بررسی قراردادهای حمل و نقل در حقوق ایران و کنوانسیون های بین المللی TIR و CMR

بررسی قراردادهای حمل و نقل در حقوق ایران و کنوانسیون های بین المللی TIR و CMR عنوان رساله ای است که توسط سجاد کولیوند، با راهنمایی مرتضی شهبازی نیا و با مشاوره امیرعباس بزرگمهر در سال ۱۳۹۸ و در مقطع دکتری دانشگاه عدالت دفاع گردید.

عنوان	بررسی قراردادهای حمل و نقل در حقوق ایران و کنوانسیون های بین المللی TIR و CMR
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	سجاد کولیوند
استاد راهنما	مرتضی شهبازی نیا
استاد مشاور	امیرعباس بزرگمهر
مقطع	دکتری
سال دفاع	۱۳۹۸
دانشگاه	دانشگاه عدالت

چکیده

در مورد قراردادهای حمل و نقل در حقوق ایران و جامعه بین الملل میبایست به قوانین داخلی و کنوانسیون های سی.ام.آر و تیر مراجعه نمود و از این منظر عنوان پایان نامه حاضر می تواند علاوه بر بررسی ساختار شکلی و ماهوی قراردادهای مذکور به مسیولیت متصدی حمل ونقل نیز بپردازد؛ علیرغم وجود قوانین و کنوانسیونهای مختلف ولی کماکان در حوزه اجرا موانعی از لحاظ قانون و عدم آشنایی کامل به قوانین هنوز پابرجاست؛ لذا با بررسی دقیق ماهیت و شرایط قراردادی در حوزه حمل و نقل و مسیولیت متصدیان در داخل ایران و کنوانسیونهای بین المللی CMR و TIR نگارش و تدوین این رساله قطعا راهگشا بوده و اهمیت پرداختن به آن بر هیچ ناقد بصیری پوشیده نخواهد ماند. طبق تحلیلی که از این رساله استخراج میگردد قراردادهای حمل و نقل به اعتبار متصدی آن و تجاری بودن نسبت به فرستنده، تجاری تلقی میشود و در کنوانسیونهای CMR و TIR قراردادها از طریق حمل جاده ای است و البته قراردادهای حق العمل کاری نیز با شرایطی از شمول کنوانسیون CMR خارجند و معافیت و شرط عدم مسیولیت متصدی حمل با رعایت شرایطی در حقوق ایران و کنوانسیونهای CMR و TIR پذیرفته شده است. در این رساله، مسیولیت متصدی با یکی از بهترین کنوانسیون های بین المللی که به مرحله اجرا در کشورهای مورد پذیرش در آمده که کنوانسیون CMR می باشد به بررسی وتطبیق پرداخته شده است وبه موجب ماده یک آن، هر کشوری که با دولت دیگری که عضو کنوانسیون می باشد قرارداد دوجانبه حمل ونقل منعقد نماید، قرارداد حمل ونقل جاده ای میان آنها صورت گرفته است ومفاد کنوانسیون CMR نسبت به هر دو طرف جاری است وکشور ایران هم از جمله کشورهایی است که به آن ملحق شده است وقرارداد حمل ونقل جاده ای منعقد کرده است.

ساختار و فهرست رساله

فهرست مطالب عنوان صفحه چکیده:

مقدمه:

