بررسی تعهدات طبیعی و موقعیت های عملی آن در خانواده از منظر حقوق ایران فقه امامیه و حقوق کامن لا
بررسی تعهدات طبیعی و موقعیت های عملی آن در خانواده از منظر حقوق ایران فقه امامیه و حقوق کامن لا عنوان رساله ای است که توسط مهین جوانمرد چیانه، با راهنمایی علی تقی زاده و با مشاوره عباس کاظمی نجف آبادی و رضا ولویون در سال ۱۴۰۰ و در مقطع دکتری دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.
 | |
| عنوان | بررسی تعهدات طبیعی و موقعیت های عملی آن در خانواده از منظر حقوق ایران فقه امامیه و حقوق کامن لا |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | مهین جوانمرد چیانه |
| استاد راهنما | علی تقی زاده |
| استاد مشاور | عباس کاظمی نجف آبادی، رضا ولویون |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۴۰۰ |
| دانشگاه | دانشگاه علامه طباطبایی |
چکیده
در حقوق خانواده، تعهدات طبیعی یا موقعیت های عملی، تعهداتی قانونا غیرقابل مطالبه ای هستند که در صورت پرداخت داوطلبانه و آگاهانه توسط مدیون، قابل استرداد نخواهد بود؛ به استناد ماده ۲۶۶ قانون مدنی می توان جایگاه قانونی این نهاد را در حقوق ایران احراز کرد؛ در این رساله سوال اصلی این است که مفهوم، مبنا، شرایط و مصادیق تعهدات طبیعی در حقوق خانواده ایران، فقه امامیه و نظام حقوقی کامن لا چگونه است؟ با روش توصیفی– تحلیلی مورداستفاده در این پژوهش، پس از تقسیم بندی دیون طبیعی به تعهدات مدنی ناقص شده و دیون طبیعی رو به کمال، به این نتیجه نایل گشتیم که در حقوق خانواده مصادیقی همچون، نفقه گذشته اقارب، نفقه طفل نامشروع و نفقه اقارب در خط اطراف مطرح شده اند؛ هر چند مبانی تعهدات طبیعی، با موازین شرعی منطبق است؛ ولی برخی از آنچه به عنوان مصادیق تعهدات طبیعی در نوشته های فقهی آمده است را نمی توان دقیقا مصداقی از تعهد طبیعی دانست، چه اینکه برخی از این موارد، مانند دین ناشی از قمار و گروبندی را اساسا نمی توان تعهد به شمار آورد تا از طبیعی بودن آن سخن به میان آید؛ اما با توجه به اینکه حقوق خانواده بیشتر با اخلاق آمیخته است، دیون طبیعی در این محدوده مصادیق بیشتری خواهد یافت، مانند پرداخت نفقه بین اعضای خانواده؛ لذا پیشنهاد می شود در قانون مدنی ایران مواد بیشتری به بحث دیون طبیعی اختصاص داده شود؛ به نحوی که در یک ماده دیون طبیعی تعریف شوند؛ این ماده می تواند به این شکل تنظیم شود که: تعهدات طبیعی؛ تعهداتی قانونا غیرقابل مطالبه ای هستند که در صورت پرداخت داوطلبانه و آگاهانه توسط مدیون، قابل استرداد نخواهد بود.
