تحلیل رقابتی رویه های محدود کننده غیر قیمتی در قرارداد توزیع
تحلیل رقابتی رویه های محدود کننده غیر قیمتی در قرارداد توزیع عنوان رساله ای است که توسط معصومه اکبریان طبری، با راهنمایی میرقاسم جعفرزاده و با مشاوره ابراهیم رهبری و کامران آقایی در سال ۱۴۰۲ و در مقطع دکتری دانشگاه شهید بهشتی دفاع گردید.
 | |
| عنوان | تحلیل رقابتی رویه های محدود کننده غیر قیمتی در قرارداد توزیع |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | معصومه اکبریان طبری |
| استاد راهنما | میرقاسم جعفرزاده |
| استاد مشاور | ابراهیم رهبری، کامران آقایی |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۴۰۲ |
| دانشگاه | دانشگاه شهید بهشتی |
چکیده
توافقات عمودی، توافقات میان دو یا چند واحد اقتصادی است که در سطوح متفاوتی از بازار فعالیت می کنند.از جمله توافقات عمودی که درسطوح متفاوتی از فرآیند تولید یا توزیع یک محصول یا خدمات توسط دو یا چندجانبه بنگاه اقتصادی بر قرار می شود، قرارداد توزیع است که در فرایند عرضه و فروش کالا و خدمات به مصرف کنندگان، نهایی نقش اساسی دارد. از آنجا که طرفین این قرارداد در سطوح متفاوتی از حیث قدرت اقتصادی و نفوذ و سلطه بازاری، قرار دارند ممکن است، این قرارداد حاوی شروط محدو دکننده غیرقیمتی بوده که مغایر با حقوق رقابت باشد. این ترتیبات محدودکننده، طیف وسیعی از محدودیت های غیر از قیمت گذاری را به طرفین قرارداد توزیع تحمیل می کنند.با توجه به کارکرد اساسی این قراردادها در حوزه تجارت و ضرورت رقابت سالم در بازار ، روند ارزیابی رقابتی این تحدیدات در قراردادهای توزیع در حقوق رقابت ایالات متحده و اتحادیه اروپا بر اساس ضوابط معینی صورت می گیرد لیکن در حقوق ایران جایگاه و اعتبار رقابتی تحدیدات غیرقیمتی در قرارداد توزیع با توجه به خلاء های قانونی موجود و رویه قضایی غیر منسجم، هنوز مشخص نشده است.از این رو، این پژوهش در جستجوی پاسخ روشن به این پرسش اساسی است که آیا تحدیدات غیر قیمتی در قرارداد توزیع لزوما ناقض حقوق رقابت تلقی شده یا جزو محدودیت های مظنون قرار دارند که باید حسب مورد و با اتکا به تحلیلهای حقوق رقابتی مورد ارزیابی قرار گیرند. در این راستا این پژوهش می کوشد با بررسی موازین بنیادین و رهیافت های دو نظام های حقوقی پیشگام ، ضمن تبیین مفهوم مهم ترین مصادیق این تحدیدات و بررسی آثار و سیاست رقابتی در دو نظام حقوقی ایالات متحده و اتحادیه اروپا، موضع رقابتی حقوق ایران را تحلیل نماید. بر اساس یافته های این پژوهش، تحدیدات عمودی غیر قیمتی درحقوق رقابت آمریکا و اتحادیه اروپا در شمار تحدیدات مظنون هستند هرچندکه به علت اتخاذ رویکرد متفاوت در سیاست های حقوق رقابتی، دامنه شمول در دو نظام حقوقی متفاوت است. در رویه قضایی ایالت متحده آمریکا، تحدیدات غیر قیمتی به عنوان ترتیبات محدودکننده مستقل به رسمیت شناخته شده که آن را تحت قاعده معقولیت تحلیل می نماید. درحقوق اتحادیه اروپا معافیتهای کلی و انفرادی جهت ارزیابی تحدیدات عمودی وجود دارد که درصورت انطباق با معیارهای اعلام شده، مشروع اعلام می شوند در برابر، در حقوق ایران، مقررات به قدرکافی صراحت ندارند و آن چه درقانون اجرای سیاست های کلی اصل چهل وچهارم قانون اساسی پذیرفته شده، تضییقاتی است که اثر آن ها، اختلال در رقابت است و قانونگذار هیچ اشاره ای به قواعد ناظر به رقابت تحدیدات عمودی در قرارداد توزیع نکرده است. این وضعیت موجب شده اعتبار رقابتی تحدیدات غیر قیمتی در حقوق ایران مبهم جلوه نماید. بنابراین باتوجه به نارسایی های موجود و خلاء قانونی در نظام نوپای حقوق رقابت کشورمان، ارایه تحلیل رقابتی موضوع متناسب با اهداف حقوق رقابت یک ضرورت انکار ناپذیر می نماید. به همین جهت، بررسیتطبیقی رهیافت های نظام های پیشرو در حقوق رقابت در مواجهه با اعمال محدودیت های غیرقیمتی در توافقات عمودی با هدف شناسایی کاستیها و ابهامات قانونی در حقوق ایران و ارایه پیشنهاد های مناسب و تطبیق رهیافت ها با فضای خاص اقتصادی و رقابتی ایران ، شایسته به نظر میرسد.
