مطالعه تطبیقی عقد هبه در حقوق ایران و اتحادیه اروپا
مطالعه تطبیقی عقد هبه در حقوق ایران و اتحادیه اروپا عنوان پایان نامه ای است که توسط سجاد یاوری، با راهنمایی علی تقی زاده و با مشاوره فرهاد پروین در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.
 | |
| عنوان | مطالعه تطبیقی عقد هبه در حقوق ایران و اتحادیه اروپا |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | سجاد یاوری |
| استاد راهنما | علی تقی زاده |
| استاد مشاور | فرهاد پروین |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۴ |
| دانشگاه | دانشگاه علامه طباطبایی |
چکیده
یکی از زمینه های مطالعات در علم حقوق، بستر مطالعات پژوهشی تطبیقی است. عقد هبه نیز به عنوان یکی از عقود معین کاربردی و مهم در تمام نظام های حقوقی، محور پژوهش ما در این کار تحقیقی است. هدف از این پژوهش پیش روی، شناخت ماهیت هبه در دو نظام حقوقی ایران و اتحادیه ی اروپا و بررسی اشتراکات و افتراقات این عقد، از جهت شرایط و آثار می باشد. در همین راستا، در پژوهش پس از کلیات، به تعریف و ماهیت هبه به نحو مقایسه ای در دو نظام مورد بحث می پردازیم و سپس در وهله ی بعدی، اشتراکات و افتراقات دو سیستم را در باب شرایط هبه بیان می داریم و در گام سوم به آثار این عقد و شباهت ها و تمایزات از حیث آثار عقد مزبور خواهیم پرداخت. در پایان نیز نتیجه گیری و پیشنهادهایی آورده می شود. روش مورد استفاده در این پژوهش نیز روش تحلیلی– تطبیقی است.
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمه ۷
بخش نخست: کلیات ۱۴
گفتار اول: تعاریف ( مفاهیم و اصطلاحات ) ۱۵
گفتار دوم: تاریخچه ی هبه ۱۷
بند اول: هبه در حقوق رم ۱۷
بند دوم: هبه در حقوق ایران ۱۹
گفتار سوم: اهمیت هبه و مخاطرات آن ۱۹
بند اول: اهمیت هبه
بند دوم: مخاطرات هبه
الف– خطر شخصی ۲۱
ب– خطر خانوادگی ۲۱
گفتار چهارم: حقوق اروپا و ضرورت یکسان سازی ۲۲
بند اول: اتحادیه ی اروپا ۲۲
بند دوم: حقوق ملی یا حقوق اروپا ۲۵
بند سوم: یکسان سازی حقوق اروپا ۲۷
الف– ضرورت یکسان سازی حقوق اروپا ۲۷
ب– موانع یکسان سازی حقوق اروپا ۲۹
ج– اقدامات صورت گرفته در جهت یکسان سازی ۳۰
اول– تدوین Dcfr ۳۱
دوم– محتوای Dcfr ۳۱
سوم– کارکردهای Dcfr ۳۳
چهارم– اهداف کلی Dcfr ۳۵
گفتار پنجم: ماهیت و مفهوم هبه ۳۶
بند اول: تحلیل عنصر مادی بخشش ۳۶
الف– لزوم انتقال مجانی ارزش ۳۷
ب– تمایز انجام خدمات رایگان و هبه ۳۸
ج– هبه با شرط عوض ۳۹
بند دوم: تحلیل عنصر ارادی و معنوی هبه ( لزوم قصد تبرع ) ۴۰
الف– مصادیق مشتبه ( قصد مبادله یا قصد تبرع ) ۴۲
ب– وضعیت حقوقی پاداش ها و انعام ۴۵
اول– موقعیت حقوقی پاداش ها ۴۵
دوم– ماهیت انعام ۴۷
ج– پرداخت دیون طبیعی ۴۸
بند سوم– تعریف و اوصاف هبه در دو نظام ۵۰
الف– تعریف هبه و دامنه ی آن در دو نظام ۵۰
ب– اوصاف عقد هبه در دو نظام ۵۴
