کفالت در حقوق ایران


کفالت در حقوق ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط فریبا نورالهی، با راهنمایی جعفر عسگری و با مشاوره ابوالفضل احمدزاده در سال ۱۳۹۷ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس دفاع گردید.

کفالت در حقوق ایران
عنوانکفالت در حقوق ایران
رشتهحقوق خصوصی
دانشجوفریبا نورالهی
استاد راهنماجعفر عسگری
استاد مشاورابوالفضل احمدزاده
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۷
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس


چکیده

عقد کفالت، از جمله مهمترین و قدیمی ترین عقود شناخته شده در فقه و حقوق اسلامی است که هم در بعد حقوقی و هم در بعد کیفری دارای کارکرد بسزایی است. عقد کفالت از منظر کارکرد حقوقی به دو قسم کفالت قراردادی و قهری تقسیم می گردد. عقد کفالت در فقه شیعه و حقوق مدنی و از منظر ماهیتی با عقد ضمان، عقد وکالت و تعهد به نفع ثالث قابل تطبیق و قیاس است. مطالب این پژوهش در پاسخ به این چالش حقوقی و سوال بوده است که ماهیت و آثار کفالت در نظام حقوقی ایران چیست، لذا در این پایان نامه علاوه بر بررسی این چالش ها که کفالت ضمه به ضمه است یا نقل ذمه به ذمه و اصولا تفاوت کفالت در حقوق مدنی به عنوان عقد و در حقوق کیفری به عنوان قرار تامین کیفری شامل چه مواردی می شود و نسبت کفالت با ضمان چیست، به چالش های دیگری نیز پرداخته شده است، از جمله بررسی کفالت از منظر لازم و جایز بودن عقد، وثیقه ای بودن، غیرمالی و بلاعوض بودن و همچنین تبعی و بلاعوض بودن مورد بررسی قرار گرفته است، سپس به وظایف کفیل در خصوص احضار و اجرای تعهد، انجام وظیفه در قبال خودداری پذیرفتن تعهد و همچنین فروض کفالت متعدد مورد پرداخته شده است. همچنین مبانی کفالت قهری از منظر فقهی و قواعدی نظیر لاضرر، تسبیب، اتلاف، ضمان ید و اجماع مورد بررسی قرار گرفته است، در نهایت کفالت با انجام تعهد، انتقال دین و یا مرگ خاتمه می پذیرد. یافته های این پژوهش که مبتنی بر روش توصیفی – تحلیلی است، مبتنی بر این است که در فقه اسلامی و به تبع آن در حقوق مدنی ایران، عقد کفالت در زمره پذیرفتن تعهدی در قبال ثالث شکل گرفته است و در مرحله شکل گیری دارای تشریفات و قواعد خاصی است و از منظر مستندات نیز مستندات قرآنی و روایی داشته و از منظر عملکرد نیز در جامعه از جمله عقود کاربردی محسوب می شود.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده

مقدمه

۱ بیان مساله

۲ پیشینه تحقیق

۳ جنبه نوآوری تحقیق

۴ سوالات تحقیق

۵ فرضیه های تحقیق

۶ اهداف تحقیق

۷ روش تحقیق

۸ روش گردآوری اطلاعات

۹ ساختار تحقیق

فصل اول: تبیین مفاهیم و تاریخچه کفالت

مبحث اول: مفهوم کفالت

گفتار اول: مفهوم لغوی

گفتار دوم: مفهوم اصطلاحی

مبحث دوم: ماهیت کفالت

مبحث سوم: انواع کفالت

گفتار اول: کفالت قراردادی

گفتار دوم: کفالت قهری

مبحث چهارم: مطالعه مقایسه ای عقد کفالت با عقود مشابه

گفتار اول: عقد کفالت و عقد ضمان

بند اول: نسبت میان عقد کفالت و عقد ضمان

بند دوم: تطبیق کفالت و ضمانت

گفتار دوم: عقد کفالت و عقد وکالت

گفتار سوم: عقد کفالت و تعهد به نفع ثالث

گفتار چهارم: عقد کفالت و قرار تامین کیفری کفالت

مبحث پنجم: تاریخچه عقد کفالت در حقوق موضوعه ایران

فصل دوم: ویژگی ها و شرایط حاکم بر عقد کفالت

مبحث اول: اعتبار عقد کفالت از منظر فقه شیعه

گفتار اول: کفالت در قرآن

گفتار دوم: کفالت در سنت

مبحث دوم: عناصر تشکیل دهنده عقد کفالت

گفتار اول: صیغه کفالت

گفتار دوم: کفیل

گفتار سوم: مکفول له

گفتار چهارم: مکفول

مبحث سوم: ویژگی های ماهیتی عقد کفالت

گفتار اول: از نظر لازم و جایز بودن عقد

گفتار دوم: از نظر وثیه ای بودن کفالت

گفتار سوم: از نظر غیر مالی و بلا عوض بودن عقد

گفتار چهارم: از نظر تبعی و غیر ناقل بودن کفالت

فصل سوم: بررسی آثار و قواعد حاکم بر کفالت و خاتمه عقد کفالت

مبحث اول: آثار ناشی از عقد کفالت

گفتار اول: احضار و اجرای تعهد

گفتار دوم: وظیفه کفیل در قبال خودداری از تحویل گرفتن مکفول

گفتار سوم: وظیفه کفیل در کفالت متعدد

مبحث دوم: قواعد فقهی و حقوقی متناظر بر کفالت قهری

گفتار اول: قواعد فقهی

بند اول: قاعده لاضرر

بند دوم: قاعده تسبیب

بند سوم: قاعده اتلاف

بند چهارم: قاعده ضمان ید

گفتار دوم: اجماع

مبحث سوم: قلمرو کفالت قهری و قراردادی

گفتار اول: کفالت قراردادی

گفتار دوم: کفالت قهری

مبحث چهارم: شرایط حاکم بر پایان کفالت

گفتار اول: انجام تعهد

گفتار دوم: انتقال دین و منشاء

گفتار سوم: مرگ

نتیجه گیری

پیشنهاد

منابع

چکیده انگلیسی

کلیدواژه ها

  • فقه شیعه
  • حقوق ایران
  • تعهد به نفع ثالث