مسیولیت مدنی ناشی از غرور و فریب در حقوق ایران و انگلیس با تحلیل اقتصادی این دو نهاد


مسیولیت مدنی ناشی از غرور و فریب در حقوق ایران و انگلیس با تحلیل اقتصادی این دو نهاد عنوان پایان نامه ای است که توسط کنعان بندک، با راهنمایی عباس طوسی و با مشاوره حبیب الله رحیمی در سال ۱۳۹۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.

مسیولیت مدنی ناشی از غرور و فریب در حقوق ایران و انگلیس با تحلیل اقتصادی این دو نهاد
عنوانمسیولیت مدنی ناشی از غرور و فریب در حقوق ایران و انگلیس با تحلیل اقتصادی این دو نهاد
رشتهحقوق خصوصی
دانشجوکنعان بندک
استاد راهنماعباس طوسی
استاد مشاورحبیب الله رحیمی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۲
دانشگاهدانشگاه علامه طباطبایی


چکیده

مسولیت ناشی از غرور با وجود اینکه در ردیف سایر منابع ضمان در حقوق ایران احصاء نشده ولی ارکان و شرایط تحقق این نهاد همچون سایر منابع مسولیت مدنی می تواند در صورتیکه زیانی ناشی از فریفته شدن باشد راه گشای چگونگی حمایت از زیاندیده قرار بگیرد. مقصود از مسولیت مدنی در واقع ،همانا تحقق حق مطالبه خسارت از ناحیه زیان دیده، ناشی از غرور می باشد. نهاد غرور از حیث ارکان وآثار با تدلیس در معاملات متفاوت و علیرغم این تفاوتها در سوابق فقهی بصورت یکسان از این دو نهاد استفاده شده است. از آنجاییکه رساله پیش رو به صورت تطبیقی در جهت بررسی نهاد مناسب در حقوق کشور مورد تطبیق به مقایسه غرور با نهاد مشابه ،توصیف خلاف واقع خدعه آمیز به عنوان یکی از منابع مسلم مسیولیت مدنی در حقوق انگلیس می پردازد جهت تحقق نهاد غرور و توصیف خلاف واقع ، ارکان سه گانه مسیولیت مدنی باید ثابت شود. در حقوق ایران غرور علاوه بر اینکه بنابر سوابق فقهی از عوامل مسقط ضمان شناخته یکی از منابع مسیولیت مدنی مصوب می شود منتهی در حقوق انگلیس مسیولیت مدنی ناشی از توصیف خلاف واقع خدعه آمیز اساسا یکی از منابع ضمان مصوب و از عوامل مسقط ضمان یا موانع استشهادی تلقی نمی شود. اساسا تفاوت چندانی در مبانی نظری و شرایط مسولیت ناشی از این دو نهاد بجز در عناصر مادی فعل زیانبار و علم وجهل عامل زیان وجود ندارد. در حقوق انگلیس بر خلاف، قاعده غرور در حقوق ایران توصیف خلاف واقع ایجابی است و ترک فعل نمی تواند عنصر و از موارد فعل زیانبار تلقی شود. از نظر تحلیل اقتصادی مسولیت مدنی ناشی از غرور وفریب تعیین چهارچوب منابع ،ارکان و آثار این نهاد ها در باز دارندگی و درونی کردن هزینه ها نقش بسزایی دارند .در پرتو تحلیل اقتصادی مسولیت ناشی از این دو نهاد نکته اساسی این است که آیا این نهاد ها کارایی لازم را در جهت افزایش رفاه اجتماعی یا افزایش ثروت جامعه دارند. شیوه های جبران خسارت در جهت رفع آثار زیانبار غرور و فریب در نظام حقوقی ایران و انگلیس متفاوت است. در حقوق انگلیس چنانچه توصیف خلاف واقع در ترغیب مخاطب به انعقاد قرارداد موثر باشد، زیاندیده اختیار دارد فسخ قرارداد و جبران خسارت را مطالبه نماید، در حقوق ایران با توجه به تفاوت عناصر و آثار تدلیس، چنانچه فریب و تدلیس موجب انعقاد قرارداد باشد، نهاد غرور صرفا راجع به زیانهای حاصل از قرارداد اعمال و برای انحلال قرار داد، از خیار تدلیس استفاده می شود. موانعی همچون تقصیر مخاطب، اقدام و علم زیاندیده دراین دو نظام حقوقی راجع به غرور وفریب وجود دارد که مانع از تحقق مسیولیت عامل زیان می شوند.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده ک

