رفتار فرصت طلبانه در قراردادها از منظر تحلیل اقتصادی حقوق


رفتار فرصت طلبانه در قراردادها از منظر تحلیل اقتصادی حقوق عنوان پایان نامه ای است که توسط عارفه آقاکریم علمدار، با راهنمایی ماشااله بناء نیاسری و با مشاوره محمد صالحی مازندرانی در سال ۱۳۹۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

رفتار فرصت طلبانه در قراردادها از منظر تحلیل اقتصادی حقوق
عنوانرفتار فرصت طلبانه در قراردادها از منظر تحلیل اقتصادی حقوق
رشتهحقوق خصوصی
دانشجوعارفه آقاکریم علمدار
استاد راهنماماشااله بناء نیاسری
استاد مشاورمحمد صالحی مازندرانی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۲
دانشگاهدانشگاه قم


چکیده

با توجه به طیف وسیع و رو به رشد مبادلات روزمره و پیچیدگی های اقتصاد امروزه، لازم است تا هر چه بیشتر، در تحقق بخشیدن به اهداف و ارزش هایی که حقوق خصوصی دنبال می کند و نیز کشف وسایلی که در جهت نیل به این مقاصد وجود دارند، گام برداریم. مبادلات پی در پی در دنیای تجارت این امکان را برای افراد سود جو فراهم می آورد تا به طرق مختلفی مانند عدم تقارن اطلاعات، عدم اجرای همزمان تعهدات متقابل در عقود تعاهدی و سایر زمینه ها به طور متقلبانه در پی کسب منافع خویش باشند. اگرچه راه کارهایی برای مقابله و جبران زیان ناشی از این رفتارها اعمال می شود، اما در این پژوهش سعی بر آن بوده تا بتوان به کمک یک مطالعه بین رشته ای و به روش تبیینی، تحلیلی، استنباطی و با در پیش گرفتن مطالعات کتابخانه ای، دریافت چه عواملی زمینه ساز ظهور و بروز رفتارهای فرصت طلبانه هستند و نیز نحوه برخورد حقوق با این گونه رفتارها به منظور پیشگیری و در صورت بروز، جبران خسارات ناشی از آنها چیست، که این مقولات در نهایت منجر به اصلاح نظام قانونگذاری و دقت در تنظیم قراردادها و در نظر گرفتن راه حل هایی برای ممانعت از رخ دادن چنین رفتارهایی می باشد. این مطالعه خواهد توانست با پیوند اخلاق، اقتصاد و حقوق نظریه یکپارچه ای را در این زمینه در اختیار ما قرار دهد

ساختار و فهرست پایان نامه

عنوان صفحه


مقدمه ۱

الف طرح مساله ۱

ب سوالات اصلی ۱

ج فرضیات ۱

د اهمیت و ضرورت تحقیق ۲

ه اهداف تحقیق ۲

و سابقه و پیشینه تحقیق ۲

ز روش تحقیق ۳

ح سامانه و ساختار تحقیق ۳

فصل اول: کلیات ۵

مبحث اول: تعریف مفاهیم ۶

گفتار اول: رفتار فرصت طلبانه ۶

گفتار دوم: تحلیل اقتصادی حقوق ۷

گفتار سوم: قرارداد ۸

بند اول: تحلیل اقتصادی قرارداد ۹

بند دوم: تحلیل اقتصادی تشکیل قرارداد ۱۲

الف تحلیل اقتصادی اصل آزادی قراردادی ۱۲

ب تحلیل اقتصادی رفتار پیش قراردادی ۱۴

ج تحلیل اقتصادی قراردادهای رایگان ۱۶

بند سوم: تحلیل اقتصادی اعتبار قرارداد ۱۷

بند چهارم: تحلیل اقتصادی تفسیر قرارداد ۱۸

مبحث دوم: تیوری اثباتی حسابداری ۲۵

گفتار اول: رویکرد کارایی(رویکرد آینده نگر) ۲۵

گفتار دوم: رویکرد فرصت طلبانه(رویکرد گذشته نگر) ۲۶

بند اول: فرضیه پاداش مدیریت ۲۶

بند دوم: فرضیه قرارداد بدهی ۲۶

بند سوم: فرضیه هزینه سیاسی ۲۷

مبحث سوم: انتقادهای وارده بر تیوری اثباتی حسابداری ۲۷

مبحث چهارم: مصادیق رفتارهای فرصت طلبانه ۲۸

گفتار اول: غبن ۲۸

گفتار دوم: تدلیس ۳۰

گفتار سوم: تحمیل شروط گزاف یا ناعادلانه به طرف دیگر(قرارداد الحاقی) ۳۲

بند اول: تعریف قرارداد الحاقی ۳۳

بند دوم: ویژگی های قرارداد الحاقی ۳۳ الف ویژگی متعلق قرارداد(ضروری بودن متعلق قرارداد) ۳۴

