ماده 319 قانون امور حسبی

ماده 319 قانون امور حسبی: در صورتی که پس از تعدیل سهام ورثه به تعیین حصه تراضی ننمایند سهام آن ها به قرعه معین می شود.

مواد مرتبط

• ماده 320 قانون امور حسبی

توضیح واژگان

ورثه: به کسی می گویند که درصورت برخورداری از شرایط ارث و مبرا بودن از موانع ارث بری، ترکه میت به او انتقال می یابد.

قرعه: در لغت، یعنی سهم، نصیب و تفأل کاربرد قاعده قرعه، به عنوان قاعده ای استثنایی، زمانی است که هیچ راه دیگری، جهت تعیین تقدم و تأخر حقوق طرفین نزاع، وجود نداشته باشد.

فلسفه و مبانی نظری ماده

دلیل وضع ماده 318 قانون امور حسبی و استفاده از قرعه این است که در تقسیم، بدون جانبداری هر یک از شرکاء سهمی که از نظر ارزش مساوری با هر یک از سهام دیگر است اصابت نماید.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در تقسیم خواه به افراز باشد یا تعدیل یا رد پس از تعدیل سهام در صورتی که تمامی شرکا در انتخاب حصه خود تراضی نمودند به همان نحو افراز می شود و در صورتی که توافق ننمودند بر اساس ماده 319 قانون امور حسبی و 598 قانون مدنی، استقراع به عمل خواهد آمد.

رویه های قضایی

رای شماره 1219 مورخ 1317/10/29 شعبه چهارم دیوان عالی کشور مقرر می دارد: چون طبق مدلول ماده 598 قانون مدنی و ماده 319 قانون امور حسبی در تقسیم اموال مشترک پس از افراز یا تعدیل در صورت عدم تراضی شرکاء حصص آن ها از طریق قرعه معین می شود بنابراین اگر کارشناس به جای این که سهام شرکاء را از خانه های مورد افراز بر حسب قیمت تعدی نماید تا در صورت عدم تراضی به قرعه تعیین سهام بشود بنا بر نظر خود خانه ای را در سهم یکی قرار داده است و همین تقسیم بدون کسب رضایت صاحبان سهام و بدون اقدام به قرعه مورد حکم دادگاه واقع شود حکم مزبور بر خلاف قانون است.

همچنین در رای شماره 22/297 مورخ 1369/5/14 شعبه 22 دیوان عالی کشور آمده است: به موجب ماده 319 قانون امور حسبی در صورتی که پس از تعدیل سهام ورثه در تعیین حصه تراضی ننمایند سهام آن ها به قرعه معین می شود. مطابق ماده 598 قانون مدنی ترتیب تقسیم آن است که اگر مال مشترک مثلی باشد به نسبت سهام شرکا افراز می شود و اگر قیمی باشد بر حسب قیمت تعدیل می شود و بعد از افراز یا تعدیل در صورت عدم تراضی بین شرکا حصص آن ها به قرعه معین می گردد.

انتقادات

در قانون مدنی یا قانون امور حسبی نحوه استقراع نیامده است که تدوین موادی برای آن در مبحث تقسیم اموال مشترک ضروری می باشد.