تاثیر علم اجمالی بر اعتبار قرارداد


تاثیر علم اجمالی بر اعتبار قرارداد عنوان پایان نامه ای است که توسط محمدمسعود یزدان پرستی، با راهنمایی محمدرضا پیرهادی و با مشاوره نجات الله جورابراهیمیان در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

تاثیر علم اجمالی بر اعتبار قرارداد
عنوانتاثیر علم اجمالی بر اعتبار قرارداد
رشتهحقوق خصوصی
دانشجومحمدمسعود یزدان پرستی
استاد راهنمامحمدرضا پیرهادی
استاد مشاورنجات الله جورابراهیمیان
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۱
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی


چکیده

در حقوق ما یکی از شرایط صحت هر عقدی معلوم بودن مورد معامله به طور کامل و تفصیلی است که این اصل از اصول عقلی بوده که شارع مقدس اسلام هم تاکید خاصی بر آن داشته است.اما قانونگذار ما به طور استثنایی علم اجمالی را نیز برای صحت برخی موارد کافی دانسته است که تعریف و مصادیق این علم استثنایا معتبر، در حقوق ما مبهم و مورد اختلاف است.هدف از این تحقیق،شناسایی مفهوم ومیزان علمی است که در علم اجمالی مندرج است ،همچنین شناسایی،دسته بندی و کشف قواعد مشترک از بین عقودی است که به طور استثنایی با این علم منعقد می گردند.نیل به این هدف قبل از هرچیز نیازمند کشف و روشن ساختن مفهوم علم تفصیلی به عنوان شالوده ی اصل عدم اعتبار علم اجمالی در قرارداد هاست زیرا به نظر می رسد عامل اصلی برای ایجاد ابهام در مفهوم و مصادیق علم اجمالی خشکی و ناکار آمدی تعریف موجود از علم تفصیلی و سختگیری روی آن است که این اصل را از اهداف و مبانی خود دور ساخته است.بنابراین با استخراج تعریفی صحیح و کارآمد برای علم تفصیلی از بین مبانی اصل عدم اعتبار علم اجمالی،می توان مفهوم ومصادیقی منطقی و موجه برای علم اجمالی معتبر در قراردادها،به عنوان استثنا یافت،حتی از بین مصادیق این استثناء قواعد و خصوصیاتی مشترک استخراج نمود و در خود این استثنا قایل به وجود قاعده ای عمومی شد.

ساختار و فهرست پایان نامه

عنوان صفحه

چکیده ۱

مقدمه ۲

بخش اول:علم اجمالی و اصلعدماعتبارآن در قراردادها بر اساس تعریف مشهورعلم تفصیلی ۵

فصل اول: تعریف مشهور علم تفصیلی و شرایط تحقق آن ۸

مبحث اول: تعریف مشهور علم تفصیلی در حقوق ایران ۸

گفتار اول:تعریف علم تفصیلی بر اساس ظاهر قانون مدنی ایران ۸

گفتار دوم: تعریف مشهور علم تفصیلی از منظر حقوقدانان ۹

مبحث دوم: شرایط تحقق علم تفصیلی طبق تعریف مشهور علم تفصیلی ۱۱

گفتار اول: معلوم بودن جنس مورد معامله ۱۱

گفتار دوم: معلوم بودن وصف مورد معامله ۱۳

گفتار سوم: معلوم بودن مقدار مورد معامله ۱۴

فصل دوم: ارزیابی تعریف مشهور در خصوص اقسام مختلف مورد معامله ۱۶

مبحث اول:ارزیابی تعریف مشهور علم تفصیلی در خصوص مال مورد معامله ۱۶

گفتار اول: ارزیابی تعریف مشهور در خصوص عین مورد معامله ۱۶

گفتار دوم: ارزیابی تعریف مشهور علم تفصیلی در خصوص منفعت مورد معامله ۲۱

گفتار سوم: ارزیابی تعریف مشهور علم تفصیلی در خصوص اموال موضوع مالکیت معنوی ۳۵

مبحث دوم: ارزیابی تعریف مشهور علم تفصیلی در خصوص دیگر اقسام مورد معامله ۳۷

گفتار اول: ارزیابی تعریف مشهور علم تفصیلی در خصوص کار مورد معامله ۳۷

گفتار دوم:ارزیابی تعریف مشهور علم تفصیلی در خصوص شخص مورد معامله ۴۰

فصل سوم:اصل عدماعتبارعلم اجمالی براساس تعریف مشهور علم تفصیلی ۴۱

فصل چهارم:علم اجمالی و مصادیق عقدی آن بر اساس تعریف مشهور علم تفصیلی ۴۵

مبحث اول: مصادیق عقدی علم اجمالی بر اساس تعریف مشهور علم تفصیلی ۴۵

گفتار اول: عقود معتبر با علم اجمالی ۴۵

گفتار دوم:عقود خارج از شمول تعریف علم تفصیلی ۴۷

مبحث دوم: تعریف علم اجمالی براساس تعریف مشهور علم تفصیلی ۵۱

بخش دوم:علم اجمالی و اصل عدم اعتبار آن در قراردادها بر اساس تعریف مستخرج علم تفصیلی از مبانی اصل عدم اعتبار علم اجمالی ۵۵

