ماده ۶۲۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)
هر کس به واسطه دادن ادویه یا وسایل دیگری موجب سقط جنین زن گردد به شش ماه تا یک سال حبس محکوم می شود و اگر عالماً و عامداً زن حامله ای را دلالت به استعمال ادویه یا وسایل دیگری نماید که جنین وی سقط گردد به حبس از سه تا شش ماه محکوم خواهد شد مگر این که ثابت شود این اقدام برای حفظ حیات مادر می باشد و در هر مورد حکم به پرداخت دیه مطابق مقررات مربوط داده خواهد شد.
توضیح واژگان
جنین در لغت به معنی پنهان و یا پوشیده آماده است. در اصطلاح به معنای پوشانده شده از نظر ها است. جنین متشکل از دو ماده است که یکی از مرد ( اسپرم) و دیگر از زن( اووم یا تخمک) حاصل می شود.22808سقط در لغت به معنی خاتمه یافتن حاملگی قبل از قابلیت حیات یافتن جنین است. این حادثه معمولا پیش از هفته بیستم بارداری روی می دهد.157092 در اصطلاح حقوقی، سقط جنین به معنی هر نوع عملی است که به صورت مجرمانه منجر به خروج پیش از موعد جنین و تکامل نیافتن وی می شود.157108 لذا اخراج عمدی جنین قبل از موعد زایمان از رحم به صورت مجرمانه را باید سقط جنین تعریف کرد.587268
ادویه در این ماده جمع دوا و در مفهوم هرگونه داروی گیاهی یا شیمیایی است.351804
در این ماده لفظ دلالت مقید به استعمال ادویه و وسایل است. لذا شمول مرتکب جرم منوط به این است که وی دارو یا وسیله ای را برای سقط جنین معرفی نماید یا طرز استفاده آن را به مادر بیاموزد.351820
پیشینه
ماده 181 قانون مجازات عمومی (مصوب 1304) در این خصوص وضع شده بود.377504
نکات توضیحی تفسیری دکترین
این ماده یکی از موارد جرم انگاری آموزش طرق ارتکاب جرم به عنوان یکی از مصادیق «معاونت به عوان جرم مستقل » 537204 و در خصوص سقط جنین از طریق بکار بردن وسایلی از سوی افراد غیر متخصص587292 است که منجر به نتیجه سقط جنین می گردد.587272 لذا اولاً شخصیت مرتکب بر خلاف ماده ی پس از آن با توجه به استفاده از لفظ «هر کس» نقشی در تحقق این جرم ندارد و به نظر می رسد فراهم کردن وسایل سقط جنین از سوی هرکس به غیر از افراد مذکور در مواد بعدی، مشمول این ماده است.351776 یانیاً وسیله ارتکاب جرم نیز در تحقق این جرم مؤثر است. قانون گذار با قید عبارت «دارو یا وسایل دیگر» این امر را تصریح نموده است.351804 همچنین تحقق این جرم تنها به صورت فعل مثبت اعم از مباشرت یا تسبیب امکان پذیر است.157252 همچنین رضایت زن حامله در اسقاط جنین نقشی در عدم وقوع جرم ندارد.157228جرم سقط جنین را باید جرمی مقید دانست که نیازمند تحقق نتیجه مجرمانه است. قید عبارت «موجب سقط جنین گردد» مؤید همین امر است. 351792حتی مجازاتی برای عمل شروع به سقط جنین نیز در نظر گرفته نشده است.377480
این جرم از لحاظ عنصر معنوی دارای سوء نیت عام از یک سو و سوء نیت خاص تحت عنوان قصد سقط جنین از سوی دیگر می باشد.377464
قسمت انتهایی این ماده مؤید مقررات کیفری در اسلام است که به موجب آن دفع خطر شدید کشنده از طریق سلب حیات دیگری به هیچ وجه جایز نیست مگر در این مورد استثناء و با رعایت شرایط مقرر برای آن.503708
مستندات فقهی
نظر فقها به اتفاق آراء این است که سقط جنین توسط هر کس و در هر مرحله ای منجر به پرداخت دیه می شود.البته از این طریق نیم تواند حرمت سقط جنین را اثبات کرد. زیرا دیه را بسیاری در زمره مجازات ها نیاورده اند.294292