بررسی تطبیقی خسارت ناشی از صدمات بدنی و معنوی و شیوه های جبران آن در فقه اسلامی و حقوق عراق

بررسی تطبیقی خسارت ناشی از صدمات بدنی و معنوی و شیوه های جبران آن در فقه اسلامی و حقوق عراق عنوان رساله ای است که توسط هه زار ابراهیم احمد، با راهنمایی سیامک جعفرزاده و رضا نیکخواه در سال ۱۴۰۱ و در مقطع دکتری دانشگاه ارومیه دفاع گردید.

عنوان	بررسی تطبیقی خسارت ناشی از صدمات بدنی و معنوی و شیوه های جبران آن در فقه اسلامی و حقوق عراق
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	هه زار ابراهیم احمد
استاد راهنما	سیامک جعفرزاده، رضا نیکخواه
مقطع	دکتری
سال دفاع	۱۴۰۱
دانشگاه	دانشگاه ارومیه

چکیده

با عنایت به این که ورود خسارات نوعی نقض حیات بوده و با اصول اخلاقی و حقوقی تمامیت جسمانی منافات دارد شریعت اسلامی که مبتنی بر عدم تضییع حق است به شیوه های مختلف به جبران خسارات در صورت ورود آن شاره نموده است. به نحوی که در باب جبران خسارت جسمی و اخلاقی در قرآن و سنت و اجماع بدان اشاره شده است. فقه اسلامی به موضوع آسیب های جسمی و معنوی پرداخته و اظهار داشته همان گونه که مسولیت مدنی بر مبنای تیوری ضرر پی ریزی شده است لذا در صورت تعرض به جسم، حیثیت و شرافت افراد متضرر می تواند بر اساس خسارت وارده مطالبه غرامت نماید. بدین منظور این رساله به روش تحلیلی و تطبیقی ضمن بیان مبانی دینی و فقهی این امر به بیان دیدگاههای قانونگذار عراق پرداخته است. از نتایج مهم این تحقیق این است که در قانون عراق قانونگذار موضوع برآورد جبران خسارات جسمی و معنوی را به قاضی پرونده واگذار کرده و ضمن تعیین معیارهایی برای برآورد غرامت نظر قاضی را که بر پایه این معیارها باشد کافی دانسته است. لذا بایسته است همه دادگاه های عراق در کلیه سطوح به دعاوی مربوط به خسارات بدنی و معنوی به سرعت با توجه به محدودیت زمانی که در این زمینه وجود دارد رسیدگی کنند. قاضی هنگام ارزیابی خسارت جسمی و معنوی تمامی عوامل و شرایطی را که حتی به صورت نامحسوس بر این ارزیابی تاثیر می گذارد، در نظر بگیرد.

ساختار و فهرست رساله

فهرست مطالب فصل اول

کلیات و مفاهیم

۱–۱–مقدمه :

۱–۱–۱–کلیات

۲–۱–۱–اهداف تحقیق

۳–۱–۱– سوالات تحقیق:

۱–۱– ۴– : بیان مسله تحقیق:

۱– ۱– ۵– : پیشینه تحقیق

۲–۱– : مفاهیم

۱–۲–۱–: ماهیت آسیب جسمانی از نظر لغوی و اصطلاحی

۳–۲–۱– : تعریف آسیب معنوی از نظر لغوی و اصطلاحی

۴–۲–۱–: مفهوم جبران خسارت در فقه اسلامی و حقوق عراق

فصل دوم موارد کاربرد واژه (ضرر) و مشتقات آن و بیان انواع وصورت های آن ۱–۲– موارد کاربرد واژه (ضرر) و مشتقات آن:

۱–۱–۲–: موارد کاربرد قرآنی واژه (ضرر) و مشتقات آن

۲–۱–۲– موارد کاربرد واژه ضرر و مشتقات آن در آثار مربوط به صحابه و تابعین

۲–۲– بیان انواع و اشکال ضرر در شریعت و در قانون

۱–۲–۲–: انواع ضرر

۲–۲–۲– انواع و اشکال ضرر و آسیب جسمی

۳–۲–۲– حکم آسیب جسمی در قرآن و در سنت نبوی شریف

۳–۲– انواع آسیب معنوی و اشکال آن:

