ماده ۴۲۵ قانون مدنی

عیبی که بعد از بیع و قبل از قبض در مبیع حادث شود در حکم عیب سابق است.

توضیح واژگان

عیوب پنهان: عیوبی را، که موجب ورود آسیب طبیعی و حقوقی به مبیع می گردد؛ عیوب پنهان گویند.

اخفای عیب: پوشانیدن عیب هریک از عوضینی را، که به صورت عین معین است؛ اخفای عیب گویند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

حکم این ماده، نظیر موارد تلف یا نقص مبیع پیش از قبض، برخلاف قاعده و اصل است. زیرا عیب، بدون تقصیر فروشنده، در ملک خریدار حادث گردیده؛ و این مالک است که ضامن عیب مزبور می باشد. اما برابر با قاعده ضمان بایع نسبت به مبیع تا پیش از قبض، باید وی را مسئول هرگونه عیبی دانست که در این مدت، در مبیع عارض می گردد. و با توجه به اینکه تعیین عوض، در مقابل وصف سلامت مورد معامله صورت نپذیرفته؛ بنابراین نمی توان با معیب شدن مبیع پیش از قبض، معامله را، به عقود متعددی منحل نموده؛ و قائل به انفساخ آن نسبت به وصف مزبور گردید. به همین دلیل قانونگذار، ضمانت اجرای چنین موردی را، فسخ معامله توسط شخص متضرر، و یا مطالبه ارش از وی برشمرده است.

نمی توان مبنای وضع این ماده را، ادامه ضمان معاوضی بایع دانست. چراکه درصورت پذیرش چنین فرضی، باید عیب حادث در زمان خیار مختص به خریدار را، در حکم عیب سابق محسوب نمود.

سوابق فقهی

عیبی که پس از عقد و پیش از قبض، در مبیع به وجود می آید؛ در حکم عیب سابق است.