بخش دوم: انعقاد و شرایط صحت هبه ۷۰
گفتار اول: شرایط عمومی صحت هبه ۷۱
بند اول: تراضی ۷۱
الف– وجود اراده ۷۲
ب– اعلام اراده ۷۳
ج– توافق دو اراده ۷۳
اول– ایجاب ۷۴
دوم– قبول ۷۴
بند دوم: اهلیت ۷۸
بند سوم: شرایط مرتبط با موضوع هبه ۸۲
الف– شرایط مورد هبه ۸۲
اول– موجود بودن موهوبه ۸۵
دوم– معین بودن موهوبه ۸۶
سوم– معلوم بودن موهوبه ۸۶
چهارم– مملوک بودن موهوبه ۸۷
ب– اقسام مال موهوبه ۸۷
اول– هبه ی عین ۸۷
دوم– هبه ی منافع ۹۰
سوم– هبه ی حقوق ۹۱
چهارم– هبه ی دین ۹۴
بند چهارم: مشروعیت جهت معامله ۹۸
گفتار دوم: شرایط اختصاصی صحت هبه ۱۰۰
بند اول: نقش قبض در عقد هبه ۱۰۰
بند دوم: عناصر متشکله ی قبض در عقد هبه ۱۰۴
بند سوم: شرایط اعتبار قبض ۱۰۵
بند چهارم: زمان اعتبار قبض ۱۰۷
بند پنجم: اثر قبض پیش از هبه ۱۰۸
گفتار سوم: تحلیل شرایط شکلی صحت هبه در دو نظام ۱۱۰
بند اول: شرایط شکلی صحت هبه ۱۱۰
بند دوم: آثار ثبت هبه نامه ۱۱۳
گفتار چهارم: عیوب اراده ۱۱۴
بند اول: اشتباه ۱۱۵
بند دوم: اکراه ۱۲۰
بخش سوم: مطالعه ی تطبیقی آثار هبه در دو نظام ۱۲۴
گفتار اول: تعهدات واهب ۱۲۵
بند اول: تملیک یا تعهد به انتقال ۱۲۵
بند دوم: تحویل کالاهای مطابق با عقد هبه ۱۲۸
بند سوم: ضمان درک ۱۳۰
گفتار دوم: آثار هبه در خصوص متهب ۱۳۳
گفتار سوم: خسارات ناشی از عقد هبه ۱۳۴
بند اول: خسارات وارده به متهب ۱۳۵
بند دوم: خسارات وارده به واهب ۱۴۲
گفتار چهارم: رویکرد مقایسه ای در خصوص اثر هبه ی فاسد در دو نظام ۱۴۳
گفتار پنجم: مطالعه ی تطبیقی رجوع از هبه و موارد آن در دو نظام ۱۴۸
بند اول: ماهیت و آثار رجوع ۱۴۸
الف– ماهیت رجوع ۱۴۹
ب– آثار رجوع ۱۵۰
ج– تشریفات رجوع ۱۵۳
بند دوم: تفاوت و تشابه رجوع و فسخ در عقد هبه ۱۵۵
بند سوم: مطالعه ی تطبیقی موارد رجوع از هبه ۱۵۷
الف– رویکرد دو نظام به نهاد رجوع از هبه ۱۵۷
ب– نهاد رجوع در نظام حقوقی ایران ۱۵۹
اول– هبات لازم ۱۶۰
۹ هبه به خویشان نزدیک ۱۶۰
۱۰ هبه ی معوضی که عوض هم داده شده باشد ۱۶۲
۱۱ صدقه ۱۶۵
۱۲ هبه ی دین به مدیون ۱۶۶
دوم– هباتی که ذاتا قابل رجوع اند اما عواملی آن را غیرقابل رجوع می کند ۱۶۷
۱۳ هبه ای که در آن عین موهوبه از ملکیت متهب خارج شده باشد ۱۶۷
۱۴ در صورتی که مال موهوبه متعلق حق غیر قرار گیرد ۱۶۸
۱۵ فوت واهب یا متهب ۱۷۰
۱۶ در صورتی که در عین موهوبه تغییری حاصل شود ۱۷۰
ج– نهاد رجوع در نظام حقوقی اتحادیه ی اروپا ۱۷۴
اول– ناسپاسی متهب ۱۷۴
دوم– بی نوایی یا عدم تمکن واهب بعد از هبه ۱۷۶
سوم– تغییر اساسی اوضاع و احوال زمان انعقاد هبه بعد از هبه ۱۷۸
د– تراضی طرفین ۱۸۰
نتیجه گیری ۱۸۳
پیشنهادها ۱۸۸
فهرست منابع و مآخذ ۱۹۰
پیوست
کلیدواژه ها
- هبه
- حقوق تطبیقی
- پیش نویس قانون مدنی اتحادیه اروپا
- هبه
- شرط عقد
- رجوع
- ماهیت
- مطالعه تطبیقی
- نظام حقوقی
- جمهوری اسلامی ایران
- اتحادیه اروپا
- صحت