ماده ۵۸۴ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)
کسی که با علم و اطلاع برای ارتکاب جرم مذکور در ماده فوق مکانی تهیه کرده و بدین طریق معاونت با مرتکب نموده باشد به مجازات حبس از سه ماه تا یک سال یا جزای نقدی از یک میلیون و پانصد هزار ریال تا شش میلیون ریال محکوم خواهد شد.
نکات توضیحی تفسیری دکترین
به نظر می رسد هدف قانونگذار از وضع چنین ماده ای حمایت از آزادی تن افراد در حد اغلای آن و 1836308فراهم آوردن امکان مجازات فردی است که یکی از اساسی ترین وسایل بازداشت غیر قانونی را فراهم آورده است. چرا که تهیه وسایل ارتکاب جرم را بایستی از موارد معاونت در جرم بر شمرد.537036 عنصر مادی جرم فوق عبارت است از معاونت در توقیف یا حبس یا مخفی نمودن غیر قانونی دیگری از طریق تهیه مکان. لذا چنانچه شخصی در عملیات اجرایی حبس یا مخفی نمودن دخالتی داشته باشد، دیگر نمی توان او را مشمول این ماده دانست.389532 در خصوص سایر اشکال معاونت بجز تهیه مکان، بایستی به عمومات قانون مجازات اسلامی مراجعه کرد.535536 در واقع این ماده را می توان مصداقی بارز از تبصره 2 ماده 143 ق.م.ا دانست که بیانگر اجرای مجازات تعیین شده در شرع یا قانون برای معاون و صرف نظر کردن از عمومات معاونت در جرم می باشد.535516 چنین مواردی را که در آن یکی از مصادیق معاونت در رفتار مجرمانه به عنوان یک رفتار مجرمانه مستقل جرم انگاری شده است، اصطلاحاً « معاونت به عنوان جرم مستقل» گویند. 811788 اگرچه تهیه مکان برای چنین جرمی معمولاً از سوی افرادی خاص نظیر مأموران یا مسئولان زندان رخ میدهد اما نباید چنین پنداشت که مقام ، سمت یا موقعیت شغلی مرتکب نقشی در وقوع این جرم دارد.672588 همچنین تهیه مکان ممکن است در هر یک از مراحل حبس، بازداشت یا مخفی نمودن بزه دیده رخ دهد.5127952
عنصر معنوی این جرم دارای سوء نیت عام بوده و علم و عمد مرتکب برای تحقق جرم کافی است.389540
در خصوص تعیین مجازات برای جرم مورد بحث، در نظر گرفتن حداقل مجازات و حد اقل جزای نقدی از سوی قانونگذار نبایستی منجر به این تصور شود که امکان تبدیل یا تخفیف این مجازات ها از سوی دادگاه وجود ندارد.535528 مجازات این جرم قابل تعلیق بوده 5127972 و مجازات حبس آن می تواند تحت نظام نیمه آزادی قرار بگیرد.5127992
انتقادات
گروهی معتقدند لزومی به پیشبینی چنین ماده ای برای مجازات معاون جرم بازداشت غیر قانونی وجود نداشت. زیرا بر اساس ماده 726 قانون تعزیرات، امکان مجازات مرتکبین معاونت در جرایم تعزیری پیشبینی شده بود.535520 البته با توجه به نسخ این ماده قانونی در حال حاضر، چنین نقدی قابل پذیرش نیست.