جایگاه حقوق بشر در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی
جایگاه حقوق بشر در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نام مقاله ای از بهرام پشمی، پیمان بلوری و حجت سلیمانی ترکمانی است که دوره ششم شماره یکم(فروردین1400) نشریه مطالعات حقوق انرژی دانشگاه تهران منتشر شده است.
چکیده
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، کاربرد اتم را در راستای صلح، سلامت و سعادت بشر هدف‌گذاری کرده و دارای سه مأموریت در زمینۀ پادمان، ایمنی و علوم و فنون هسته‌ای است. در زمینۀ پادمان و ایمنی که از ماهیت سلبی برخوردارند، اگر از طرف آژانس تعللی رخ دهد، حقوقی همچون حق بر حیات، حق بر سلامتی و حق بر محیط زیست نقض می‌گردد. افزون بر آن‌که، در خصوص علم و فناوری و به خدمت گرفتن اتم برای صلح که از ماهیت ایجابی برخوردارند، نیازمند اقدامات آژانس در جهت تحقق حقوق بشر هستیم. با توجه به اینکه حقوق بشر بایستی همواره به‌عنوان نقطۀ عزیمت فعالیت‌های سازمان‌های بین‌المللی در راستای توسعۀ تدریجی حقوق بین‌الملل باشد، عملکرد آژانس از تعارض رویکرد هنجاری و عملی آن در قبال حقوق بشر حکایت دارد. اگرچه اهداف توسعۀ هزاره در کانون توجه آژانس قرار دارد، به دلایل متعدد، ازجمله ناباوری کشورهای توسعه‌یافته به مقولۀ حق بر توسعه و نیز بی‌توجهی خود آژانس به اصولی همچون اصل برابری، اصل عدم تبعیض و نبود سازوکاری جهت الزام کشورهای هسته‌ای مبنی بر تعهد انتقال دانش هسته‌ای به کشورهای درحال توسعه، باعث شده است که در دو حوزۀ مأموریت پادمانی و ترویج علوم و فنون صلح‌آمیز هسته‌ای، چندان کامیاب نباشد.
کلیدواژه
- اصل برابری
- اصل عدم تبعیض
- ایمنی هسته ای
- پادمان
- حق بر صلح
- حق بر توسعه
- حق بر محیط زیست سالم