الف: بیان مسیله

ب: اهمیت وضرورت تحقیق

ج: سوالهای تحقیق

د: فرضیه های تحقیق

ه–: پیشینه تحقیق

و : جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق

ز: اهداف مشخص تحقیق ۷ ح: روش تحقیق

ط: سازمان دهی تحقیق

بخش اول کلیات و مفاهیم فصل اول: قرارداد حمل و نقل

مبحث اول: قرارداد حمل و نقل در حقوق داخلی ایران

گفتار اول: قرارداد حمل و نقل در قانون تجارت

گفتار دوم: قرارداد حمل و نقل در قانون مدنی

مبحث دوم: ماهیت قرارداد حمل و نقل

گفتار اول: انتقال

گفتار دوم: اداره عملیات

گفتار سوم : معوض بودن

فصل دوم: کنوانسیون سی.ام.آر و تیر

مبحث اول: تاریخچه، شرایط و محدوده اجرای کنوانسیون سی.ام.آر

گفتار اول: تاریخچه

بند اول: تاریخچه تصویب

بند دوم: تاریخچه الحاق

گفتار دوم: شرایط اجرای کنوانسیون

بند اول: متصدی حمل یا فورواردر

بند دوم: انعقاد قرارداد حمل کالا

بند سوم: حمل کالا

بند چهارم: حمل با وسیله نقلیه جاده ای

بند پنجم: پرداخت اجرت

بند ششم: حمل و نقل بین المللی

بند هفتم: اجرای کنوانسیون در حمل ونقل مرکب

گفتار سوم: محدوده اجرای کنوانسیون

مبحث دوم: تاریخچه، شرایط و محدوده اجرای کنوانسیون تیر

گفتار اول: تاریخچه

بند اول: تصویب

بند دوم: الحاق

بند سوم: به روز رسانی

گفتار دوم: ساختار و شرایط

بند اول: ساختار

الف: کمیته اداری تیر

ب: هییت اجرایی تیر

ج:کارگروه کمیسیون اقتصادی سازمان ملل در خصوص مسایل گمرکی موثر در حمل و نقل

بند دوم: شرایط

گفتار سوم: محدوده اجرای کنوانسیون تیر ۵۰ فصل سوم: متصدی حمل و نقل

مبحث اول : تصدی به حمل ونقل

مبحث دوم: انواع تصدی به حمل ونقل

گفتار اول: تصدی مستقیم

گفتار دوم: تصدی مع الواسطه (نمایندگی– فورواردر)

بند اول: نمایندگی

بند دوم: فورواردر

فصل چهارم: بارنامه

مبحث اول: تعریف، تاریخچه و ویژگی بارنامه

گفتار اول: تعریف

گفتار دوم: تاریخچه

گفتار سوم: ویژگی

بند اول: بارنامه باید در نسخ کامل صادر شود

بند دوم: بارنامه بدون قید وشرط باشد

بند سوم: نحوه ی پرداخت کرایه در بارنامه باید کاملا مشخص وبه طور روشن تعیین شود

بند چهارم: تاریخ صدور بارنامه باید مشخص باشد

مبحث دوم: مندرجات بارنامه

مبحث سوم: انواع بارنامه

گفتار اول: راهنامه کامیون(CMR)

گفتار دوم: بارنامه سراسری

مبحث چهارم: حق شرط

گفتار اول: ذکر حق شرط در بارنامه

گفتار دوم: ذکر دلایل حق شرط

گفتار سوم: عدم ذکر حق شرط در بارنامه

گفتار چهارم: لزوم بررسی وضعیت کالا

بخش دوم تحقق مسیولیت قراردادی فصل اول: مبنای قانونی مسیولیت متصدی

مبحث اول: مبنای مسیولیت متصدی حمل ونقل در حقوق ایران

گفتار اول: مبنای مسیولیت مدنی متصدی حمل ونقل در قانون مدنی

گفتار دوم: مبنای مسیولیت متصدی حمل ونقل در حقوق تجارت

گفتار سوم: نظریات حاکم

بند اول: نظریه نسخ

بند دوم: نظریه جمع

بند سوم: نظریه تخصیص

مبحث دوم: مبنای مسیولیت مدنی متصدی حمل ونقل در کنوانسیونCMR

فصل دوم: حقوق، وظایف و مسیولیت فرستنده و گیرنده کالا

مبحث اول: وظایف و مسیولیت های فرستنده کالا

گفتار اول: مسیولیت بسته بندی کالا

گفتار دوم: مسیولیت برای ارایه اسناد و اطلاعات لازم برای تشریفات گمرکی

گفتار سوم: مسیولیت فرستنده در خصوص کالاهای با ماهیت خطرناک

مبحث دوم: حقوق فرستنده و گیرنده کالا

گفتار اول: حق در اختیار گرفتن کالا توسط فرستنده

گفتار دوم: حق در اختیار گرفتن کالا توسط گیرنده

گفتار سوم: حق اقامه دعوی علیه متصدی حمل

مبحث سوم: عدم امکان تحویل کالا

گفتار اول: درخوست صدور دستور از کسی که حق در اختیار گرفتن کالا را دارد

گفتار دوم: حق دریافت هزینه ها

فصل سوم: لزوم رعایت اصول سیستم تیر توسط متصدیان حمل

مبحث اول: مطمین بودن وسایل نقلیه و کانتینرها

مبحث دوم: سیستم تضمینهای بین المللی

مبحث سوم: کارنه تیر (دفترچه تیر)