مقدمه ۱

بخش نخست کلیات، مبانی و منابع از صفحه

الی صفحه ۷۲

فصل اول: مفاهیم غرور و توصیف خلاف واقع و ارتباط با نهادهای مشابه ۹

گفتا راول: معنای لغوی و اصطلاحی غرور و فریب در حقوق ایران و انگلیس ۹

مبحث اول: معنای غرور در حقوق ایران ۹

بند اول: معنای غرر و غروردرلغت وارتباط آنها ۱۰

بند دوم: معنای واژه های تدلیس و خدعه و ارتباط با غرور ۱۱

مبحث دوم: معنای توصیف خلاف واقع در حقوق انگلیس ۱۲

بند اول: معنای لغوی توصیف خلاف واقع و فریب ۱۲

بند دوم: معنای فریب) Deceit ( در حقوق انگلیس و ارتباط با توصیف خلاف واقع ۱۴

مبحث سوم: معنای اصطلاحی توصیف خلاف واقع در حقوق انگلیس ۱۶

بند اول: توصیف خلاف واقع متقلبانه ۱۷

بند دوم: توصیف خلاف واقع ناشی از تسامح در قواعد کامن لا ۱۹

بند سوم: توصیف خلاف واقع معصومانه یا غیر متقلبانه ۲۱

گفتار دوم: مقایسه غرور و فریب با نهادهای تدلیس و اشتباه در دو نظام حقوقی ۲۳

مبحث اول: مقایسه غرور و تدلیس از حیث عناصر و آثار در حقوق ایران ۲

بند اول: مقایسه عناصر غرور و تدلیس ۲۴

بند دوم: تفاوت آثار تدلیس و غرور ۲۶

مبحث دوم: ارتباط و جایگاه نهادهای حقوقی فریب ) Deceit ( و توصیف خلاف واقع ) misrepresentation ) ۲۷

مبحث سوم: اشتباه در حقوق ایران و انگلیس ۲۹

بند اول: بررسی مفهوم اشتباه ۳۰

بند دوم: مقایسه عناصر اشتباه، غرور و توصیف خلاف واقع ۳۲

فصل دوم: مبانی و منابع غرور و توصیف خلاف واقع ۳۵

گفتار اول مبانی مسیولیت مدنی غرور و توصیف خلاف واقع – ۳۵

مبحث اول: مبانی نظری مسیولیت مدنی ۳۵

بند اول: نظریه تقصیر ۳۶

بند دوم: نظریه خطر ۳۶

بند سوم: نظریه کار نا متعارف ۳۷

بند چهارم: نظریه خطر در برابر انتقاع ۳۸

مبحث دوم: مبانی سنتی ضمان غرور و توصیف خلاف واقع ۳۸

بنداول مبانی نظری ضمان غرور در حقوق ایران – ۳۹

بند دوم مبانی توصیف خلاف واقع در حقوق انگلیس – ۴۱

گفتار دوم: تحلیل اقتصادی غرور وتوصیف خلاف واقع ۴۳

مبحث اول: مفهوم تحلیل اقتصادی ۴۳

بند اول: مفهوم وماهیت حقوق از دید ابزار گرایی ۴

بند دوم: مفهوم کارایی اقتصادی در نظام مسیولیت مدنی ۴۵

بند سوم کارایی اقتصادی در مسیولیت مبتنی بر غرور وفریب – ۴۶

مبحث دوم مفهوم هزینه های خارجی و راه حال پیگویی – ۵۱

بند اول: درونی کردن هزینه های خارجی ناشی از فریب وغرور ۵۲

بند دوم درونی کردن هزینه های خارجی بر اساس تحلیل اقتصادی منابع این دو نهاد – ۵۳

مبحث سوم مبنای مسیولیت مدنی ناشی از این دو نهاد و تاثیر بر هزینه های اجتماعی – ۵۵

