اصل ۲۰ قانون اساسی: تفاوت میان نسخه‌ها

* [[اصل ۱۹ قانون اساسی|مشاهده اصل قبلی]]

* [[اصل ۲۱ قانون اساسی|مشاهده اصل بعدی]]

== اصول و مواد مرتبط ==

[[اصل ۱۹ قانون اساسی]]

[[اصل ۱۰۷ قانون اساسی]]

[[اصل ۱۵۹ قانون اساسی]]

== توضیح واژگان ==

حقوق انسانی: در اصل مذکور حقوق انسانی، در عرض سایر حقوق اقتصادی، سیاسی و… قرار گرفته و انواع حقوق دیگر اجزای این کل هستند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون اساسی در نظام حقوقی ایران پیشینه، آموزه‌ها، قوانین|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=نامه هستی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4274016|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=ایمانی|نام۲=امیررضا|نام خانوادگی۲=قطمیری|چاپ=1}}</ref>

حقوق فرهنگی: حق بهره‌گیری آزاد از فرآورده‌های علمی و فرهنگی و حق تحصیل و آموزش و پرورش.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=قانون اساسی در نظام حقوقی ایران پیشینه، آموزه‌ها، قوانین|ترجمه=|جلد=|سال=1388|ناشر=نامه هستی|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=4459428|صفحه=|نام۱=عباس|نام خانوادگی۱=ایمانی|نام۲=امیررضا|نام خانوادگی۲=قطمیری|چاپ=1}}</ref>

== نکات تفسیری دکترین اصل 20 قانون اساسی ==

برای تشکیل [[جامعه مدنی|جامعهٔ مدنی]] و ایجاد ملت، عوامل گوناگونی از قبیل نژاد، مذهب، زبان، تاریخ و… اثر دارند، این عوامل مقدمه ایجاد همبستگی هستند اما به تنهایی اصالت ندارند.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مجموعه مقالات گامی به سوی عدالت (جلد دوم) (نظریه‌ها، فلسفه حقوق کیفری، حقوق تطبیقی)|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=2965396|صفحه=|نام۱=ناصر|نام خانوادگی۱=کاتوزیان|چاپ=1}}</ref> به بیان دیگر و بر اساس این اصل، همه باید بتوانند به صورت فردی یا گروهی و اجتماعی از آزادی‌ها و قوانین و امکانات جامعه بهره ببرند و قانون باید به گونه ای تدوین گردد که شائبه برتری فردی بر فرد دیگر در میان نباشد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=بایسته‌های حقوق اساسی|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=میزان|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3114736|صفحه=|نام۱=سیدابوالفضل|نام خانوادگی۱=قاضی شریعت پناهی|چاپ=38}}</ref>حق برابری در برابر قانون و برخورداری از حمایت آن که در این اصل و [[اصل ۱۰۷ قانون اساسی|اصل ۱۰۷]] بدان تصریح شده‌است بر مساوات [[مقام رهبری|رهبر]] با سایر افراد جامعه تأکید دارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=کلیات حقوق اساسی|ترجمه=|جلد=|سال=1387|ناشر=مجد|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=3212200|صفحه=|نام۱=آیت اله عباسعلی|نام خانوادگی۱=عمیدزنجانی|چاپ=3}}</ref> با این وجود در تمامی نظام‌های حقوقی، وجود تبعیض مثبت یعنی اعمال تبعیض در خصوص ارتقاء موقعیت گروه فرو دست جامعه در قبال گروه‌های دیگر به رسمیت شناخته شده و [[تعارض|تعارضی]] با اصل برابری مندرج در [[قانون اساسی|قوانین اساسی]] ندارد.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=مفهوم اصل برابری در حقوق عمومی نوین|ترجمه=|جلد=|سال=1383|ناشر=نشریه حقوق اساسی شماره 2 تابستان 1383|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5294416|صفحه=|نام۱=محمدرضا|نام خانوادگی۱=ویژه|چاپ=}}</ref>

{{هوش مصنوعی (ماده)}}

* [[اصل ۲۰ قانون اساسی]] بر برابری همه افراد ملت تأکید می‌کند.

* اصل ۲۰ تلاش می‌کند عدالت و برابری را برای زن و مرد در جامعه تضمین کند.

* این اصل به دنبال تأمین حمایت قانونی یکسان و گسترده برای تمامی افراد ملت است.

== مطالعات فقهی ==

=== مستندات فقهی ===

وَاللَّهُ جَعَلَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجًا وَجَعَلَ لَکُمْ مِنْ أَزْوَاجِکُمْ بَنِینَ وَحَفَدَةً…، [[آیه ۷۲ سوره نحل|نحل ۷۲]].<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=تبیان حقوق پژوهش نامه قرآنی حقوق (جلد دوم) (حقوق خصوصی)|ترجمه=|جلد=|سال=1389|ناشر=دادگستر|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=1497704|صفحه=|نام۱=سیدمرتضی|نام خانوادگی۱=قاسم‌زاده|نام۲=حسن|نام خانوادگی۲=ره پیک|چاپ=1}}</ref>

== انتقادات ==

در خصوص عدم تساوی ایرانیان زن و مرد با توجه به اصل ۲۰ قانون اساسی، به نظر می‌رسد قانونگذار در این اصل خواسته تساوی حقوق زن و مرد را توضیح دهد و آن را مشروط به رعایت موازین اسلام عنوان نماید، اما نکته اینجاست که عبارت موازین اسلام در میان مسلمانان دارای تعریف دقیق و مورد توافقی نیست.<ref>{{یادکرد کتاب۲||عنوان=جستاری بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران|ترجمه=|جلد=|سال=1393|ناشر=شهر دانش|مکان=|شابک=|پیوند=|شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران=5183308|صفحه=|نام۱=محمد|نام خانوادگی۱=محمدی گرگانی|چاپ=1}}</ref>

== مقالات مرتبط ==

* [[سازوکار نظارت بر نقض اصول مربوط به حقوق ملت در ساختار حقوق اساسی ایران]]

* [[شناخت اشخاص و اسناد اجرایی مشمول «قانون نحوه پرداخت محکومٌ‌به دولت و عدم تأمین و توقیف اموال دولتی» مصوب 1365]]

* [[مفهوم مسئولیت اجرای قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]]

== منابع ==

{{پانویس|۲}}

[[رده:اصول قانون اساسی]]

[[رده:حقوق ملت]]

== رویه های قضایی ==

* [[رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری درباره ابطال بند ۲ مصوبه شماره ۷۰۰؍۱۶۰۲-۲۴؍۷؍۱۳۹۵ هیأت رئیسه دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری قوه قضاییه]]