ماده ۱۳۳۰ قانون مدنی

تقاضای قسم قابل توکیل است و وکیل در دعوی می‌تواند طرف را قسم دهد لیکن قسم یادکردن قابل توکیل نیست و وکیل نمی‌تواند به جای موکل قسم یاد کند.

توضیح واژگان

یادکننده سوگند را، حالف گویند.

نکات توضیحی تفسیری دکترین

سوگند، گواه گرفتن خدا است به امری، پس موضوع دعوا، باید قابلیت انتساب به اداکننده سوگند را، داشته باشد؛ و دیگر اینکه نمی توان شخصی غیر از طرفین دعوا را، ملزم به قسم خوردن نمود.

صرف نظر از روابط کاری یا قرابت، هیچ کس نمی تواند به جای دیگری، سوگند بخورد.

اداکننده سوگند، نمی تواند نسبت به اشتغال یا عدم اشتغال ذمه شخص دیگری، سوگند یاد نماید؛ بلکه وی، تنها می تواند قسم بخورد که از موضوع مزبور بی خبر است.

نماینده قانونی محجورین، می تواند از سوی آنان، الزام خوانده به سوگند را، خواستار گردد. رابطه بین مدیر شرکت با شرکت، رابطه وکیل و موکل است؛ لذا مدیر نمی تواند به نمایندگی شرکت تجاری، سوگند یاد نماید.

به دلیل اینکه سوگند، سبب ایجاد آثار مهمی در دعوا گردیده؛ و نیز به جهت اهمیت و تأثیر شرایط روحی و روانی قسم خورنده، لذا سوگند، قابل تؤکیل نیست.

رویه های قضایی

به موجب نظریه مشورتی شماره 1484/7 مورخه 10/3/1383 اداره حقوقی قوه قضاییه، الزام نمایندگان شخص حقوقی، جهت ادای سوگند، صحیح نیست. و به موجب نظریه مشورتی شماره 3179/7 مورخه 24/5/1385 اداره حقوقی قوه قضاییه، مقررات مربوط به سوگند، در مورد اشخاص حقوقی، قابل اعمال نیست. و به موجب نظر کمیسیون نشست های قضایی، به مناسبت نشست قضات دادگستری رشت، ادای سوگند توسط مدیر شرکت، صحیح نیست. زیرا با توجه به اینکه مدیر، وکیل شرکت محسوب می گردد؛ قسم، قائم به شخص بوده؛ و قابل توکیل نمی باشد.