اصل ۲۴ قانون اساسی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''اصل ۲۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران:''' نشریات و [[مطبوعات]] در بیان مطالب آزادند مگر آنکه مخل به مبانی اسلام یا [[حقوق عمومی]] باشد. تفصیل آن را [[قانون]] معین می‌کند.
'''اصل ۲۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران:''' نشریات و [[مطبوعات]] در بیان مطالب آزادند مگر آنکه مخل به مبانی اسلام یا [[حقوق عمومی]] باشد. تفصیل آن را [[قانون]] معین می‌کند.
* [[اصل ۲۳ قانون اساسی|مشاهده اصل قبلی]]
* [[اصل ۲۳ قانون اساسی|مشاهده اصل قبلی]]
* [[اصل ۲۵ قانون اساسی|مشاهده اصل بعدی]]
* [[اصل ۲۵ قانون اساسی|مشاهده اصل بعدی]]


== اصول و مواد مرتبط ==
== مواد مرتبط ==
[[اصل ۱۴ قانون اساسی]]
[[اصل ۱۴ قانون اساسی]]
[[اصل ۲۰ قانون اساسی]]
[[اصل ۲۰ قانون اساسی]]
[[اصل ۱۶۸ قانون اساسی]]
[[اصل ۱۶۸ قانون اساسی]]


خط ۱۴: خط ۱۱:
در [[اصل ۲۰ متمم قانون اساسی مشروطه|اصل بیستم متمم قانون اساسی مشروطه]] آمده‌است: عامه مطبوعات غیر از کتب ضلال و مواد مضره به دین مبین آزاد و ممیزی در آن ممنوع است. به نظر شیخ فضل‌الله نوری به موجب این ماده بسیاری از انحرافات حلال شده‌است زیرا که فقط دو امر مستثنی شده و حال آنکه محرمات ضروریه بیش از اینهاست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران (جلد اول) (اصول و مبانی کلی نظام)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5157008|صفحه=|نام۱=سیدمحمد|نام خانوادگی۱=هاشمی|چاپ=12}}</ref>
در [[اصل ۲۰ متمم قانون اساسی مشروطه|اصل بیستم متمم قانون اساسی مشروطه]] آمده‌است: عامه مطبوعات غیر از کتب ضلال و مواد مضره به دین مبین آزاد و ممیزی در آن ممنوع است. به نظر شیخ فضل‌الله نوری به موجب این ماده بسیاری از انحرافات حلال شده‌است زیرا که فقط دو امر مستثنی شده و حال آنکه محرمات ضروریه بیش از اینهاست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران (جلد اول) (اصول و مبانی کلی نظام)|ترجمه=|جلد=|سال=1392|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5157008|صفحه=|نام۱=سیدمحمد|نام خانوادگی۱=هاشمی|چاپ=12}}</ref>


== نکات توضیحی تفسیری دکترین ==
== نکات تفسیری دکترین ==
آزادی مطبوعات ارتباط وثیقی با حق آگاهی شهروندان دارد و مطبوعات به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای بیان اندیشه و عقیده در قوانین اساسی مورد شناسایی قرار گرفته و حقوق دست اندر کاران آن‌ها تضمین شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کلیات حقوق اساسی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5137628|صفحه=|نام۱=محمدرضا|نام خانوادگی۱=ویژه|چاپ=1}}</ref> از این اصل دو نکته به خوبی فهمیده می‌شود: نکته اول اینکه [[آزادی بیان]] در مطبوعات اصل است و حدود آن جنبه استثنایی دارد و نکته دوم اینکه قانونگذار عادی و دادرس و [[تفسیر قانون|مفسر قانون]] باید به چهره استثنایی حدود و آزادی‌های فردی توجه داشته باشد و هر جا تردیدی در میان بود بنا را بر [[آزادی]] بگذارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه مقالات گامی به سوی عدالت (جلد دوم) (نظریه‌ها، فلسفه حقوق کیفری، حقوق تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2965128|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=1}}</ref> بر اساس [[اصل حریت]]، آدمی در ابراز اندیشه و افکار خود و چاپ آنها و نشر آنها آزاد است اما پرهیز از دروغ، نشر باطل، ترویج [[منکر]]<nowiki/>ات و [[توهین|اهانت]] به فرد و جامعه و هر آنچه موجب تضعیف [[نظام جمهوری اسلامی ایران|نظام]] و [[امت اسلامی]] است، واجب است و ارتکاب آن [[حرمت|حرام]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فرهنگ فقه (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2618652|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدمحمود|نام خانوادگی۱=هاشمی شاهرودی|چاپ=3}}</ref>
آزادی مطبوعات ارتباط وثیقی با حق آگاهی شهروندان دارد و مطبوعات به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای بیان اندیشه و عقیده در قوانین اساسی مورد شناسایی قرار گرفته و حقوق دست اندر کاران آن‌ها تضمین شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کلیات حقوق اساسی|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5137628|صفحه=|نام۱=محمدرضا|نام خانوادگی۱=ویژه|چاپ=1}}</ref> از این اصل دو نکته به خوبی فهمیده می‌شود: نکته اول اینکه [[آزادی بیان]] در مطبوعات اصل است و حدود آن جنبه استثنایی دارد و نکته دوم اینکه قانونگذار عادی و دادرس و [[تفسیر قانون|مفسر قانون]] باید به چهره استثنایی حدود و آزادی‌های فردی توجه داشته باشد و هر جا تردیدی در میان بود بنا را بر [[آزادی]] بگذارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه مقالات گامی به سوی عدالت (جلد دوم) (نظریه‌ها، فلسفه حقوق کیفری، حقوق تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2965128|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=1}}</ref> بر اساس [[اصل حریت]]، آدمی در ابراز اندیشه و افکار خود و چاپ آنها و نشر آنها آزاد است اما پرهیز از دروغ، نشر باطل، ترویج [[منکر]]<nowiki/>ات و [[توهین|اهانت]] به فرد و جامعه و هر آنچه موجب تضعیف [[نظام جمهوری اسلامی ایران|نظام]] و [[امت اسلامی]] است، واجب است و ارتکاب آن [[حرمت|حرام]] است.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=فرهنگ فقه (جلد اول)|ترجمه=|جلد=|سال=1390|ناشر=مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2618652|صفحه=|نام۱=آیت اله سیدمحمود|نام خانوادگی۱=هاشمی شاهرودی|چاپ=3}}</ref>


