ماده ۷۳۴ قانون مدنی

کفالت عقدی است که به موجب آن احد طرفین در مقابل طرف دیگر احضار شخص ثالثی را تعهد می‌کند. متعهد را کفیل، شخص ثالث را مکفول و طرف دیگر رامکفول‌له می‌گویند.

توضیح واژگان

کفالت : در اصطلاح فقهی عبارت است از عقدی که به موجب آن کفیل تعهد می کند که مکفول را در وقت و زمان معینی مقابل مکفول له حاضر نماید.

کفالت تخییری : کفالتی است که کفیل مخیر باشد یا مکفول عنه را احضار کند یا دین مکفول عنه را به مکفول له بدهد پس نتیجه این کفالت ، تعهد تخییری است.

کفالت ملاقات : یعنی کفیل در عقد کفالت تعهد کند که ترتیب ملاقات مکفول له و مکفول عنه را فراهم آورد و آن دو را با هم رو در دو کند.

پیشینه

تقارن معنای لغوی ضمان و کفالت و حواله موجب شده است که در بسیتری از متون حقوقی مانند  متن قانونی مجله الاحکام العدلیه و نیز متون قانون مصر و عراق کفالت به جای ضمان به کار برده شود.

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

کفالت نیز از جمله عقود وثیقه است در این عقد شخصی متعهد می شود تا بدهکار را در سررسید معینی حاضر نماید این عقد مربوط به نفس انسان است و به اموال وی ارتباطی ندارد چرا که کفیل به احضار مکفول متعهد می شود نه پرداخت دین او ، و التزام به تادیه دین مکفول ، تعهد جدیدی است که در اثر پیمان شکنی کفیل برای او ایجاد می شود و اثر مستقیم عقد نیست. کفالت عقدی است که از سمت کفیل لازم و از سمت مکفول له جایز می باشد  یکی از انواع کفالت کفالتی است که کفیل مخیر باشد یا مکفول عنه را احضار کند یا دین مکفول عنه را به مکفول له بدهد این کفالت را کفالت تخییری می نامند.

سوابق و مستندات فقهی

بر خلاف نظر قانون مدنی کسانی که خواسته اند برای عقد بودن کفالت دلیل بیاورند موفق نشده اند ، حنابله نیز پیرو نظر ابویوسف شده اند و کفالت را ایقاع دانسته اند . حامیان این نظر اهلیت مکفول له را شرط صحت کفالت نمی دانند.

رویه قضایی

مطابق نظریه شماره 5832/7 مورخ 6/8/1385 عقد کفالت قائم به کفیل و مکفول است اما به حجر وثیقه گذار ، تعهدات به قائم مقام وی منتقل می گردد.

انتقادات

تعریف این ماده شامل کفالت طلب و کفالت ملاقات نمی باشد ، به نظر در تعریف کفالت باید گفت : « عقدی است که یک طرف ، تعهد به نفس شخص یا اشخاص ثالث معلوم کند ؛ تعهد به نفس اعم است از احضار ، طلب و ملاقات ».

مصادیق و نمونه ها

• کفالت ملاقات مانند آن که کفیل در خانه خود هر دو آن ها را مهمان کند تا ترتیب ملاقات محیا شود.