ماده ۶۲۰ قانون مدنی

امین باید مال ودیعه را به همان حالی که موقع پس دادن موجود است مسترد دارد و نسبت به نواقصی که در آن حاصل شده و مربوط به عمل امین نباشد ضامن نیست.

توضیح واژگان

رد امانت: بازگرداندن مالی توسط امین، که موضوع امانت مالکانه یا قانون است به صاحب آن را، رد امانت گویند.

پیشینه

مفاد این ماده، با متن ماده 1933 قانون مدنی فرانسه، قابل مقایسه است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

مفاد این ماده، دلالت بر محدود بودن مسئولیت امین دارد. ولی اگر امین، می توانسته از زیان های واردشده به مال مدعی، جلوگیری نماید؛ و از این کار خودداری نموده است؛ دراینصورت مسئول جبران خسارات مزبور است. ماده بعد، در راستای شرح مقصود مقنن در این ماده، تصویب گردیده است.

اگر مال ودعی، از زمان انعقاد عقد تا هنگام تحویل آن به مودع، از نظر وصف تغییر نموده؛ و درنتیجه بر قیمت آن افزوده گردد؛ به عنوان نمونه، گوسفند لاغری چاق شده؛ و پشم های آن پربار گردد؛ دراینصورت مستودع نمی تواند بابت اضافه قیمت، چیزی از مودع مطالبه نماید. همچنین، درموردی که عیب یا نقصی در مال ودعی پیش آمده؛ و منجر به کاهش ارزش آن شده باشد؛ دیگر ودیعه گذار، نمی تواند از مودع، تقاضای تفاوت قیمت نماید. زیرا خسارات مزبور، مستند به عمل مستودع نیست.

سوابق فقهی

اگر مال ودعی، بدون مداخله مستودع، ناقص شده؛ و یا تغییر ماهیت دهد؛ دراینصورت وی مکلف است با مطالبه مودع، مال او را پس دهد. و نمی تواند به بهانه اینکه آن مال، حالت و وضعیت اولیه خود را از دست داده است؛ از تسلیم آن به مالکش خودداری نماید. زیرا با استناد به قاعده "المیسور لا یسقط بالمعسور"، تکلیف وی درمورد میسور، که همان عمل آسان تر است؛ ساقط نمی گردد. لکن ودیعه گیر را، از باب قاعده "عدم ضمان امین"، نمی توان مسئول کسر یا نقصی دانست؛ که مستند به عمل وی نبوده است.

مصادیق و نمونه ها

مستودع، مکلف است دانه های نفتالین را، که به مرور زمان، کوچکتر می شوند. و یا داروهایی را که پس از انقضای تاریخ مصرف آنها، فاسد می شوند را، به همان کیفیتی که در زمان مطالبه مودع وجود دارد؛ به وی رد نماید.