خط ۲۱: خط ۱۸:


== انتقادات ==
== انتقادات ==
نکته مهم این است که اخلال چیست؟ مبانی اسلام کدام است؟ آیا تعریف مشترک و مورد توافقی حتی به صورت کلی در تعریف این مفاهیم وجود دارد؟ آیا مقاله ای می‌تواند به اساس اسلام لطمه بزند؟ حال آنکه خداوند در قرآن می‌فرماید: «ما این قرآن را نازل کردیم و خودمان از آن محافظت می‌کنیم.» مع هذا به نظر می‌رسد در اصل ۲۴ قانون اساسی ذکر «حقوق عمومی» کافی بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=جستاری بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5184572|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=محمدی گرگانی|چاپ=1}}</ref>
نکته مهم این است که اخلال چیست؟ مبانی اسلام کدام است؟ آیا تعریف مشترک و مورد توافقی حتی به صورت کلی در تعریف این مفاهیم وجود دارد؟ آیا مقاله ای می‌تواند به اساس اسلام لطمه بزند؟ حال آنکه خداوند در قرآن می‌فرماید: «ما این قرآن را نازل کردیم و خودمان از آن محافظت می‌کنیم.» مع هذا به نظر می‌رسد در [[اصل ۲۴ قانون اساسی]] ذکر «حقوق عمومی» کافی بود.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=جستاری بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5184572|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=محمدی گرگانی|چاپ=1}}</ref>
 
== پایان نامه و رساله های مرتبط ==
* [[نظارت بر مطبوعات در حقوق ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی]]
* [[مبانی حقوقی نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر تولیدات فرهنگی]]
* [[جرایم بیانی جرایم نشر و جرایم مربوطه طبق قوانین عراق و ایران]]
* [[بررسی فقهی و حقوقی دو مفهوم حقوق عمومی و مبانی اسلام در اصل 24 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]]


== مقالات مرتبط ==
== مقالات مرتبط ==
* [[چالش حقوق کیفری ایران با آزادی بیان شهروندان]]
* [[چالش حقوق کیفری ایران با آزادی بیان شهروندان]]
* [[سازوکار نظارت بر نقض اصول مربوط به حقوق ملت در ساختار حقوق اساسی ایران]]
* [[سازوکار نظارت بر نقض اصول مربوط به حقوق ملت در ساختار حقوق اساسی ایران]]
خط ۴۰: خط ۴۲:
* [[میزگرد راجع به جرایم‌ مطبوعاتی]]
* [[میزگرد راجع به جرایم‌ مطبوعاتی]]
* [[حدود قانونی‌ آزادی‌ رسانه‌ها در زمان‌ جنگ‌: ایالات‌ متحد آمریکا]]
* [[حدود قانونی‌ آزادی‌ رسانه‌ها در زمان‌ جنگ‌: ایالات‌ متحد آمریکا]]
== نکات توصیفی هوش مصنوعی ==
{{هوش مصنوعی (ماده)}}
# آزادی بیان نشریات و مطبوعات به رسمیت شناخته شده است.
# محدودیت‌ها شامل مواردی است که مخل به مبانی اسلام باشد.
# حقوق عمومی به عنوان یکی از محدودیت‌های بیان مطرح شده است.
# جزئیات و تفصیل محدودیت‌ها و آزادی‌ها باید توسط قانون مشخص شود.
# وجود امکان تفسیر متنوع از مبانی اسلام و حقوق عمومی در اجرا.


== رویه های قضایی ==
== رویه های قضایی ==
 
* [[رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال بخشنامه مورخ ۱۲/۳/۱۳۷۸ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی]]
* [[رای هیات تخصصی دیوان عدالت اداری درباره ابطال بند ۲ از ماده الف دستورالعمل شماره ۳۳ روابط کار ابلاغیه شماره ۷۷۴۶۱ مورخ ۹/۵/۹۲]]
* [[رای هیات تخصصی دیوان عدالت اداری (دادنامه شماره: ۱۷-۱۴۰۰۰۹۹۷۰۹۰۶۰۱۰۰۱۶ ،کلاسه پرونده: ۹۷۰۱۸۷۵ و ۹۷۰۱۷۸۷)]]
* [[نظریه شماره 7/99/539 مورخ 1399/06/02 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مصادیق رفتار خلاف شأن قضایی]]
* [[نظریه شماره 7/99/539 مورخ 1399/06/02 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره مصادیق رفتار خلاف شأن قضایی]]


خط ۴۸: خط ۶۱:
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{اصول قانون اساسی}}
{{اصول قانون اساسی}}
[[رده:اصول قانون اساسی]]
[[رده:اصول قانون اساسی]]
[[رده:حقوق ملت]]
[[رده:حقوق ملت]]