بررسی فقهی وحقوقی شبیه سازی انسان
بررسی فقهی وحقوقی شبیه سازی انسان عنوان پایان نامه ای است که توسط راضیه جبالبارزی، با راهنمایی ایوب احمدپور و با مشاوره محمدرضا امیرمحمدی در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید باهنر کرمان دفاع گردید.
 | |
| عنوان | بررسی فقهی وحقوقی شبیه سازی انسان |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | راضیه جبالبارزی |
| استاد راهنما | ایوب احمدپور |
| استاد مشاور | محمدرضا امیرمحمدی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۳ |
| دانشگاه | دانشگاه شهید باهنر کرمان |
چکیده
شبیه سازی انسان و احتمال ایجاد نسلی که در آن جنس واحدی (حسب مورد،مرد یا زن) به عنوان تعیین کننده خصوصیات ژنتیکی جنین و تنها منشا آن باشد،مباحثی را در محافل مختلف علمی موجب شده است.این پدیده از مسایل ناپیدای فقه و حقوق است که احکام آن به بررسی بیشتری نیاز دارد. بررسی مشروعیت شبیه سازی انسان از دیدگاه فقهی و حقوقی محورهای اصلی بحث استدلالی این پژوهش می باشد.مبانی علمی شبیه سازی سازی انسان ،بررسی آن از منظر اخلاق و ادیان الهی،قرارداد شبیه سازی انسان،عوامل محدود کننده این قرارداد،برخی از احکام و آثار حقوقی مربوط به طفل ناشی از شبیه سازی نظیر اهلیت و نسب از مباحث مطرح در این پژوهش است. در خصوص جایگاه این پدیده در فقه اسلامی باید متذکر شد عالمان اهل سنت به اتفاق آراء شبیه سازی انسانی را محکوم می کنند و آن را عملی نامشروع،خلاف اسلام و غیر اخلاقی می دانند،در حالیکه در میان عالمان شیعه چهار نظریه وجود دارد،یک؛ جواز مطلق شبیه سازی انسان. دو؛جواز محدود شبیه سازی انسان. سه؛حرمت ثانوی شبیه سازی انسان. چهار؛حرمت اولی شبیه سازی انسان. در مورد قرارداد شبیه سازی به نظر می رسد عقدی تملیکی،معوض و لازم است که عواملی چون نظم عمومی،اخلاق حسنه و قانون از عوامل محدود کننده این قراداد محسوب می شود.همچنین در بحث از احکام حقوقی طفل شبیه سازی شده از جمله اهلیت آنها باید گفت این کودکان به شرط زنده متولد شدن قابلیت دارا شدن حق را دارند و در صورتی که به سن بلوغ برسند می توانند حقوق مالی خود را اعمال نمایند مگر اینکه به علت جنون یا سفه اهلیت آنها زایل شود.در مورد نسب این اطفال نیز باید متذکر شد چه منشاء نسب واحد باشد چه متعدد ،وجود منشا به تنهایی برای انتساب طفل شبیه سازی شده به منشاء،یعنی صاحب سلول ،کفایت می کندبنابراین،طفل را می توان حداقل به صاحب سلول ملحق دانست،حتی اگر نتوان او را ملحق به طرفین دانست.در واقع اطفال ناشی از شبیه سازی از حیث احکام حقوقی هیچ تفاوتی با سایر اشخاص ندارند.
ساختار و فهرست پایان نامه
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه ۱
فصل اول:مبانی علمی شبیه سازی انسان و بررسی آن ازدیدگاه اخلاق و ادیان الهی
مبحث نخست:مفهوم شبیه سازی و پیشینه آن ۸
گفتار نخست:مفهوم شبیه سازی ۸
گفتار دوم:پیشینه شبیه سازی ۹
بند نخست:سابقه علمی و تاریخی شبیه سازی تا پیش از تولد دالی ۱۰
بند دوم:تولد دالی ۱۲
مبحث دوم:شبیه سازی انسان ۱۴
گفتار نخست:تعریف شبیه سازی انسان ۱۵
گفتار دوم:انواع شبیه سازی انسان ۱۶
بند نخست:شبیه سازی مولد ۱۷
الف)تفکیک بلاستومری ۱۷
ب)شبیه سازی پیوند (انتقال )هسته ای ۱۷
بند دوم:شبیه سازی غیر مولد ۲۰
