ماده ۶۴۹ قانون مدنی

اگر مالی که موضوع قرض است بعد از تسلیم، تلف یا ناقص شود از مال مقترض است.

توضیح واژگان

قرض: قرض یعنی تملیک مال به یکی از طرفین، به شرط تملیک متقابل مثل همان مال، توسط طرف مقابل.

پیشینه

اگر مورد قرض، پیش از تسلیم به مقترض تلف گردد؛ دراینصورت تلف، از مال مقرض است.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

در عقودی نظیر بیع، قرض و ...، ضمان معاوضی، از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. به موجب این ماده، انتقال ضمان، از زمان قبض مورد قرض صورت می پذیرد. لذا اگر مال مزبور، پیش از تسلیم به مقترض تلف گردد؛ دراینصورت تلف، برعهده مقرض است. قاعده تلف مبیع پیش از قبض، در قرض نیز جاری است. لذا اگر موضوع قرارداد، به طور ارادی تلف گردد؛ جبران خسارت مطرح می گردد نه انفساخ عقد. نقص مال پیش از قبض نیز، نسبت به میزان ناقص شده؛ آثار تلف قبل از قبض جاری است. و با استناد به مفهوم مخالف این ماده، تلف مبیع پیش از قبض، برعهده مقرض است. و به نظر برخی از حقوقدانان، قبل از قبض مورد قرض، هنوز مقرض مالک بوده؛ و هنوز مالی به تملیک مقترض درنیامده است.