ماده ۳۹۴ قانون مدنی

مشتری باید ثمن را در موعد و در محل و بر طبق شرایطی که در عقد بیع، مقرر شده است تأدیه نماید.

توضیح واژگان

ثمن: ثمن در لغت، یعنی بها و قیمت.(104702) و در اصطلاح مالی را که مشتری، در مقابل تملک مبیع، به تملیک فروشنده درمی آورد؛ ثمن نامند.(905990)

تأدیه: تأدیه در لغت، یعنی پرداخت، ادا کردن و رسانیدن. و در اصطلاح پرداخت حق غیر را، که بر ذمه متعهد است؛ تأدیه نامند.(1014426)

پیشینه

همچون ایران، در حقوق فرانسه نیز، ممکن است مکان تأدیه ثمن، با توافق طرفین تعیین گردد.(1054789)

کلیات توضیحی تفسیری دکترین

در بیع نسیه، نحوه تأدیه ثمن و اقساط آن، توسط طرفین تعیین می گردد. اما چون فرض بر این است که وجود اجل، امتیازی است که برای خریدار درنظرگرفته شده است؛ وی می تواند از این حق خود گذشت نموده؛ و ثمن را، به صورت نقد پرداخت نماید. معمولاً در مواردی که خریدار، ثمن مؤجل را، به صورت نقدی تأدیه می نماید؛ بایع نیز بهای معامله را تنزیل می کند؛ هرچند تکلیفی در این باره ندارد.(911678) و بیع نسیه که در آن، ثمن به صورت مؤجل تأدیه می گردد؛ در مقابل بیع سلم قرار دارد که مقتضای چنین بیعی، مؤجل بودن تسلیم مبیع است.(892655)

احکام راجع به زمان، مکان، و هزینه های تسلیم مبیع، در ثمن نیز جاری است.(90417)

درصورت سکوت طرفین، نسبت به زمان و مکان پرداخت ثمن، باید به عرف مراجعه نمود.(23777) و اطلاق عقد، دلالت بر این دارد که ثمن، باید به صورت نقد تأدیه گردد.(892655)

سوابق فقهی

اگر خریدار، در زمان تعیین شده توسط طرفین، ثمن را تأدیه نماید؛ دراینصورت بایع موظف است آن را تحویل بگیرد؛ مگر درفرض وجود اجل برای پرداخت ثمن.(37322)

رویه های قضایی

به موجب دادنامه شماره 540 مورخه 31/4/1387 شعبه 12 دادگاه تجدیدنظر استان تهران، دعوی الزام به تأدیه بخشی از ثمن، در مواردی که پرداخت همان قسمت از بهای معامله، منوط به تسلیم مبیع، و تنظیم سند رسمی برای خریدار باشد؛ مسموع نیست.(642942)