مبحث چهارم: به رسمیت شناختن بین المللی معیارهای کنترل گمرکی

مبحث پنجم: دسترسی کنترل شده به سیستم تیر

مبحث ششم: اعمال رویه حمل و نقل کالا

گفتار اول: عبور موقت

گفتار دوم: تهیه پلاک

گفتار سوم: تعداد کارنه تیر

گفتار چهارم: تعداد گمرکات مبدا و مقصد و بازرسی ها

گفتار پنجم: اسکورت وسایل نقلیه

گفتار ششم: حمل و نقل تحت پوشش کارنه تیر در کشوری که عضو کنوانسیون تیر نیست

گفتار هفتم: گواهی خاتمه عملیات تیر

گفتار هشتم: امکان استفاده از دو کارنه تیر برای حمل ونقل واحد

فصل چهارم: مسیولیت موسسات ضامن در کنوانسیون تیر

مبحث اول: صدور کارنه تیر

مبحث دوم: تعهد به پرداخت حقوق و عوارض گمرکی واردات و صادرات

مبحث سوم: کالاهای مشمول مسیولیت موسسه ضامن

مبحث چهارم: تعیین اعتبار کارنه تیر

مبحث پنجم: تسویه عملیات تیر

فصل پنجم: شرایط تحقق مسیولیت

مبحث اول: وجود قرارداد

مبحث دوم: انواع مسیولیت

گفتار اول: مسیولیت مطلق و محض

گفتار دوم: مسیولیت مطلق ناشی از عیب وسیله نقلیه ای

گفتار سوم: مسیولیت جزیی متصدی حمل

گفتار چهارم: تاخیر

بند اول: خسارت ناشی از تاخیر

بند دوم: تاخیری که مفقودشده تلقی می شود

گفتار پنجم: مسیولیت متصدی به دریافت وجوه طبق شرایط قرارداد

مبحث سوم: وجود ضرر

گفتار اول: تلف کلی

گفتار دوم: تلف جزیی

گفتار سوم: مفقود شدن کالا

گفتار چهارم: تاخیر در انجام قرارداد حمل ونقل

مبحث چهارم: محدوده زمانی مسیولیت

گفتار اول: شروع مسیولیت

گفتار دوم: خاتمه مسیولیت

فصل ششم: افزایش مسیولیت و مسیولیت نامحدود

مبحث اول: محدوده مسیولیت

گفتار اول: شرط تحدید مسیولیت

گفتار دوم : شرط عدم مسیولیت

مبحث دوم: افزایش مسیولیت

مبحث سوم: مسیولیت نامحدود

بخش سوم تحقق معافیت قراردادی فصل اول: تقصیر ارسال کننده (فرستنده)

مبحث اول: معیوب بودن بسته بندی

مبحث دوم: اعلام اطلاعات غلط

گفتار اول: وزن ومحتوی عدلها

گفتار دوم: عدم اعلام قیمت اشیاء گرانبها

گفتار سوم: اعلام نشانی غلط

گفتار چهارم: اشتباه در علامت وشماره گذاری کالا

فصل دوم: تقصیر گیرنده کالا

مبحث اول: تحویل نگرفتن مال التجاره

مبحث دوم : عدم کنترل در تحویل کالا بوسیله مرسل الیه

مبحث سوم : خسارات ناشی از تعلیمات ارسال کننده ویا گیرنده کالا

گفتار اول : عیوب ناشی از کیفیت خاص کالا

بند اول : مخاطرات ذاتی خاص

بند دوم: عیب ذاتی کالا و کالاهای فاسد شدنی

گفتار دوم : بسته بندی نامناسب

فصل سوم: خسارات ناشی از علل غیر قابل انتساب به متصدی حمل(قوه قاهره)