ساختار و فهرست رساله
مقدمه
بخش نخست: تحدیدات غیر قیمتی خرید درقراردادهای توزیع
فصل نخست: معاملات انحصاری
مبحث نخست: معرفی و انواع شرط
گفتار نخست: مفهوم
گفتار دوم: انواع معاملات انحصاری
بند اول:ایجاد فضا در قفسه
بند دوم: قراردادن تجهیزات
بند سوم: مدیریت دسته بندی
مبحث دوم: آثار رقابتی
گفتار نخست: آثار مثبت
بند اول: ممانعت از سواری مجانی
بند دوم: تشویق به سرمایه گذاری
بند سوم: تضمین کیفیت
بند چهارم: صرفه جویی به مقیاس
گفتار دوم: آثار منفی
بند اول: مانع ورود رقبا یا کاهش دسترسی به بازار
بند دوم: کاهش سطح رقابت
بند سوم: فزایش قیمت کالا
بندچهارم:کاهش رفاه مصرف کننده
مبحث سوم: سیاست رقابتی حاکم بر شرط
گفتار نخست: حقوق رقابت ایالات متحده آمریکا
گفتار دوم: حقوق رقابت اتحادیه اروپا
بند اول: غیرقانونی بودن ذاتی
بند دوم: به سوی قاعده معقولیت
بند سوم: رویکرد قاعده معقولیت
گفتار سوم: حقوق ایران
فصل دوم: ترتیبات پیوندی
مبحث نخست: معرفی و انواع شرط
گفتارنخست: مفهوم
گفتار دوم: انواع ترتیبات پیوندی
مبحث دوم: آثار رقابتی
گفتار نخست: آثار مثبت
بند اول:ارتقاء کارایی
بند دوم: تضمین کیفیت
بند سوم: افزایش رفاه مصرف کننده
گفتار دوم: آثار منفی
بند اول: اثر یا سوءاستفاده از موقعیت مسلط
بند دوم: ممانعت از ورود و یا امکان حذف اغیار
بند سوم:امکان خدشه به رقابت
مبحث سوم: سیاست رقابتی حاکم بر شرط
گفتار نخست: حقوق رقابت ایالات متحده آمریکا
بند اول: غیرقانونی بودن ذاتی
بند دوم: قاعده معقولیت
گفتار دوم: حقوق رقابت اتحادیه اروپا
گفتار سوم: حقوق ایران
فصل سوم: شرط عدم رقابت
مبحث نخست: معرفی و انواع شرط
گفتار نخست:مفهوم
گفتار دوم: انواع شرط عدم رقابت
مبحث دوم: آثار رقابتی
گفتار نخست: آثار مثبت
بند اول: ممانعت از سواری مجانی
بند دوم: تشویق به سرمایه گذاری
بند سوم: حمایت از نوآوری و دارایی فکری
گفتار دوم: آثار منفی
بند اول: امکان خدشه به رقابت
بند دوم: انحصار گرایی
مبحث سوم: سیاست رقابتی حاکم بر شرط
گفتار نخست: حقوق رقابت ایالات متحده آمریکا
گفتار دوم: حقوق رقابت اتحادیه اروپا
گفتار سوم: حقوق ایران
بخش دوم: تحدیدات غیر قیمتی بازخرید در قراردادهای توزیع
فصل نخست: محدودیت جغرافیایی و تخصیص مشتریان
مبحث نخست: معرفی و انواع شرط
گفتار نخست: مفهوم
گفتار دوم: انواع تحدیدات سرزمینی و تخصیص مشتریان
بنداول: مختصات مکانی
الف: شرط منطقه ای مطلق
ب: شرط منطقه ای مسیولیت
پ: شرط منطقه ای تحت نفوذ
بند دوم: تقسیم مشتریان
الف: ممنوعیت فروش به بازارهای غیر مصوب
ب: ممنوعیت فروش به دسته ای خاص از مشتریان و مصرف کنندگان
پ: فروش فقط برای استفاده
مبحث دوم: آثار رقابتی
گفتار نخست: آثار مثبت
بند اول: ممانعت از سواری مجانی
بند دوم: صرفه جویی به مقیاس
بند سوم: تضمین کیفیت
بند چهارم :افزایش رفاه مصرف کننده
گفتار دوم: آثار منفی
بند اول: ایجاد انحصار و کاهش رقابت درون برندی
بند دوم: کاهش میزان عرضه
بند سوم:کاهش رفاه مصرف کننده
مبحث سوم: سیاست رقابتی حاکم بر شرط
گفتار نخست: حقوق رقابت ایالات متحده آمریکا
گفتار دوم: حقوق رقابت اتحادیه اروپا
گفتار سوم: حقوق ایران
فصل دوم: محدودیت در میزان عرضه
مبحث نخست: معرفی و انواع شرط
گفتار اول: مفهوم
گفتار دوم: انواع محدودیت در میزان عرضه
مبحث دوم: آثار رقابتی
گفتار نخست: آثار مثبت
گفتار دوم: آثار منفی
بند اول: کاهش کارایی
بند دوم: کاهش رفاه مصرف کننده
بند سوم: امکان خدشه به رقابت
مبحث سوم: سیاست رقابتی حاکم بر شرط
گفتار نخست: حقوق رقابت ایالات متحده آمریکا
گفتار دوم: حقوق رقابت اتحادیه اروپا
گفتار سوم: حقوق ایران
نتیجه و پیشنهادها
منابع
۱ فارسی
الف: کتب
ب: مقالات
پ: قوانین
ت: رساله های دکتری، پایان نامه ها وجزوات درسی
ث: پرونده ها
۲ انگلیسی
A: Books
B: Articles
C: Laws and Regulations
D: Cases
کلیدواژه ها
- تحدیدات غیر قیمتی
- قرارداد توزیع
- محدودیت جغرافیایی
- ترتیبات پیوندی
- معاملات انحصاری
- شرط عدم رقابت
- تحدید میزان عرضه