فصل اول:مبانی اصل عدم اعتبار علم اجمالی در قراردادها ۵۷

مبحث اول:مبانی تحلیلی اصل عدم اعتبار علم اجمالی در قرار دادها ۵۸

گفتاراول:مبانیتحلیل اصل عدم اعتبار علم اجمالی در قراردادها در مرحلهی انعقاد قرار داد ۵۸

گفتار دوم:مبانی تحلیلی اصل عدم اعتبار علم اجمالی در قراردادها در مرحلهی اجرای قرارداد ۶۰

گفتار سوم:حفظ نظم عمومی با اصل عدم اعتبار علم اجمالی در قراردادها ۶۲

مبحث دوم:مبنای فقهی اصل عدم اعتبار علم اجمالی در قراردادها ۶۳

گفتار اول:دلیل روایی قاعدهی غرر و اعتبار آن ۶۴

گفتار دوم:دایرهی شمول دلیل غرر بر قراردادها ۶۵

گفتار سوم:مفهوم واژهی غرر ۶۷

گفتار چهارم:دلالت قاعدهی غرر بر اصل اعتبار علم اجمالی ۶۸

فصل دوم: تعریف علم تفصیلی بر اساس مبانی اصل عدم اعتبار علم اجمالی، ارکان آن و تطبیق آن با تعریف مشهور ۷۵

مبحث اول: ارایهی تعریف علم تفصیلی براساس مبانی اصل عدم اعتبار علم اجمالی ۷۵

مبحث دوم: ارکان تعریف برگزیده علم تفصیلی ۷۶

گفتار اول: علم طرفین ۷۷

گفتار دوم:مورد معامله ۹۹

گفتار سوم:قصد معاملی ۱۰۱

گفتار چهارم:ویژگیهای مورد معامله ۱۰۷

گفتار پنجم: موثر در اراده ۱۱۰

گفتار ششم: نوعا موثر در اراده ۱۲۲

گفتار هفتم:معلوم بودن حین انعقاد عقد ۱۲۴

مبحث سوم: تطبیق تعریف بر گزیده با تعریف مشهور ۱۲۷

گفتار اول: اشتراکات دو تعریف ۱۲۸

گفتار دوم:اختلافات دو تعریف ۱۲۹

فصل سوم: ارزیابی تعریف ارایه شده از علم تفصیلی ۱۳۲

مبحث اول: کارآیی تعریف برگزیده در خصوص اقسام مختلف مورد معامله ۱۳۲

مبحث دوم: قابلیت شمول این تعریف بر عقود قانونی غیر مشمول تعریف مشهور ۱۳۲

فصل چهارم:اصل عدم اعتبار علم اجمالی بر اساس تعریف مستخرج علم تفصیلی از مبانی این اصل ۱۳۵

مبحثاول:قاعده در تشخیص مصادیق اصل عدماعتبار علماجمالی براساس تعریف برگزیدهیعلمتفصیلی ۱۳۶

مبحث دوم: شمول این تعریف بر مصادیق عقدی مشتبه ۱۳۸

گفتار اول:معامله ی با تعیین ضابطه و معیار ۱۳۹

گفتار دوم:معامله با نظر کارشناس و داور ۱۴۶

‎گفتار سوم: معامله ی با مشاهده و تخمین ۱۵۰

گفتار چهارم: قراردادی که در آن توسط عرف رفع ابهام ‎ می شود ۱۵۳

گفتار پنجم:عقود احتمالی ۱۵۳

فصل پنجم:علم اجمالی ومصادیق آن بر اساس تعریف برگزیدهی علم تفصیلی ۱۶۲

مبحث اول: مصادیق خارج ازقلمرو اصل عدم اعتبارعلم اجمالی براساس تعریف برگزیده ی علم تفصیلی ۱۶۲

گفتار اول:ضمان ۱۶۲

گفتار دوم: جعاله ۱۶۵

گفتار سوم:صلح ۱۷۰

گفتار چهارم:هبه ۱۷۵

گفتار پنجم:رهن ۱۸۰

گفتار ششم :مهریه ۱۸۴

مبحث دوم:تعریف علم اجمالی براساس تعریف برگزیدهی علم تفصیلی ۱۸۷

مبحث سوم:معیار تشخیص اصل و استثناء و توجیه رابطه‎ی بین آنها ۱۸۹

گفتار اول: معیار تشخیص مصادیق اصل و استثناء اصل عدم اعتبار علم اجمالی ۱۹۰

گفتار دوم:معیار برگزیده در خصوص معیار شناسایی حیطه ی اصل واستثنا ۱۹۵

گفتار سوم: توجیه نسبت بین اصل و استثناء در اصل عدم اعتبار علم اجمالی ۱۹۷

نتیجه ۱۹۹

منابع ۲۰۲

کلیدواژه ها

  • علم اجمالی
  • معامله
  • علم تفصیلی
  • ضمان
  • مهریه
  • قرارداد
  • اعتبار
  • نظام حقوقی
  • علم اجمالی
  • علم تفصیلی
  • مورد معامله
  • خصوصیات نوعا موثر در اراده