتیجه و راهکار
فهرست منابع
یک. منابع فارسی
الف. کتاب ها
ب. مقالات
ج. پایان نامه ها و تقریرات
دو. منابع غیرفارسی
الف. عربی
ب. انگلیسی
۱.کتاب ها
۲.مقالات
سه.آراء
چهار: منابع تکمیلی
کلیدواژه ها
- اصل دادرسی
- دعوا
- تسلط
- تغییرناپذیری
- حق دفاع
- تناظر
- سرعت