مبحث اول: خارجی بودن حادثه

مبحث دوم: غیر قابل پیش بینی بودن

مبحث سوم: غیر قابل دفع بودن

مبحث چهارم : حادثه خارجی نباید موقتی باشد

گفتار اول: حوادث جوی (آفات سماوی ) مانند طوفان، سیل،زلزله وغیره

گفتار دوم: جنگ واقدامات ضد دولتی

گفتار سوم : مداخله قدرت عمومی (امر حاکم )

گفتار چهارم : اعتصاب

گفتار پنجم : عمل شخص ثالث

گفتار ششم : شورش یا اغتشاش

فصل چهارم : مرور زمان

مبحث اول: مرور زمان و نظریه شورای نگهبان

مبحث دوم : مرور زمان در دعاوی بر علیه متصدی حمل ونقل

گفتار اول: دعاوی حقوقی

گفتار دوم: دعاوی کیفری

بخش چهارم رژیم حقوقی حاکم بر اقامه دعوی و جبران خسارت فصل اول: شرایط اقامه دعوی

مبحث اول: محل اقامه دعوی

گفتار اول: مراجع قضایی

گفتار دوم: ارجاع به داوری

مبحث دوم: مهلت و تعلیق اقامه دعوی

گفتار اول: مهلت اقامه دعوی

گفتار دوم: تعلیق مهلت اقامه دعوی

مبحث سوم: طرفین دعوی

گفتار اول : خواهان دعوی مسیولیت

بند اول: فرستنده

بند دوم: گیرنده کالا

بند سوم: بیمه گر

گفتار دوم : خوانده دعوی مسیولیت

فصل دوم: اثبات دعوی معافیت از مسیولیت

مبحث اول: مواردی که بار اثبات دعوی با متصدی است

گفتار اول: عمل خلاف یا غفلت مدعی

گفتار دوم: عیب ذاتی کالا

گفتار سوم: اوضاع و احوال اجتناب ناپذیر

مبحث دوم: مواردی که بار اثبات دعوی با مدعی است

گفتار اول: استفاده از وسیله نقلیه روباز بدون پوشش

گفتار دوم : نقص در بسته بندی کالا

گفتار سوم : خسارت ناشی از تحویل بار، بارگیری، بارچینی یا تخلیه کالا

گفتار چهارم :کالاهای خاص

گفتار پنجم: کافی یا کامل نبودن علایم و شماره های روی بسته ها

گفتار ششم: حمل حیوانات زنده

فصل سوم: تخلفات احصاء شده و حل و فصل اختلافات ناشی از تفسیر و یا اجرای کنوانسیون تیر

مبحث اول: تخلفات احصاء شده در کنوانسیون تیر

گفتار اول : قانون قابل اجرا

گفتار دوم: مجازات ها

گفتار سوم: تخلفات جزیی

مبحث دوم: حل و فصل اختلافات ناشی از تفسیر و یا اجرای کنوانسیون تیر

فصل چهارم: حل و فصل اختلافات متصدیان متوالی

مبحث اول: حقوق متصدیان حمل نسبت به هم

مبحث دوم: اقامه دعوی علیه متصدیان حمل

مبحث سوم: مهلت اقامه دعوی و اعتبار احکام صادر شده

مبحث چهارم: الزام آور بودن تصمیمات قضایی در مورد یکی از متصدیان نسبت به دیگران

فصل پنجم: جبران خسارت

مبحث اول: میزان پرداخت غرامت

مبحث دوم: میزان غرامت بر اساس ارزش کالا

مبحث سوم: واحد پولی

مبحث چهارم: حدود مسیولیت متصدی حمل

مبحث پنجم: پرداخت سایر هزینه ها

مبحث ششم: جبران خسارت وارد شده به علت تاخیر

مبحث هفتم: جبران خسارات ناشی از کاهش ارزش کالا

مبحث هشتم: مطالبه غرامت بیش از قرارداد

بخش پنجم نتیجه گیری و پیشنهادها نتیجه گیری:

پیشنهادها:

منابع:

منابع فارسی:

کتاب

مقاله

پایان نامه

جزوات

قوانین و مقررات

منابع عربی

منابع انگلیسی

کلیدواژه ها

• قرارداد
• بین المللی