ماده ۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی

هرگاه رسیدگی به دعوا منوط به اثبات ادعایی باشد که رسیدگی به آن در صلاحیت دادگاه دیگری است، رسیدگی به دعوا تا اتخاذ تصمیم از مرجع صلاحیتدار متوقف می شود. دراین مورد، خواهان مکلف است ظرف یک ماه در دادگاه صالح اقامه دعوا کند و رسید آن را به دفتر دادگاه رسیدگی کننده تسلیم نماید، در غیراین صورت قرار رد دعوا صادر می شود و خواهان می تواند پس از اثبات ادعا در دادگاه صالح مجدداً اقامه دعوا نماید.

توضیح واژگان

توقیف دادرسی : در آیین دادرسی مدنی توقیف ، گاه به معنی تعلیق و گاه به معنی انقطاع به کار برده شده است . هرگاه بر اثر حوادثی که ارتباطی به وضعیت اصحاب دعوا یا نمایندگان آن ها ندارد وقفه ای در جریان دادرسی عارض شود توقیف ، به معنی تعلیق است.460733

تصمیم دادگاه :هرگونه اعمال اراده قاضی در مورد دعوای مطروحه که منعکس کی گردد تصمیم دادگاه نام دارد و زمان اتخاذ تصمیم در این معنای وسیع از تاریخ تقدیم دادخواست شروع و با اجرای کامل حکم قطعی و نهائی خاتمه می یابد.802089

پیشینه

با تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب در سال 1373 و ایجاد مرجع رسیدگی واحد و عمومی ، تقسیم بندی قانونی دادگاه حقوقی و کیفری از بین رفت ،هر چند این تفکیک در عمل رعایت می شد. حرکت قانونگذار در تشکیل دادگاه های عام ،عده ای را به این نظر معتقد ساخت که در چنین نظام حقوقی ، اناطه معنی و مفهوم ندارد و به اصطلاح سالبه به انتفاع موضوع می باشد.379791

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

قرار اناطه هنگامی صادر می شود ک اثبات ادعا در صلاحیت دادگاه دیگری باشد و جریان رسیدگی دعوی به نقطه ای می رسد که بدون ارزیابی یکی از مسائل حقوقی و استفاده از آثار آن امکان ادامه ندارد،(377942) در عین حال با صدور قرار اناطه پرونده از دادگاه خارج نمی شود و در انتظار ارائه گواهی اقامه دعوا منوط به قید وقت احتیاطی در صورت ارائه گواهی در مهلت مقرر ، با صدور قرار توقیف دا درسی تا ارائه رای قطعی در دادگاه صادر کننده قرار اناطه باقی می ماند.369094/

ممکن است رسیدگی به دعوای اصلی متوقف بر ادعایی باشد که لازم است این ادعا توسط خوانده در دادگاه صالح مطرح و ثابت شود . در این خصوص باید گفت ماده 19 کاربردی نخواهد داشت چرا که این ماده فقط در مورد ضرورت اقامه دعوی توسط خواهان در دادگاه دیگر است نه اوسط خوانده ، راه حل در این مورد آن است که خوانده دعوای خود را در قالب ماده 17 در همان دادگاه رسیدگی کننده به دعوای اصلی اقامه کند. 404222/860646

ماهیت و جوهره وجود اناطه این است که ممکن است رسیدگی به پرونده نیازمند اصول مشخص و ویژه ای باشد که رسیدگی اولیه اقتصای آن را نداشته باشد ، به عنوان مثال در دادرسی مدنی اصل بر بی طرفی دادرس و منع تحصیل دلیل می باشد در حالی که در دادگاه کیفری این مفاهیم به گونه ای دیگر تعیین شده اند.379800

رویه قضایی

1) سوال : دادخواست مطالبه چک تقدیم شده ، و خوانده در مقام دفاع به طرح پرونده کیفری خیانت در امانت در دادسرا در خصوص چک مورد مطالبه استناد کرده است آیا بر اساس قسمت اول ماده 19 می توان قرار توقیف دادرسی صادر نمود یا خیر؟با توجه به اینکه خوانده استناد به پرونده کیفری مربوط با بزه خیانت در امانت نموده  فلذا موردی جهت توقیف دادرسی نبئده و دادگاه پرونده مزبور را مطالبه و موارد موثر را در پرونده حقوقی منعکس می کندو چنانچه نتیجه پرونده کیفری موضر در اتخاذ تصمیم نهایی باشد با تعیین وقت احتیاطی منتظر نتیجه و صدور حکم پرونده کیفری خواهد شد.944865

مصادیق و نمونه ها

1)چنانچه رسیدگی به ادعای مطروحه محتاج به اقامه دعوا نباشد مانند ادعای جعل نسبت به سند مورد استناد طرف مقابل ، در دادگاهی که به دعوا رسیدگی می نماید، ادعای مطروحه نیز مورد رسیدگی قرار می گیرد.401523/860646