ماده ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)
هرکس با توجه به سمت، یکی از رؤسای سه قوه یا معاو‌نان رییس جمهور یا و‌زرا یا یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی یا نمایندگان مجلس خبرگان یا اعضای شورای نگهبان یا قضات یا اعضای دیوان محاسبات یا کارکنان و‌زارتخانه ها و مؤسسات و شرکت های دولتی و شهرداری ها در حال انجام وظیفه یا به سبب آن توهین نماید به چهل و پنج روز تا سه ماه حبس و یا تا (74) ضربه شلاق و یا پنجاه هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی محکوم می شود نظر مجلس : از نظر مقررات کیفری اهانت و توهین و ... عبارت است از بکار بردن الفاظی که صریح یا ظاهر باشد و یا ارتکاب اعمال و انجام حرکاتی که با لحاظ عرفیات جامعه و با در نظر گرفتن شرایط زمانی و مکانی و موقعیت اشخاص موجب تخفیف و تحقیر آنان شود و با عدم ظهور الفاظ توهین تلقی نمی‌گردد.
توضیح واژگان
سمت در لغت به معنای نشان و علامت و در اصطلاح عبارت است از شغل یا مقام رسمی.812236 اگرچه توهین ممکن است علاوه بر فعل به صورت گفتار نیز واقع شود، اما خشونت در گفتار را نمی توان توهین تلقی کرد.812168
نکات توضیحی تفسیری دکترین
جرم فوق الذکر را باید از جمله جرایم بر ضد آسایش و امنیت عمومی دانست. 429920 عنصر مادی این جرم عبارت است از توهین به مأموران دولت در حال انجام وظیفه یا به سبب آن.376024 چنین توهینی بایستی علنی بوده و به توهین های غیر علنی خواه کتبی باشند یا شفاهی، ترتیب اثر داده نمیشود.431080
در تحقق ان جرم آگاهی مرتکب از در حال انجام وظیفه بودن مستخدم لازم است. البته نیم توان در مواردی که مأمور دولت در خارج از محل کار خود مشغول انجام وظیفه است، آگاهی مرتکب را مفروض پنداشت.533504 همچنین اگرچه توهین به سبب یا در حین انجام وظیفه باید همواره حضوری باشد، اما الزامی به علنی بودن آن نیست. بلکه توهین غیر علنی هم برای تحقق جرم کافی است.533516 در این ماده لزوم توجه به شخصیت توهین شونده، رکن اساسی شکل گیری جرم است.533532 بطوری که اشتباه در شخصیت و موقعیت مجنی علیه زایل کننده کیفیت مشدّده جرم است.538992 بنابراین به نظر می رسد امکان تسری ماده فوق به افرادی که تصریح نشده اند وجود ندارد.357296 البته الزامی به فعایت مأمور دولت در یک قالب استخدامی ویژه نظیر رسمی یا دولتی یا پیمانی وجود ندارد.357288نتیجه دیگر این مسأله آن است که توهین باید علاوه بر اینکه با توجه به سمت مرتکب رخ می دهد، در حال انجام وظیفه وی یا به سبب آن باشد.431100 لذا چنانچه مأمور دولت ابتدائاً مرتکب توهین یا ضرب نسبت به متهم شود، عمل او موجب میشود که قید ـ در حال انجام وظیفه بودن» مشمول او نشود و توهین به وی را باید یک توهین ساده تلقی کرد.357696بعلاوه رفتار مرتکب باید طبق دیدگاه عرف، توهین امیز بوده باشد.533968
رویه قضایی
در گذشته مطابق رأی وحدت رویه دیوان عالی کشور به شماره 12-64/3/20 و نظریه اداره حقوقی قوه قضاییه به شماره 7/3554-63/9/1 ، اهانت به کارمند دولت جرم غیر قابل گذشت و دارای جنبه ی عمومی تلقی شده بود.376040 البته این امر در سال 98 و با تصویب قانون کاهش مجازات های تعزیری تغییر داده شد و چنین جرایمی در زمره جرایم قابل گذشت تلقی گشتند.