بند اول انگیزه عامل برای احتیاط – ۵۶

بند دوم انگیزه فرد مقابل برای احتیاط – ۵۸

گفتار سوم: منابع ضمان غرور در حقوق ایران و توصیف خلاف واقع در حقوق انگلیس ۶۱

مبحث اول: منابع ضمان غرور در حقوق ایران ۶۲

بند اول: قانون مدنی ۶۲

بند دوم: قانون مسیولیت مدنی ۶۴

بند سوم: رویه قضایی ۶۴

بند چهارم: قانون مجازات اسلامی ۶۵

مبحث دوم: منابع توصیف خلاف واقع در حقوق انگلیس ۶۶

بند اول:توصیف خلاف واقع بر اساس کامن لا ۶۶

بند دوم: توصیف خلاف واقع بر اساس انصاف ۶۷

بند سوم: توصیف خلاف واقع در قانون ۱۹۶۷ ۶۸

گفتار چهارم: تحلیل اقتصادی قواعد و منابع قانونی حاکم بر غرور و توصیف خلاف واقع ۶

مبحث اول : تحلیل اقتصادی منابع قانونی از حیث تاثیر بر فعل زیانبار ۶۹

مبحث دوم تحلیل اقتصادی منابع قانونی وتاثیر آن بر دعوی مسیولیت – ۷۳

بخش دوم شرایط تحقق و آثار مسیولیت از صفحه

الی صفحه ۱۳۹

فصل اول: ارکان وشرایط مسولیت ۷۶

گفتار اول : ورود ضرر وخسارت به فریب خورده ۷۶

مبحث اول: مفهوم ضرر ۷۶

مبحث دوم: انواع ضرر های قابل مطالبه ۸۰

مبحث سوم: شرایط ضرر قابل جبران ۸۳

بند اول محقق بودن ضرر – ۸۳

بند دوم مستقیم بودن ضرر – ۸۴

گفتار دوم: ارتکاب فعل زیانبار ۸۵

مبحث اول: عناصر مادی فعل زیانبار ۹۰

بند اول عمل خدعه آمیز – ۹۰

۱ عمل حقوقی و مادی خدعه آمیز در حقوق ایران – ۹۰

۲ عمل خدعه آمیز حقوقی و مادی در حقوق انگلیس – ۹۲

۲ –

توصیف به صورت – puff در حقوق انگلیس بعنوان عمل خدعه آمیز ۹۳

۲ –

عمده بودن اظهار بعنوان عمل خدعه آمیز در حقوق انگلیس – ۹۶

بند دوم سکوت به عنوان عمل خدعه آمیز در حقوق ایران و انگلیس – ۹۸

مبحث دوم: عناصر معنوی ضمان غرور وتوصیف خلاف واقع ۱۰

بنداول: علم وجهل عامل زیان یا غار در حقوق ایران ۱۰۰

بند دوم علم و جهل مغرور در حقوق ایران – ۱۰۴

بند سوم: علم و جهل اظهار کننده در حقوق انگلیس ۱۰۵

بند چهارم علم و جهل مخاطب اظهار در حقوق انگلیس – ۱۰۶

مبحث سوم: قصد فریب در حقوق ایران و انگلیس ۱۰۸

بند اول موضع حقوق ایران در مورد لزوم قصد فریب – ۱۰۸

بند دوم موضع حقوق انگلیس در مورد لزوم قصد فریب – ۱۰۹

مبحث چهارم: فریب خوردگی در حقوق ایران و انگلیس ۱۱۰

گفتار سوم: رابطه سببیت ۱۱۲

مبحث اول: رابطه سببیت در حقوق ایران ۱۱۲

مبحث دوم:رابطه سببیت در حقوق انگلیس ۱۱۶

فصل دوم : آثار مسیولیت وموانع استناد به آن ۱۱۹

گفتار اول: آثار مسیولیت ناشی از این نهادها ۱۱۹

مبحث اول: شیوه های جبران در حقوق ایران ۱۲۰

بند اول: جبران ضرردر حقوق ایران ۱۲۰

بند دوم: فسخ قرارداد ۱۲۲

مبحث دوم: شیوه های جبران خسارت در حقوق انگلیس ۱۲۳

بند اول: دعوی فسخ ۱۲۳

۱ ممکن نبودن اعاده به وضع سابق – ۱۲

۲ انتفاع فریب خورده – ۱۲۵

۳ تاخیر در اجرای حق با سپری شدن زمان – ۱۲۵

۴ حقوق اشخاص ثالث – ۱۲۶

بند دوم: جبران خسارت در توصیف خلاف واقع متقلبانه ۱۲۶

بند سوم: جبران خسارت در توصیف خلاف واقع توام با بی احتیاطی ۱۲۷

بند چهارم : جبران خسارت در توصیف خلاف واقع معصومانه ۱۲۸

گفتار دوم: موانع استناد به مسیولیت ۱۳۰

مبحث اول: موانع قابل استناد در حقوق ایران ۱۳۰

بنداول: رضایت مغرور ۱۳۱

بنددوم: انتفاع مغرور ۱۳۱

بند سوم: اقدام مغرور ۱۳۲

بند چهارم: احسان غار ۱۳۳

بند پنجم: مغرور شدن ۱۳۴

مبحث دوم: موانع استناد به مسیولیت در حقوق انگلیس ۱۳۴

بند اول: شرط معافیت از مسیولیت ۱۳۴

بند دوم: تقصیر مخاطب ۱۳۷

بند سوم: پذیرش ارادی خطر ۱۳۹

نتیجه گیری ۱۴۰

پیشنهادات ۱

منابع و ماخذ ۱۴۰

منابع فارسی ۱۴۵

الف( کتب فارسی ۱۴۵

ب( مقالات ۱۴۸

منابع عربی ۱۴۹

منابع انگلیسی ۱۵۱

چکیده انگلیسی

کلیدواژه ها

  • غرور
  • توصیف خلاف واقع
  • فعل زیانبار
  • کارایی اقتصادی
  • مسیولیت مدنی.
  • حیله گری
  • غرور
  • مسیولیت مدنی
  • قانون
  • ایران
  • انگلستان
  • تحلیل اقتصادی