ساختار و فهرست رساله
مقدمه
۱ بیان مسیله
۲ پیشینه تحقیق
۳ اهداف تحقیق
۳–۱ هدف اصلی
۳–۲ اهداف فرعی
۴ سوالات تحقیق
۴–۱ سوال اصلی:
۴–۲ سوالهای فرعی:
۵ فرضیات تحقیق
۵–۱ فرضیه اصلی
۵–۲ فرضیههای فرعی
۶ روش تحقیق
۷ قلمرو تحقیق
۸ ساختار تحقیق
فصل اول: تعهدات مدنی ناقصشده در حقوق خانواده از منظر حقوق ایران، فقه امامیه وکامن لا
مبحث اول: مبانی تعهدات مدنی ناقصشده
گفتار اول: مفهوم ، ماهیت و ارکان تعهدات مدنی ناقصشده
بند اول: مفهوم تعهدات مدنی ناقصشده
بند دوم: مفهوم تعهدات طبیعی در کامن لا
بند سوم: جایگاه موقعیتهای عملی در حقوق خانواده
بند چهارم: ماهیت تعهدات مدنی ناقصشده در حقوق ایران
الف نظریه تبدیل تعهد
ب: نظریه ایقاع
ج: نظریه وفای به عهد
د: نظریه داراشدن بلاجهت
ه: قاعده اقدام
و: نظریه برگزیده
بند پنجم: ارکان تعهدات مدنی ناقصشده
گفتار سوم: اجرای تعهدات مدنی ناقصشده و آثار آن
بند اول: اجرای تعهدات طبیعی
الف: تعهد به ایفای دین طبیعی
۱ شرایط صحت وعده اجرا
۲ ماهیت وعده اجرا
۳ توصیف حقوقی وعده اجرا
۳–۱ ایجاد تعهد جدید
۳–۲ تبدیل تعهد طبیعی به مدنی
۳–۳ شناسایی و تایید تعهد قبلی
۴–۳ نظر برگزیده
ب: اراده؛ رکن اساسی صحت اجرای دین طبیعی
۱ مفهوم ارادیبودن ادای دین طبیعی
۲ تاثیر عیوب اراده در ایفای دین طبیعی
بند دوم: آثار تعهدات مدنی ناقصشده و اجرای آن
الف: زوال حق مطالبه
ب: ممنوعیت استرداد پرداخت
ج: عدمامکان ضمانت دین طبیعی
د: سقوط حق مطالبه خسارت
مبحث دوم: بررسی مصادیق تعهدات مدنی ناقصشده با تطبیق بر حقوق خانواده
گفتار اول: بررسی مصادیق تعهدات مدنی ناقصشده در حقوق ایران ۵۰ بند اول: دین مشمول مرور زمان ۵۰ بند دوم: دین انکارشده با سوگند
بند سوم: دین مشمول اعتبار امر قضاوتشده
گفتار دوم: بررسی مصادیق تعهدات مدنی ناقصشده در فقه
بند اول: تعهد یا شرط ابتدایی در نکاح
بند دوم: دین ناشی از قمار و گروبندی
بند سوم: تقاص
بند چهارم: استیفاء از عمل غیر توسط زن یا شوهر
بند پنجم: اکل مال به باطل در حقوق خانواده
بند ششم: صدقه
بند هفتم: تحلیل کلی مصادیق تعهدات طبیعی در فقه
گفتار سوم: بررسی مصادیق تعهدات مدنی ناقصشده در کامن لا
فصل دوم: تعهدات طبیعی رو به کمال در حقوق خانواده از منظر حقوق ایران، فقه امامیه وکامن لا
مبحث اول: مبانی تعهدات رو به کمال در حقوق خانواده
گفتار اول: مفهوم تعهدات طبیعی رو به کمال
گفتار دوم: مبانی نظری تعهدات طبیعی رو به کمال در حقوق خانواده
بند اول: اخلاقگرایی، مبنای تعهدات طبیعی رو به کمال در حقوق خانواده؛ رابطه اخلاق و حقوق
الف: اخلاقگرایی؛ مبنای تعهدات طبیعی رو به کمال در حقوق خانواده
ب: رابطه اخلاق و حقوق
بند دوم: نظریه تکمیل تعهد اخلاقی با اراده مدیون
بند سوم: نظریه تعهد اخلاقی اجراشده
بند چهارم: نظریه تعهد ناشی از اراده مدیون
گفتار سوم: شرایط تحقق تعهدات طبیعی رو به کمال
بند اول: وجود وظیفه اخلاقی
بند دوم: قبول وظیفه اخلاقی توسط مدیون
بند سوم: باور و تایید وجدان و افکار عمومی
مبحث دوم: مصادیق تعهدات طبیعی رو به کمال در حوزه خانواده
گفتار اول: تعهداتی که سابقه مدنی ندارند
گفتار دوم: تعهد طبیعی بین افراد خانواده قانونی
گفتار سوم: روابط خانوادگی ناقص
بند اول: روابط پدر فرزندی (طبیعی)
بند دوم: بررسی تعهد طبیعی شوهر در مقابل همسر سابق
بند سوم: بررسی تعهد طبیعی بین همخوابهها
گفتار چهارم: مصادیق تعهدات طبیعی رو به کمال ناشی از روابط خانوادگی و شبه خانوادگی
بند اول: تعهد نسبت به نسب نامشروع و رای وحدت رویه
بند دوم: نفقه گذشته اقارب
بند سوم: نفقه نسب نامشروع و رویه قضایی
بند چهارم: وظیفه انفاق به برادر و خواهر و خویشاوندان نزدیک
بند پنجم: بررسی نفقه در کامن لا بهعنوان مصداق تعهد طبیعی
نتیجه
پیشنهادها
منابع ماخذ
کلیدواژه ها
- تعهد مدنی ناقص شده
- تعهدات حقوقی
- موقعیت عملی
- تعهد طبیعی روبه کمال
- فقه امامیه