۱–۳–۲– انواع ضرر معنوی

۲–۳–۲– بیان صورت های آسیب معنوی

۳–۳–۲– حکم آسیب معنوی در قرآن کریم و در سنت شریف نبوی

فصل سوم: مشروعیت جبران خسارت و راه های آن در شریعت و قانون عراق

و راه های و کیفیت آن در شریعت و قانون عراق

۱–۳– مشروعیت جبران خسارت

۲–۱–۳–: مشروعیت غرامت در قانون عراق

۳–۱–۳– : حکمت از مشروعیت غرامت

۴–۱–۳– شرایط پرداخت خسارت

۲–۳– راه های جبران خسارت های وارده در فقه اسلامی و در قانون عراقی:

۱–۲–۳– راه های جبران خسارت های جسمی در فقه اسلامی

۲–۲–۳– ملاک مقدر نمودن میزان غرامت ناشی از آسیب ها در قانون:

۳–۲–۳– شیوه ی پرداخت غرامت آسیب های جسمی در قانون عراق:

۴–۲–۳– شیوه ی پرداخت غرامت آسیب های اخلاقی در شریعت اسلامی

۵–۲–۳– روشهای غرامت آسیب های اخلاقی در قانون عراق

۳–۳– معیارهای تعیین زمان پرداخت غرامت آسیب های وارده در شریعت و قانون

۱–۳–۳– تعیین زمان پرداخت غرامت آسیب های وارده در فقه اسلامی:

۲–۳–۳– تعیین زمان پرداخت غرامت آسیب های وارده از نظر قانون عراق:

فصل چهارم موانع مربوط به ارکان و آثار مسیولیت

۱–۴– جنبه دشواری اثبات خطا

۴– ۱–۱– سختی اثبات خطا در قانون عراق

۲–۴–۴– در فقه اسلامی

۲–۴– جنبه ی ضرر جسمی ناشی از فرد نامعین

۱–۲–۴– ضرر جسمی ناشی از شخص نامعین از نظر قانون:

۲–۲–۴– صدمه بدنی ناشی از شخصی نامعین از نظر شریعت اسلامی

۱–۲–۲–۴– تعریف قسامه و مبنای حقوقی آن

۲–۲–۲–۴– احکام قسامه و حکمت مشروعیت آن:

۳–۴– موانع مربوط به آثار مسیولیت

۱–۳–۴– تاخیر در اخذ غرامت

۱–۳–۴– ۱– موضع قانون در مورد تاخیر پرداخت غرامت

۲–۱–۳–۴– موضع شرع در مورد تاخیر در پرداخت غرامت

۳–۱–۳–۴– تاثیراثبات در دعوی مسیولیت مدنی:

۱–۳–۴– ۴– موانع قانونی یک دعوی مدنی

۵–۱–۳–۴– مرور زمان

۲–۳–۴– یکی از موانع مربوط به جبران خسارت

۲–۳–۴–

تاثیر شرایط خاص مسیول در برآورد خسارت

۲–۲–۳–۴– تاثیر شرایط مصدوم در برآورد غرامت

فصل پنجم جبران خسارت جسمی و اخلاقی در شریعت اسلامی و در قانون وضعی

۱–۵– جبران ضرر جسمی و معنوی در اسلام

۱–۱–۵– جبران خسارت بدنی در شریعت اسلامی

۲–۱–۵– جبران خسارت معنوی در اسلام

۲–۵– جبران خسارت جسمی و معنوی در قوانین وضعی

۱–۲–۵– جبران خسارت بدنی در دادگاه بدوی شهرستان سوران

۲–۲–۵– جبران خسارت معنوی در دادگاه قضایی شهرستان سوران:

نتیجه گیری

پیشنهادها:

منابع

کلیدواژه ها

• خسارت
• فقه اسلامی