ماده ۵۰۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات): تفاوت میان نسخه‌ها

تصحیح جزئی و لینک دادن به عبارات
(نگارش نکات مربوط به ماده و رفرنس دهی)
(تصحیح جزئی و لینک دادن به عبارات)
خط ۱۳: خط ۱۳:
در این ماده دو عنوان مجرمانه مورد حکم قرار گرفته است:  
در این ماده دو عنوان مجرمانه مورد حکم قرار گرفته است:  


1- ورود به مواضع سیاسی، نظامی و امنیتی به قصد سرقت و ...: عنصر مادی این جرم عبارت است از ورود غیر مجاز به مواضع مربوطه اعم از اینکه به طور پنهانی یا با عنف وارد محل شده بیا با توسل به حیله و تقلب.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=432164|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=17}}</ref> عنصر روانی این جرم هم شامل ورود عمدی و آگاهانه (سوءنیت عام) و قصد سرقت، نقشه برداری یا کسب اطلاع از اسرار سیاسی، نظامی یا امنیتی که جنبه محرمانه دارند (سوءنیت خاص).<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=432160|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=17}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=432176|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=17}}</ref> هرچند مرتکب موفق به انجام این کارها نشود. 857516 همچنین در صورتی که شخص برای تسهیل در ورود به این اماکن عنوان مجعولی اختیار کند ([[ماده 556 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|ماده 556]]) فرض قوی تر آن است که عملش مشمول قواعد تعدد مجازات خواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=386808|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref>
1- ورود به مواضع سیاسی، نظامی و امنیتی به قصد سرقت و ...: [[عنصر مادی]] این جرم عبارت است از ورود غیر مجاز به مواضع مربوطه اعم از اینکه به طور پنهانی یا با عنف وارد محل شده بیا با توسل به حیله و تقلب.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=432164|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=17}}</ref> [[عنصر روانی]] این جرم هم شامل ورود عمدی و آگاهانه ([[سوءنیت عام]]) و قصد سرقت، نقشه برداری یا کسب اطلاع از اسرار سیاسی، نظامی یا امنیتی که جنبه محرمانه دارند ([[سوءنیت خاص]]).<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=432160|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=17}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=432176|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=17}}</ref> هرچند مرتکب موفق به انجام این کارها نشود. 857516 همچنین در صورتی که شخص برای تسهیل در ورود به این اماکن عنوان مجعولی اختیار کند ([[ماده 556 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)|ماده 556]]) فرض قوی تر آن است که عملش مشمول قواعد [[تعدد جرم]] خواهد بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=386808|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref>


2- نقشه برداری، گرفتن فیلم یا عکس برداری از استحکامات نظامی یا اماکن ممنوعه: اماکن ممنوعه شامل هر مکانی است که ماموران و مسئولان ذی صلاح عکس برداری از آن را ممنوع کرده اند و منحصر در اماکن نظامی نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=432180|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=17}}</ref> عنصر روانی این جرم نیز صرفا شامل احراز عمدی بودن فعل مرتکب است. بر خلاف فرض قبلی احراز سونیت خاص برای تحقق این جرم لازم نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=432188|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=17}}</ref> البته اگر متهم ادعای جهل موضوعی کند به این معنا که نمیدانسته این اماکن مکان های نظامی و ممنوعه هستند طبق اصل برائت باید پذیرفته شود مگر آنکه اماراتی بر رد این ادعا وجود داشته باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=857524|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref>
2- نقشه برداری، گرفتن فیلم یا عکس برداری از استحکامات نظامی یا اماکن ممنوعه: اماکن ممنوعه منحصر در اماکن نظامی نیست و شامل هر مکانی است که ماموران و مسئولان ذی صلاح عکس برداری از آن را ممنوع کرده باشند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=432180|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=17}}</ref> عنصر روانی این جرم صرفا شامل احراز عمدی بودن فعل مرتکب است و بر خلاف فرض قبلی احراز سونیت خاص مبنی بر مثلا قصد جاسوسی ضروری نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=432188|صفحه=|نام۱=حسین|نام خانوادگی۱=میرمحمدصادقی|چاپ=17}}</ref> همچنین اگر متهم ادعای جهل موضوعی کند به این معنا که نمی‌دانسته این اماکن مکان های نظامی و ممنوعه هستند طبق [[اصل برائت]] باید پذیرفته شود مگر آنکه اَماراتی بر رد این ادعا وجود داشته باشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=شرح قانون مجازات اسلامی (جلد اول) (بخش تعزیرات)|ترجمه=|جلد=|سال=1377|ناشر=فیض|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=857524|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=زراعت|چاپ=2}}</ref>


== انتقادات ==
== انتقادات ==
در ذیل ماده دستگیری مرتکب حین نقشه برداری یا عکس برداری ذکر شده است. بهتر بود قانونگذار به جای عبارت «دستگیر شوند» از عبارت «مشاهده شوند» استفاده میکرد دستگیری پس از اقدامات ممنوعه نیز صراحتا مشمول ماده قرار میگرفت.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه تمامیت جسمانی- شخصیت معنوی- اموال و مالکیت- امنیت و آسایش عمومی) (علمی-کاربردی)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=430168|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=13}}</ref>
در ذیل ماده دستگیری مرتکب حین نقشه برداری یا عکس برداری ذکر شده است. بهتر بود قانونگذار به جای عبارت «دستگیر شوند» از عبارت «مشاهده شوند» استفاده میکرد تا دستگیری پس از اقدامات مربوطه نیز صراحتا مشمول ماده قرار بگیرد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق جزای اختصاصی (جرایم علیه تمامیت جسمانی- شخصیت معنوی- اموال و مالکیت- امنیت و آسایش عمومی) (علمی-کاربردی)|ترجمه=|جلد=|سال=1386|ناشر=دانشگاه تهران|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=430168|صفحه=|نام۱=ایرج|نام خانوادگی۱=گلدوزیان|چاپ=13}}</ref>




۳۸۶

ویرایش