مبحث سوم:شبیه سازی از دیدگاه اخلاق ۲۱
گفتار نخست:مکتب سود انگار ۲۲
گفتار دوم:مکتب تکلیف گرا ۲۴
گفتار سوم:مکتب فضیلت مدار ۲۵
مبحث چهارم:شبیه سازی از دیدگاه ادیان الهی ۲۵
گفتار نخست:دیدگاه مسیحیت ۲۷
گفتار دوم:دیدگاه یهودیت ۲۸
گفتار سوم:دیدگاه اسلام ۲۹
بند نخست:دیدگاه فقه عامه ۳۰
بند دوم:دیدگاه فقه امامیه ۳۰
نتیجه گیری فصل ۳۲
فصل دوم: شبیه سازی انسان از دیدگاه فقه اسلامی
مبحث نخست:دیدگاه فقه عامه ۳۶
گفتار نخست:دلایل حرمت شبیه سازی انسان ۳۶
بند نخست :دلایل کلامی–اعتقادی ۳۷
الف)شبهه خلق و اعجاز ۳۷
ب)تحدی با خالق ۳۸
ج)تغییر خلق الله ۳۹
د)نقض سنت زوجیت ۳۹
بند دوم:دلایل فقهی–حقوقی ۴۰
الف)لزوم تولید مثل جنسی ۴۱
ب)اختلاط انساب ۴۲
ج)ابهام در روابط خویشاوندی ۴۳
د)ابهام در نفقه و ارث ۴۴
بند سوم :دلایل اخلاقی ۴۵
الف) نقض کرامت ذاتی انسان ۴۵
ب)ایجاد انسان های درجه دوم ۴۷
ج)استفاده ابزاری از انسان ۴۷
د)ودیعه بودن جسم انسان ۴۸
ه–)نابودی جنین های ناخواسته ۴۸
بند چهارم:دلایل اجتماعی–روانشناختی ۴۹
الف)به هم خوردن توازن جنسیتی ۵۰
ب)افزایش بی حساب جمعیت ۵۱
ج)نابودی فردیت و تمایز ۵۱
د) افزایش عمر،بیکاری و شورش ۵۲
ه–)دشواری های خاص شخص شبیه سازی شده ۵۳
بند پنجم:دلایل علمی ۵۴
الف)پیری زودرس ۵۴
ب) نا ایمنی این تکنیک ۵۵
ج) کاهش تنوع بیولوژیک و افزایش بیماری های ژنتیکی ۵۶
گفتاردوم :ارزیابی کلی دیدگاه فقه عامه ۵۷
بند نخست:دلایل نافی شبیه سازی انسان ۵۷
بند دوم:مستندات فقهی ۵۷
الف)قیاس ۵۸
۱ استناد به قاعده ۵۸
۲ نقد کاربرد قاعده ۵۹
ب)سد ذرایع ۶۰
۱ استناد به قاعده ۶۰
۲ نقد کاربرد قاعده ۶۱
ج)قاعده درء مفاسد ۶۲
۱ استناد به قاعده ۶۲
۲ نقد کاربرد قاعده ۶۳
مبحث دوم:دیدگاه فقه امامیه ۶۴
گفتار نخست:حکم شبیه سازی انسان ۶۵
بند نخست:جواز مطلق ۶۵
بند دوم:جواز محدود ۶۸
بند سوم:حرمت ثانوی ۶۹
بند چهارم:حرمت اولی ۷۵
گفتاردوم:بررسی دلایل فقه امامیه ۷۷
بند نخست:حکم حرمت اولی ۷۷
الف)دلیل تغییر خلق الله ۷۷
ب)دلیل عدم مالکیت بر جسد ۷۹
بند دوم:حکم حرمت ثانوی ۸۰
الف)مسایل اخلاقی ۸۰
ب)مسایل حقوقی ۸۱
ج)مسایل اجتماعی ۸۲
بند سوم:جواز محدود ۸۳
بند چهارم:جواز مطلق ۸۴
نتیجه گیری فصل ۸۶
فصل سوم:پیامد ها و آثار حقوقی شبیه سازی انسان
مبحث نخست:ماهیت حقوقی قرارداد شبیه سازی ۸۹
گفتار نخست:قرارداد شبیه سازی ۹۰
بند نخست:عقد مختلط ۹۱
الف)بیع عضو ۹۴
ب)اجاره اشیاء ۹۵
ج) اجاره رحم ۹۶
بند دوم:عقد تملیکی ۱۰۰
بند سوم:عقد معوض ۱۰۲
بند چهارم:عقد لازم ۱۰۳
گفتار دوم: عوامل محدود کننده قراداد شبیه سازی ۱۰۵
بند نخست:قانون ۱۰۵
بند دوم:نظم عمومی ۱۰۶
بند سوم:اخلاق حسنه ۱۰۸
مبحث دوم:برخی از احکام حقوقی طفل شبیه سازی شده ۱۰۹
گفتار نخست:اهلیت ۱۱۰
بند نخست:اهلیت تمتع ۱۱۰
بند دوم:اهلیت استیفا ۱۱۲
الف)صغار ۱۱۳
ب)اشخاص غیر رشید ۱۱۴
ج)مجانین ۱۱۵
گفتار دوم:نسب ۱۱۵
بند نخست :تعریف نسب ۱۱۶
بند دوم:شبیه ساز ی و تعریف نسب ۱۱۶
بند سوم:شبیه سازی و آثار نسب ۱۱۷
بند چهارم:شبیه سازی و نسب در فقه امامیه ۱۲۱
نتیجه گیری فصل ۱۲۷
نتیجه گیری نهایی ۱۲۹
پیشنهادات ۱۳۳
منابع و مآخذ ۱۳۴
کلیدواژه ها
- اهل تسنن
- شیعه
- شبیه سازی انسان
- قرارداد
- اهلیت و نسب انسان شبیه سازی شده.
- انسان
- حقوق (علم)
- هم گروه سازی
- دودمان
- مشروعیت
- اخلاق