ب ویژگی طرف پیشنهاد کننده: داشتن قدرت برتر اقتصادی و انحصار ۳۵

ج ویژگی مفاد قرارداد ۳۶

د ویژگی شکل قرارداد ۳۶

بند سوم: تحلیل حقوقی ماهیت قرارداد الحاقی ۳۷

بند چهارم: میزان اعتبار قرارداد الحاقی ۴۱


فصل دوم: بررسی ماهیت رفتار فرصت طلبانه و عوامل زمینه ساز بروز رفتارهای فرصت طلبانه ۴۳

مبحث اول: ماهیت رفتار فرصت طلبانه ۴۴

مبحث دوم: عوامل زمینه ساز بروز رفتارهای فرصت طلبانه ۴۶

گفتار اول: افشای اطلاعات دارای ارزش مالی در مرحله مذاکرات پیش قراردادی ۴۶

گفتار دوم: در نظر گرفتن امکان فسخ در قرارداد ۵۰

گفتار سوم: قراردادهای دراز مدت و مستمر ۵۱

بند اول: عدم امکان انکار پس از قرارداد ۵۲

بند دوم: تحصیل نامشروع( ناعادلانه) ۵۳

بند سوم: نقض توافقنامه در مذاکرات با حسن نیت ۵۴

الف مفهوم اصل حسن نیت ۵۵

ب جایگاه حسن نیت در حقوق ایران ۵۷

ج پیامدهای حسن نیت در دوره پیش قراردادی ۵۸

۱ تعهد به جدیت ۵۸

۲ تعهد به شفافیت ۵۹

۳ تعهد به ارایه ی اطلاعات ۶۰

۴ تعهد به رازداری ۶۲

۵ عدم مذاکره موازی ۶۲

۶ تعهد به همکاری و مشارکت ۶۳

۷ تعهد به مراقبت ۶۴

بند چهارم: کلاه برداری و انکار پس از قرارداد ۶۴

گفتار چهارم: التزام اشخاص ثالث ۶۶

گفتار پنجم: عدم تقارن اطلاعات یا نقص اطلاعات ۶۷

گفتار ششم: عدم اجرای همزمان تعهدات متقابل در عقود تعاهدی ۷۹

گفتار هفتم: برداشتن گام های پر هزینه ی به ظاهر مثبت برای فریب طرف مقابل ۸۳

فصل سوم: نحوه برخورد حقوق با رفتار فرصت طلبانه و تحلیل اقتصادی رویکردهای رایج در حقوق قراردادها ۸۴

مبحث اول: نحوه برخورد حقوق با رفتار فرصت طلبانه ۸۵

گفتار اول: مکانیزم های غیر حقوقی( بازاری)یا ( غیر قراردادی) ۸۵

بند اول: یکپارچگی شرکت ها( ادغام شرکت ها)یا (ادغام عمودی) ۸۵

بند دوم: ترس از گسترش بدنامی( حفظ حسن شهرت) ۸۶

بند سوم: تنظیم دقیق قراردادها ۸۸

گفتار دوم: مکانیزم های قانونی( نقش قانون در حمایت از اعتماد) ۹۰

مبحث دوم: تحلیل اقتصادی رویکردهای رایج درحقوق قرارداد ۹۷

گفتار اول: رویکرد اجتناب کننده با کمترین هزینه ۹۷

گفتار دوم: رویکرد فرصت طلبی ۹۸

مبحث سوم: بررسی رویکردها با تیوری نقض کارآمد ۱۰۰

مبحث چهارم: مقایسه رویکردها و پیشنهاد ترکیب آنها ۱۰۲

مبحث پنجم: حقوق قراردادها و رفتار فرصت طلبانه ی دقیق ۱۰۵

گفتار اول: اصلاحات و تغییرات ۱۰۵

بند اول: فرصت طلبی های دقیق ۱۰۵

بند دوم: تفکیک کلی اصلاحات فرصت طلبانه از اصلاحات متقابل سودمند ۱۰۷

بند سوم: تفکیک قایل شدن در عمل: رویکرد ضمنی در حقوق

کامن لا ۱۰۹

گفتار دوم: حسن نیت در عملکرد ۱۱۵

بند اول: اجتناب از اجرا ۱۱۵

بند دوم: تغییرات کمی در شرایط و خروجی قراردادها ۱۱۸

گفتار سوم: ارایه کالا های نا همگون ( یکسان نبودن محصول قراردادی با آنچه ارایه شده است) ۱۲۲

گفتار چهارم: فرانشیز ۱۲۴

مبحث ششم: ضمانت اجرای اطلاع رسانی ۱۲۶

نتیجه گیری ۱۲۹

فهرست منابع ۱۳۳

کلیدواژه ها

  • حقوق قراردادها
  • عدم تقارن اطلاعاتی
  • حقوق اجتماعی و اقتصادی
  • فرصت طلبی
  • افشای اطلاعات
  • انحلال قرارداد
  • تدلیس (فریب)
  • تعهد قانونی
  • تحلیل اقتصادی